∆ημήτρης Πιερίδης: Κορυφαία προσωπικότητα στο χώρο του πολιτισμού

Κάθε απονοµή τιµής προς το πρόσωπο του αποτελεί χρέος της πολιτείας

Γράφει η ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΥΖΙΝΟΥ

 

Γεννηµένος στη Λάρνακα, ο ∆ηµήτρης Πιερίδης ,την πόλη που για δεκαετίες υπήρξε οικονοµική και πολιτισµική συµπρωτεύουσα της Κύπρου υπήρξε γόνος µιας από τις πιο σηµαντικές και αριστοκρατικές οικογένειες όχι µόνο της πόλης ,αλλά της Κύπρου γενικότερα που άφησαν το στίγµα τους  µε τις δραστηριότητες τους.

Γιος του Ζήνωνα ∆.Πιερίδη και της Θεοδώρας Αριστόδηµου Φοινιέως κουβαλά την αρχοντιά και την ευγένεια µιας µεγάλης οικογενειακής παράδοσης. Οι γόνοι της ίδρυσαν αγαθοεργά και πολιτιστικά ιδρύµατα και στήριξαν έµπρακτα την εκπαίδευση.Πρωτοεγκαταστάθηκαν στην Κύπρο το 1753 µε διάταγµα του ∆όγη της Βενετίας,ως πρόξενοι.

Το 1955  µεταβαίνει στην Ελβετία για να σπουδάσει οικονοµικές επιστήµες και νοµικά στο Πανεπιστήµιο της  Λωζάννης. Μετά την επιστροφή του στην Κύπρο αναλαµβάνει για µια δεκαπενταετία µέρος των οικογενειακών επιχειρήσεων. Με τον φίλο του Νίκο Στεφάνου διοικούν τα ναυτιλιακά γραφεία «Φραγκούδη και Στεφάνου» και φέρνουν τις πρώτες οργανωµένες οµάδες µε ναυλωµένες πτήσεις από τη Σκανδιναβία. Στις υπόλοιπες υποχρεώσεις που «κληρονοµεί», ξεχωρίζουν η ανέγερση ξενοδοχείων στην Αµµόχωστο και η επέκταση της οικογενειακής συλλογής αρχαιοτήτων.

Υποπρόξενος της Σουηδίας το 1964, έφτασε ώς τη θέση του προξένου και γενικού προξένου στην Κύπρο. Τις ιδιότητες αυτές θα χρησιµοποιήσει µετά την τουρκοκυπριακή ανταρσία του 1964 για να τρυπώσει στα στέκια των αρχαιοκάπηλων και να διασώσει πολύτιµα αντικείµενα από λαθραίες ανασκαφές. «Τοποθετούσα τη σηµαία της Σουηδίας στο αυτοκίνητό µου και πήγαινα ν’ αγοράσω τα αρχαία αριστουργήµατα…» θυµάται στο αυτοβιογραφικό «Η ζωή µε χιούµορ» (Καστανιώτης, 2004). Σ’ εκείνες τις περιπετειώδεις εξορµήσεις δεν θα διστάσει να χαρίσει δύο ολοκαίνουργια φορτηγά στους αρχαιοκάπηλους για να σώσει επιτύµβια αγάλµατα από βέβαιο εκπατρισµό.

Η καθηµερινότητά του γεµίζει  και µε µπόλικη µουσική. Το 1968 το ρίχνει στο τραγούδι µε συνεργάτες του τον Γιώργο Κοτσώνη και τον Λεωνίδα Μαλένη (στιχουργό του «Χρυσοπράσινου φύλλου»). Οι τρεις τους ιδρύουν την Arion Records, κυκλοφορούν πέντε δίσκους και καλούν τραγουδιστές από την Αθήνα για µεγάλα πάρτι. Κάπως έτσι, οι θαµώνες σε µια χοροεσπερίδα του «Cyprus Hilton» παρακολουθούν το 1969 τη διφωνία Γιάννη Βογιατζή – ∆ηµήτρη Πιερίδη.

Μετά την τουρκική εισβολή τα ξενοδοχεία της οικογένειας πέφτουν σαν χάρτινοι πύργοι. Ο,τι µένει είναι µια «φρικτή φωτογραφία, το ξενοδοχείο “Salamina Tower” µε τους έντεκα ορόφους βοµβαρδισµένο», όπως γράφει ο ίδιος. Έκτοτε δεν τραγούδισε ξανά.

Οι στάχτες σηµαίνουν το τέλος των τουριστικών επιχειρήσεων και την αρχή µιας νέας ζωής.

