Ο ρόλος των Σχολικών Εφορειών και ο εκσυγχρονισμός τους

Οι Σχολικές Εφορείες είναι κρατικές μονάδες που υπάγονται στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Διαχρονικά, οι Σχολικές Εφορείες έχουν να επιδείξουν ένα σημαντικό έργο αφού έχουν υπό την ευθύνη τους την εύρυθμη και απρόσκοπτη λειτουργία των σχολείων. Αποτελούν τον βραχίονα του κρατικού μηχανισμού μέσω του οποίου το κράτος παρακολουθεί και ελέγχει την αποτελεσματική λειτουργία των σχολείων από πλευράς εγκαταστάσεων και υποδομών, όπως επίσης και από πλευράς θεμάτων που αφορούν την ευημερία και ασφάλεια των μαθητών.

Η λειτουργία των Σχολικών Εφορειών διέπεται από τους περί Σχολικών Εφορειών Νόμους του 1997 έως 2001 (108(I)/1997). Στη νομοθεσία, και συγκεκριμένα στο άρθρο 8, καθορίζονται ξεκάθαρα οι αρμοδιότητες και ο σκοπός των Σχολικών Εφορειών. Οι κύριες αρμοδιότητες της Σχολικής Εφορείας όπως περιγράφονται στην νομοθεσία είναι,

• να αναλαμβάνει την οικονομική διαχείριση των σχολείων του δήμου ή της κοινότητας, που βρίσκονται στα όριά της, εποπτεύει το προσωπικό της, συνεργάζεται με τις διευθύνσεις των σχολείων και τη Συμβουλευτική Επιτροπή Σχολείου, για την καλύτερη λειτουργία τους,
• να ανεγείρει, να επεκτείνει, να συντηρεί και να βελτιώνει τα οικεία σχολικά κτίρια,
• να μεριμνά για την ανέγερση ή την κατεδάφιση, τη βελτίωση, την επέκταση και συντήρηση οποιασδήποτε φύσης οικοδομής με σκοπό την αύξηση των πόρων των σχολείων που διαχειρίζεται και την αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των εκπαιδευτικών σκοπών,
• να εξασφαλίζει, να διαχειρίζεται και να φροντίζει για τη συντήρηση του εξοπλισμού κάθε σχολείου, λαμβάνοντας υπόψη και τις εισηγήσεις της οικείας Συμβουλευτικής Επιτροπής Σχολείου,
• να διαχειρίζεται τους προϋπολογισμούς της αναφορικά με τα οικεία σχολεία, λαμβάνοντας υπόψη τις εισηγήσεις των οικείων Συμβουλευτικών Επιτροπών Σχολείων και
• να επιλαμβάνεται, σε συνεργασία με τις οικείες Συμβουλευτικές Επιτροπές Σχολείων, θεμάτων ευημερίας και ασφάλειας των μαθητών.

Οι Συμβουλευτικές Επιτροπές Σχολείων είναι επιτροπές που αποτελούνται από εκπαιδευτικούς, γονείς και σχολικούς εφόρους και η σύσταση τους ορίζεται από την ίδια νομοθεσία. Διαβάζοντας κάποιος τις αρμοδιότητες των Σχολικών Εφορειών, όπως προνοεί η νομοθεσία, αντιλαμβάνεται ότι η αγαστή συνεργασία των ενδιαφερόμενων μερών (σχολικοί έφοροι, εκπαιδευτικοί και γονείς) μιας σχολικής μονάδας είναι απαραίτητη. Η νομοθεσία στο άρθρο 7(3) δίνει τον συντονιστικό ρόλο αυτό στην Σχολική Εφορεία και κατ’ επέκταση στον οικείο σχολικό έφορο του κάθε σχολείου, ο οποίος ουσιαστικά είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των σχολικών μονάδων και της Σχολικής Εφορίας.

Στην τελευταία του έκθεση του 2014, ο Γενικός Ελεγκτής αναφέρεται στην αδυναμία του να ελέγξει στο σύνολο τις Σχολικές Εφορείες. Παρόλα αυτά, στους μερικούς ελέγχους που έχουν διενεργηθεί εντοπίστηκαν πολλές και σοβαρές ελλείψεις και αδυναμίες. Μιλά για Σχολικές Εφορείες που δεν τηρούν πρακτικά των συνεδριάσεων τους και αναφέρει σοβαρές αδυναμίες στην ετοιμασία και υποβολή των προϋπολογισμών τους. Διαπιστώνει σοβαρές ελλείψεις και αδυναμίες στα θέματα που αφορούν τις διαδικασίες προσφορών και επίσης αναφέρεται στην απουσία  φυσικής καταμέτρησης της κινητής περιουσίας των Σχολικών Εφορειών για εντοπισμό τυχόν ελλειμμάτων/πλεονασμάτων για διερεύνηση και λογιστική τακτοποίηση.

Είναι επίσης σημαντικό να αναφέρουμε ότι η νομοθεσία στο άρθρο 11 απαγορεύει ρητά στα μέλη της Σχολικής Εφορείας να έχουν άμεσο ή έμμεσο συμφέρον σε οποιαδήποτε σύμβαση ή να αποκομίζουν οφέλη από οποιαδήποτε συναλλαγή με την οικεία Σχολική Εφορεία.

Όσο σημαντικά είναι οι εκπαιδευτικοί, το αναλυτικό πρόγραμμα, οι αποτελεσματικοί μέθοδοι διδασκαλίας τόσο σημαντικές είναι και οι Σχολικές Εφορείες που με τον έργο τους παρέχουν τα μέσα  εκπαίδευσης για εξυπηρέτηση των εκπαιδευτικών αναγκών.

Ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας επιβάλλεται έτσι ώστε οι Σχολικές Εφορείες να ενισχυθούν θεσμικά και διαχειριστικά για να επιτελέσουν απρόσκοπτα το έργο τους. Την ίδια ώρα όμως πρέπει οι ίδιες οι Σχολικές Εφορείες, και κατ’ επέκταση οι σχολικοί έφοροι, να λειτουργούν με υπευθυνότητα και διαφάνεια. Να τηρούν όλες τις πρόνοιες της νομοθεσίας, να υπάρχει χρηστή διοίκηση με μοναδικό γνώμονα την εύρυθμη λειτουργία των σχολείων και την ευημερία των μαθητών, των παιδιών μας.

* Ο Γιαννάκης Γρηγορίου είναι Υποψήφιος Σχολικός Έφορος στο Δήμο Λάρνακας με τον συνδυασμό του ΑΚΕΛ Αριστερά-Νέες Δυνάμεις. Γεννήθηκε στην Αμμόχωστο και διαμένει μόνιμα στη Λάρνακα. Είναι 48 χρονών, παντρεμένος με δύο παιδιά. Είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, απόφοιτος του Τεχνικού Πανεπιστημίου Βουδαπέστης και με μεταπτυχιακές σπουδές στον κλάδο της Μηχανικής Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Κατέχει επίσης μεταπτυχιακό τίτλο στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Εργάζεται στη Cyta ως μηχανικός τηλεπικοινωνιών και με ειδικότητα σε θέματα διαχείρισης κινδύνων, επιχειρησιακής συνέχειας και διαχείρισης κρίσεων. Είναι μέλος του ΕΤΕΚ και αντιπρόεδρος του Κυπριακού Σωματείου Διαχείρισης Έργων. Υπήρξε και είναι μέλος συνδέσμου γονέων σχολείου για  σχεδόν 10 χρόνια.