Γενικά
Προσωπική εμπειρία , κατάθεση ψυχής μιας νεαρής συμπολίτισσας μας για την ανορεξία!
Έν όψη καλοκαιριού ,εντατικών διατροφικών πλάνων , πανικού για τις αυξομειώσεις του βάρους νεαρών κοριτσιών παραθέτουμε την προσωπική εμπειρία μιας νεαρής συμπολίτισσας μας σχετικά με την απώλεια βάρους και την εμμονή της να χάνει συνεχώς βάρος..
Η Κατερίνα Σοφοκλέους , από τα Λεύκαρα εξιστορεί την δική της προσωπική ιστορία , με σκοπό να προβληματίσει και να βοηθήσει νεαρά κορίτσια που ταλανίζονται από διατροφικές διαταραχές .
Η προσωπική μου εμπειρία με την ανορεξία
Στο σημερινό μου άρθρο θα περιγράψω μια προσωπική εμπειρία, με κύριο σκοπό να περάσω κάποια μηνύματα σε άντρες, αλλά, κυρίως, σε γυναίκες που επιθυμούν να αδυνατίσουν. Μια τέτοια προσπάθεια χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, γιατί μπορεί να καταστεί εξαιρετικά επικίνδυνη. Αυτό το αποδεικνύει και ο πρόσφατος θάνατος της παρουσιάστριας Νανάς Καραγιάννη.
Η δική μου ιστορία
Από μικρή είχα κάποια περισσότερα κιλά απ’ ότι θα έπρεπε σε σχέση με το ύψος μου, με αποτέλεσμα να με κοροϊδεύουν αρκετοί συμμαθητές, και όχι μόνο, από το δημοτικό μέχρι και το γυμνάσιο. Δεν θεωρώ ότι ήμουν χοντρή αλλά είχα κάποια επιπλέον κιλά. Έτσι, μπαίνοντας πλέον στην εφηβεία, στην τρίτη γυμνασίου, ήθελα να χάσω κάποια κιλά. Τυχαία, πήγα σε ένα διαιτολόγο και μου έδωσε ένα πρόγραμμα διατροφής με το οποίο έχασα σταδιακά, περίπου 10 κιλά, αρχίζοντας και τη γυμναστική πιο εντατικά. Έτσι πλέον ήμουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Όμως, μετά από 1-2 χρόνια τα κιλά ξαναμπήκαν αφού, όπως οι περισσότεροι, μετά από το χάσιμο κάποιων κιλών ξέφυγα από την διατροφή. Έτρωγα πάλι όπως πριν και δεν έκανα τόσο εντατικά γυμναστική, παρόλο που ασχολούμουν με το τένις.
Για να μην τα πολυλογώ, το καλοκαίρι μετά την δευτέρα λυκείου, πήρα ξανά την απόφαση να αλλάξω, να μπω ξανά σε πρόγραμμα διατροφής και εντατικής γυμναστικής για να χάσω ξανά τα κιλά ώστε να νιώθω καλύτερα με τον εαυτό και το σώμα μου. Αυτό προσπάθησα να κάνω και μπορώ να πω ότι τα κατάφερα επιτυχώς με μια μικρή λεπτομέρεια. Έχασα μεν τα κιλά αλλά η κατάσταση είχε ξεφύγει αφού έχασα περισσότερα κιλά από όσα ήθελα και έπρεπε να χάσω! Μια απλή και αγνή προσπάθεια να χάσω κιλά, μετατράπηκε σε ένα ψυχολογικό μαρτύριο.
Τι εννοώ; Από 64 κιλά έφτασα στα 50 μέσα σε 2 μήνες! Ήμουν 1.70, 50 κιλά και με 11% λίπος!! Αυτό είχε συνέπεια να φαίνομαι υπερβολικά λεπτή για το ύψος μου. Εκτός από την αισθητική συνέπεια, υπήρξαν επιπτώσεις στον ίδιο μου τον οργανισμό αλλά και κοινωνικές επιπτώσεις.
Έτσι όταν τα σχολεία άνοιξαν, τόσο οι συμμαθητές όσο και οι καθηγητές μου με είδαν εντελώς διαφορετική. Από τότε άρχισε ένα ψυχολογικό μαρτύριο. Κατάντησα να φαίνομαι τόσο κοκαλιάρα που δεν ήταν λίγοι αυτοί που άρχισαν τα “πώς;“, τα “γιατί;“, τα “τρως;“, “πόσο τρως;” και άλλες πολλές ερωτήσεις που με βασάνιζαν. Το χειρότερο απ’ όλα ήταν το προστακτικό “τρώγε“. Το παράξενο είναι ότι έτρωγα. Δεν ειχα κόψει πλήρως το φαγητό αλλά το πρόβλημα ήταν ότι έτρωγα φαγητά που είχαν λίγες θερμίδες. Έτσι οι θερμίδες που έτρωγα ήταν πολύ λιγότερες από αυτές που σπαταλούσε ο οργανισμός μου με αποτέλεσμα να χάνω συνεχώς κιλά.
Δεν συνειδητοποιούσα πόσο λεπτή έγινα! Συνεχώς με κυριαρχούσε ο φόβος, μήπως το κάθε τι που τρώω μπορεί να μου προσθέσει κιλά.