Κάποια στιγµή το όνοµά του θα φτάσει να αναγράφεται σε 38 συµβούλια τραπεζικών, ναυτιλιακών και ασφαλιστικών εταιρειών. Παθιασµένος συλλέκτης, θα αποκτήσει 3.000 αρχαιότητες, 1.080 έργα σύγχρονης ελληνικής και κυπριακής τέχνης, 700 λαογραφικά αντικείµενα, 10.000 τίτλους βιβλίων ιστορίας τέχνης. Από την Πινακοθήκη του στη Γλυφάδα, η οποία άνοιξε το 1981 και έκλεισε στα τέλη του 1990, θα περάσουν συνολικά πάνω από 1.660.000 επισκέπτες. Στα εγκαίνια των µεγάλων εκθέσεων δίνουν το παρών έως και 3.500 άτοµα. Ο οικοδεσπότης δεν συµβιβάζεται µε τίποτε λιγότερο από την εισβολή σύµπασας της κοσµικής φυλής των Αθηνών, στη Γλυφάδα. Οταν το πετυχαίνει, η Λεωφόρος Ποσειδώνος ζει πρωτοφανές µποτιλιάρισµα από τη λαοθάλασσα.

Στους φίλους του µετράει τη Μελίνα Μερκούρη, την Αλίκη Βουγιουκλάκη  την οποία γνωρίζει από το 1965, τον Σταµάτη Κόκοτα, τη Βίκυ Μοσχολιού, τη Ζωή Λάσκαρη. Ο Τάσος Μητρόπουλος χορεύει συχνά ζεϊµπέκικο στα πάρτι συνοδεύοντας την Ελενα Ναθαναήλ, από τις πιο στενές φίλες του Πιερίδη.

(Στοιχεία πάρθηκαν από το κείµενο « Ένας πρίγκιπας χωρίς βασίλειο» του ∆ηµήτρη ∆ουλγερίδη)

 

 

Το όνοµα του ∆ηµήτρη Ζ. Πιερίδη, του τελευταίου απόγονου της επιφανούς οικογένειας Πιερίδη, είναι συνυφασµένο µε τον πολιτισµό.Σίγουρα δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις, από µόνο του αποτελεί έπαινο!

Η συνεισφορά της οικογένειας Πιερίδη στην κοινωνία και τον πολιτισµό της Κύπρου υπήρξε µεγαλειώδης. Η Λάρνακα αισθάνεται περήφανη γιατι είχε την τύχη να φιλοξενήσει την Ζακυνθινής καταγωγής, Οικογένεια Πιερίδη όταν πρωτοεγκαταστάθηκε στο νησί.

Συνεχιστής µιας µεγάλης οικογενειακής παράδοσης, ανάλωσε τη ζωή του στην ανάπτυξη των τεχνών και την πολιτιστική ανάπτυξη και    δηµιουργία στην Κύπρο και στην Ελλάδα.

Είναι ο εµπνευστής πληθώρας µουσείων,πινακοθηκών και άλλων πυρήνων του πνεύµατος και της τέχνης.

Άνθρωπος χαµηλών τόνων ποτέ του δεν διατυµπάνισε τα όσα έχει προσφέρει στον πολιτισµό. Κουβαλά την αρχοντιά, την ευγένεια, την αξιοπρέπεια της οικογένειας του. Φέρει ένα όνοµα βαρύ σαν Ιστορία.

 

Ο ∆ηµήτρης Πιερίδης, έζησε µια ζωή πολύ πλούσια σε εµπειρίες ταξίδευσε πολύ …έχει πολλά να θυµάται και να αναπολεί.

Τα τελευταία χρόνια ζεί στη Λάρνακα από όπου και συνεχίζει την πολιτιστική του προσφορά.

Όραµα του είναι να ξαναβρεί η πολη της Λάρνακας την παλιά της αίγλη! Καλεί σε συστράτευση όλους µας προς επίτευξη αυτού του στόχου.

 

Κάθε συνάντηση και συνοµιλία µαζί του είναι πολύ  ενδιαφέρουσα.

κ.Πιερίδη πως ήταν τα παιδικά σας χρόνια;

Όµορφα παιδικά χρόνια σε µια πιο ανθρώπινη Λάρνακα και αξέχαστα καλοκαίρια στο πετρόκτιστο σπίτι της µητέρας µου στις µαγευτικές Πλάτρες παρέα, κάθε χρόνο, µε φίλους από τη Λεµεσό και την κοσµοπολίτικη τότε (1947 – 1953) Αλεξάνδρεια. Εκεί όπου ανθούσε ο αιγυπτιώτης ελληνισµός που παραθέριζε στις Πλάτρες, τον Πρόδροµο και το Τρόοδος.

