Το διαπολιτισμικό σχολείο στην Κύπρο και ο ρόλος του Σχολικού Ψυχολόγου

Στα σχολεία του σήμερα, ο εκπαιδευτικός τόσο της δημοτικής όσο και της μέσης εκπαίδευσης έγινε συνεργάτης και καθοδηγητής στα παιδιά. Εγκατέλειψε τον ηγεμονικό ρόλο του παρουσιαστή και παντογνώστη που συνήθιζε να είχε στα πιο παλιά χρόνια και οργανώνει, εμπνέει και δημιουργεί βιωματικές δραστηριότητες για τους μαθητές του εντός και εκτός της τήξης. Οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες, συλλέγουν αποτελεσματικά τις πληροφορίες, τις αξιολογούν και τις επεξεργάζονται ακολουθώντας το πνεύμα της συνεργατικής μάθησης με στόχο τη βιωματική γνώση και διδασκαλία μεταμορφώνει τον παθητικό μαθητή σε δημιουργό και υπεύθυνο της δικής του γνώσης.

Μαζί με όλες αυτές τις αλλαγές έρχεται και ενσωματώνεται το διαπολιτισμικό σχολείο στο νησί μας, όπου καλούνται τα παιδιά όλων των βαθμίδων να ενσωματωθούν αλλά και να αποδεχτούν τις οποιεσδήποτε αλλαγές επιφέρει το σύστημα αυτό.

Οι μαθητές ωστόσο που προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα, αποξενωμένοι από το γνώριμο και οικείο κοινωνικό τους περιβάλλον, αντιμετωπίζουν προβλήματα προσαρμογής. Αν οι μαθητές αυτοί δεν υποστηριχτούν ώστε να ενταχτούν ομαλά στο κοινωνικό σύστημα του σχολείου, υπάρχει ο κίνδυνος να περιθωριοποιηθούν και να οδηγηθούν σε σχολική αποτυχία. Είναι ανάγκη με τη συμμετοχή και τη συνεργασία του Σχολικού Ψυχολόγου να υπάρξουν συγκεκριμένα αντισταθμιστικά μέτρα, που να είναι προσαρμοσμένα στις ιδιαιτερότητες και στις απαιτήσεις της τοπικής κοινωνίας και του σχολείου και να έχουν την αποδοχή των υπολοίπων μαθητών και των γονέων τους, αλλά κυρίως την υποστήριξη των εκπαιδευτικών. Ωστόσο μια διαπολιτισμική εκπαίδευση προϋποθέτει την διαπολιτισμική εκπαίδευση ακόμη και των εκπαιδευτικών (Μάρκου, 1996).

Είναι γνωστό από έρευνες, ότι οι μαθητές προκειμένου να αντιμετωπίσουν προβλήματα προσαρμογής ή άλλες καταστάσεις που τους προκαλούν άγχος γενικότερα, αναπτύσσουν προσωπικές στρατηγικές αντιμετώπισης (Compas et al., 1988· Μπεζεβέγκης, 1996· Γεώργας και συν., 1999). Όπως επισημαίνεται, πολιτισμικοί παράγοντες επηρεάζουν τις αποφάσεις των ατόμων σχετικά με την επιλογή των στρατηγικών αυτών (Jung, 1995).

Το διαπολιτισμικό σχολείο ωστόσο προσφέρεται επίσης για την εφαρμογή της συμβουλευτικής διάστασης του ρόλου του Σχολικού Ψυχολόγου.  Αυτή φαίνεται να δίνεται άμεσα και σε άλλους επαγγελματίες του χώρου, με στόχο πάντα τον τελικό αποδέκτη, τους μαθητές του σχολείου.

Ο Σχολικός Ψυχολόγος επομένως συνεργάζεται με τους εκπαιδευτικούς, συμμετέχει στη σχολική και μαθησιακή αξιολόγηση των μαθητών, στην εποπτεία και στη διοίκηση του σχολείου, στην κατάρτιση προγραμμάτων συμβουλευτικής για την αντιμετώπιση κρίσεων, διεξάγει έρευνες σε τοπικό επίπεδο για τη διαπίστωση και αξιολόγηση των αναγκών και τον καθορισμό των διαφόρων επιπέδων παρέμβασης. Εστιάζει τη δράση του στη διαφύλαξη, την προώθηση ή ακόμα και την αποκατάσταση της ψυχικής υγείας της ομάδας παιδιών ή του παιδιού, η οποία βρίσκεται σε κίνδυνο ή έχει διαταραχτεί από περιβαλλοντικές, πολιτισμικές, κοινωνικές, σχολικές ή οικογενειακές επιδράσεις ή και από εσωτερικές συγκρούσεις.

Τέλος λοιπόν ο ρόλος του ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥ στα σχολεία μας σήμερα βοηθά στην πρόληψη και αντιμετώπιση ποικίλων προβλημάτων των μαθητών και γενικότερα στην ομαλή λειτουργία του σχολικού χώρου με αποτέλεσμα τόσο οι γονείς να μπορέσουν να νοιώσουν σιγουριά με τον τρόπο λειτουργίας των σχολείων αλλά και οι ίδιοι εκπαιδευτικοί να λάβουν την απαραίτητη στήριξη όπου χρειάζεται για την άμεση επίλυση όλων των δυσκολιών που υπάρχουν στα σχολεία ανά το Παγκύπριο.

Συμπερασματικά λοιπόν η αλληλεπίδραση/ συνεργασία του Σχολικού Ψυχολόγου και του εκπαιδευτικού σε διαπολιτισμικό σχολείο είναι οπωσδήποτε σημαντική στην ομαλή λειτουργία μιας σχολικής μονάδας.

Μαρία Κ. Κυριάκου
Σχολική Ψυχολόγος-Ειδική Εκπαιδευτικός (B.A.,M.A.,M.sc.)

Ιδιωτικό Φροντιστήριο ”Μάθηση και Παιδί”