Μεγαλώσατε κυριολεκτικά σ’ένα Μουσείο. Πως επηρέασε το γεγονός αυτό την εξέλιξη σας και τη µετέπειτα πορεία της ζωής σας;

Σίγουρα, ναι, βλέποντας τη λατρεία, κυριολεκτικά, του πατέρα και της µητέρας µου, για τους θησαυρούς της αρχαίας κυπριακής τέχνης που κι’ αυτοί συνέλεγαν, εµπλουτίζοντας τις συλλογές άλλων τεσσάρων γενεών της οικογένειας που προηγήθηκαν. Όπως κι΄εγώ στη συνέχεια. Η µητέρα µου η Θεοδώρα, αγαπούσε πολύ την κυπριακή ύπαιθρο, και δηµιούργησε µια αξιόλογη συλλογή κυπριακής λαϊκής τέχνης, ένα σηµαντικό µέρος της οποίας εκτίθεται στο µουσείο που το ίδρυµα Πιερίδη συνίδρυσε µε την κοινότητα Αυγόρου. Στεγάζεται στο αγροτικό αρχοντικό Κούτρα. Ήταν λοιπόν φυσικό, αυτή η αγάπη να µεταδοθεί και σε µένα και µάλιστα στον … υπερθετικό βαθµό. Σαν απτό, αποτέλεσµα, η δηµιουργία των δέκα µουσείων, πινακοθηκών και Βιβλιοθήκης Ιστορίας της Τέχνης. Τέσσερεις πολιτιστικοί πυρήνες στην Ελλάδα και έξι στην Κύπρο, πάντοτε σε συνεργασία µε τις Τοπικές Αυτοδιοικήσεις, όπως Αθηνών, Γλυφάδας Αττικής, Ερµούπολης Σύρου, Λευκωσίας, Αυγόρου, Λάρνακας, Αγίας Νάπας.

Εκτός από το οικογενειακό σας περιβάλλον, ποια πρόσωπα  επηρέασαν τον τρόπο σκέψης σας;

Όταν απώλεσα κατά την εισβολή του 1974 το µέγιστο µέρος της περιουσίας και των επιχειρήσεων µου στην Αµµόχωστο, µετοίκισα για είκοσι σχεδόν χρόνια στον Πειραιά και την Αθήνα για να µπορέσω να επαναδραστηριοποιηθώ. Οι συναναστροφές µε τον εκλεκτό πνευµατικό κόσµο της Ελληνικής πρωτεύουσας, διανοούµενους, συγγραφείς, θεατράνθρωπους, ποιητές, εικαστικούς δηµιουργούς και εξέχοντα µέλη της Ακαδηµίας Αθηνών, πρόσφεραν σε µένα, έναν καινούριο κόσµο, γεµάτο γνώση και τέχνη µιαν άλλη όψη ζωής µε στέρεες ηθικές και πνευµατικές αξίες.

Πιστεύετε στη φιλία; ∆ιατηρείτε τους παιδικούς σας φίλους;

Η φιλία είναι από τα πιο µεγάλα δώρα που χάρισε ο ∆ηµιουργός στον άνθρωπο. Ένα καταφύγιο για τις κακές στιγµές και µία όαση για τις καλές.

Πιστεύετε στο Θεό;

Πιστεύω βαθιά στο Θεό. Μέσα από την προσευχή βρίσκω τη λύτρωση, επαναυρίσκω τον εαυτό µου, αντλώ δύναµη και είµαι έτοιµος να προσφέρω αλλά και να ζητήσω συγχώρεση.

Τι σπουδές έχετε κάνει;

Αλησµόνητα φοιτητικά χρόνια στο Ελβετικό Πανεπιστήµιο της Λωζάννης. Πέντε χρόνια φοιτητικής ζωής (Νοµικά και Οικονοµικά) σε ένα πολιτισµένο περιβάλλον µιας πανέµορφης χώρας στην καρδιά της Ευρώπης.

Ποιες διεθνείς προσωπικότητες έτυχε να γνωρίσετε µέσα από την τέχνη και ποιες ξεχωρίσατε;

Είναι τόσες πολλές που δυσκολεύοµαι να ξεχωρίσω. Αν περιοριστώ µόνο στον εικαστικό τοµέα θα λεγα ότι ευτύχισα που συναναστρέφοµαι στην µεν Κύπρο µε το Γιώργο Πολ. Γεωργίου και τον Αδαµάντιο ∆ιαµαντή, στην δε Ελλάδα, όπου και η Πινακοθήκη Πιερίδη στη Γλυφάδα, µε τους Γιάννη Τσαρούχη, Γιάννη Μόραλη, Νίκο Χατζηκυριάκο Γκίκα, και τους νεότερους της Γενιάς του 60, Αλέκο Φασιανό, ∆ηµήτρη Μυταρά, Κώστα Τσόκλη, Νίκο Κεσσανλή, Παύλο, Κώστα Πανιάρα και βέβαια το Λαρνακέα Γιώργο Μαυροϊδη που ζούσε στην Αθήνα.

Ποια χρόνια θυµάστε πιο έντονα από τη ζωή σας;

Τα χρόνια της διαµονής µου στη Γλυφάδα της Αττικής, µε την Πινακοθήκη µου να έχει καταστεί για 15 χρόνια (1981-1996) σηµείο αναφοράς της εικαστικής ζωής των Αθηνών µε τις χιλιάδες των φιλότεχνων, ελλαδιτών και ξένων, που την επισκέπτονταν. Μέρος των συλλογών µετέφερα σε 26 πόλεις και νησιά, µεταφέροντας συνάµα, ως Κύπριος, και το µήνυµα του ενιαίου και αδιαίρετου  του Ελληνισµού.

Στη ζωή σας τύχατε δεκάδων τιµητικών διακρίσεων και αγορεύσεων. Πρόσφατα το Ινστιτούτο Πολιτισµού και ο ∆ΗΣΥ σας τίµησαν για τη µεγάλη προσφορά σας στον πολιτισµό. Ο ίδιος ο Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης σας απένειµε το βραβείο εικαστικής προσφοράς Αδαµάντιος ∆ιαµαντής. Ο Πρόεδρος µάλιστα ανακοίνωσε ότι η πολιτεία θα σας τιµήσει κατά πως αρµόζει.Τι σηµαίνει για σας αυτή η τιµητική διάκριση;

Έχει όλως ιδιαίτερη σηµασία γιατί προέρχεται από την πατρίδα µου. Θα ήµουν όµως αγνώµων αν δεν τοποθετούσα ψηλά στο βιογραφικό µου τα εννέα ανώτερα παράσηµα που µου απένειµαν ισάριθµοι αρχηγοί (Βασιλείς και Πρόεδροι) ευρωπαϊκών χωρών  για την προσφορά µου στην προβολή και διάδοση του ∆υτικού Πολιτισµού µε κοιτίδα τον Ελληνικό Πολιτισµό. Ως επίσης και για τις 56 (πενήντα έξι) τιµητικές διακρίσεις που έτυχα από Ακαδηµίες, Πανεπιστήµια, Υπουργεία Πολιτισµού, Πρωτεύουσες, ∆ήµους και κοινότητες, σωµατεία και οργανώσεις. Ξεχωρίζω την απονοµή από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών του τίτλου του Επίτιµου ∆ιδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής, όπως και το ανώτατο παράσηµο της Ακαδηµίας Αθηνών που επιδίδεται σε φυσικά πρόσωπα.

Πως θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας µε τρείς µόνο λέξεις;

Με δύο µόνο λέξεις. Αθεράπευτα συναισθηµατικός.

κ.Πιερίδη, υπάρχει κάτι για το οποίο µετανιώνετε στη ζωή σας;

Ναι, όταν εκούσια επέτρεπα στο συναίσθηµα να υπερισχύει της λογικής.

Ποιό το όραµα σας για τη Λάρνακα; Τι ονειρεύεστε για την πόλη που γεννηθήκατε;

Να ξαναβρεί υπό το νέο και φιλοπρόοδο της ∆ήµαρχο Ανδρέα Βύρα και το ∆ηµοτικό Συµβούλιο, την παλιά της αίγλη. Να συστρατευθούµε όλοι µας σε αυτό τον ευγενή στόχο.

 

Κατά την πρόσφατη βράβευσή µου στη Λευκωσία από τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη (αριστερα). Μαζί, η αδελφή µου Λουκία Πιερίδη, η Άντρη Αστζιάν, ο Πήτερ Αστζιάν και τα µικρά Ευγενία Αστζιάν και Παναγιώτης Γρέκης

 

Η συνέντευξη δημοσιεύεται στο 57 τεύχος της τοπικής εφημερίδας L.A VOICE την οποία μπορείτε να διαβάσετε πιο κάτω.