Οι ερωτήσεις από τους πάντες ήταν καταιγιστικές, με αποτέλεσμα να νιώθω μεγάλη ψυχολογική πίεση. Η πίεση, όμως, ήταν διττή. Η πρώτη πηγή ήταν η πίεση από τα κοντινά μου πρόσωπα, τα οποία είχαν την έγνοια ότι πρόκειται να φτάσω σε ακραία κατάσταση ανορεξίας και δεν θα μπορούσα να το ελέγξω. Τότε διαβεβαίωνα τους πάντες ότι είμαι καλά και ότι τρώω, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούσα έμμεσα να τους πω να σταματήσουν να μου επαναλαμβάνουν τα ίδια γιατί η πίεση ήταν αφόρητη. Ήξερα ότι κάποιοι ανησυχούσαν για μένα, αλλά δεν μπορούσαν να καταλάβουν ότι το πρόβλημα ήταν ψυχολογικό. Έτσι φτάνουμε στην δεύτερη πηγή πίεσης: ο ίδιος μου ο εαυτός.
Ο εαυτός μου αντί να είναι φίλος, συμπαραστάτης και αρωγός, μετατράπηκε σε εχθρό μου. Τι εννοώ; Το μυαλό μου είχε μετατραπεί σε ένα κινητό μετρητή θερμίδων. Είχα κατεβάσει μια εφαρμογή στην οποία κατέγραφα τα φαγητά, μου έδειχνε πόσες θερμίδες είχα φάει και μετά μανίας προσπαθούσα να μην ξεπεράσω τις 1200 θερμίδες ημερησίως ενώ παράλληλα έκανα υπερβολική γυμναστική. Με αυτό τον τρόπο εκπαίδευσα τον εαυτό μου στον υπολογισμό των θερμίδων των φαγητών που έβλεπα και το πρώτο πράγμα που μου ερχόταν στο μυαλό όταν έβλεπα ένα φαγητό είναι οι θερμίδες που ειχε.
Επίσης προγραμμάτιζα τη ζωή και τις εξόδους μου σκεπτόμενη το φαγητό. Αυτό που έκανα, δηλαδή, ήταν να μην πηγαίνω σε τόπους που δεν θα έβρισκα κάτι να φάω από αυτά που είχα εγώ στο μυαλό μου. Ξέρω ότι ακούγεται παράλογο και παρανοϊκό αλλά αυτός ήταν ο λόγος που απομακρύνθηκα από τους φίλους μου και στην ουσία κλείστηκα στον εαυτό μου. Δεν ένιωθα καλά στην ιδέα και μόνο ότι όλοι θα με κατακρίνουν για την συμπεριφορά μου που ήταν όντως παράξενη. Ένιωθα ότι όταν έτρωγα θα με κοιτούσαν όλοι για να δουν αν τρώω, πόσο τρώω και τι τρώω, με αποτέλεσμα το φαγητό για γίνει εμμονή αντί μέσο διαβίωσης. Έτσι, προσπάθησα να μην είμαι τόσο κοντά σε άτομα που μόνο θα με έκριναν.
Δεν είχα άλλη επιλογή! Αυτή ήταν επιλογή μου και δεν το μετανιώνω, αλλά ελπίζω κάποια άτομα να δουν το άρθρο μου και να καταλάβουν το τι συνέβαινε εκείνη την περίοδο.
Δεν ήταν όμως, μόνο αυτά. Ήμουν Τρίτη λυκείου και η πίεση επιδεινωνόταν από το αιώνιο άγχος των τελειόφοιτων μαθητών που λέγεται «Παγκύπριες Εξετάσεις». Ήταν σαν να ήταν όλα εναντίον μου…
Παρόλα αυτά είχα βάλει πείσμα! Γενικότερα, ο δυναμικός μου χαρακτήρας με βοήθησε να βάλω πείσμα. Πέρασα στη νομική σχολή, που ήταν και ο στόχος μου και συνέχισα την ζωή μου, παρ’ όλη την πίεση που δεχόμουν για τα κιλά μου και κάποιες σωματικές επιπτώσεις, που είχα από την μεγάλη απώλεια κιλών, για ένα χρονικό διάστημα. Συγκεκριμένα, λόγω της απότομης αλλαγής στο σώμα μου και το λιγοστό λίπος που είχα, είχε σταματήσει η περίοδος μου για μεγάλο χρονικό διάστημα, περίπου 1,5 χρόνο. Αναγκαστικά, πήρα 1-2 φορές κάποια χάπια για να με βοηθήσουν. Ωστόσο, ο γυναικολόγος τον οποίο επισκέφθηκα μου είπε ευθέως ότι αν δεν βάλω κιλά δεν πρόκειται να επανέλθω στα φυσιολογικά μου και αυτό θα μπορούσε να μου προκαλέσει μόνιμα μελλοντικά προβλήματα γονιμότητας. Βέβαια δεν τον πίστεψα, βασικά δεν ήθελα να το πιστέψω γι’ αυτό και πήγα σε διατροφολόγους να μου πουν την γνώμη τους. Δυστυχώς για μένα η απάντηση ήταν η ίδια. Έτσι, έπρεπε να αποφασίσω είτε θα παρέμεινα στα κιλά που ήθελα και στην ψευδαίσθηση ότι η εξωτερική εμφάνιση είναι το παν είτε θα έβαζα προτεραιότητα εμένα, την υγεία και το μέλλον μου και θα έβαζα κάποια κιλά.
Στην προσπάθεια μου να δω τι ακριβώς μου συνέβαινε και τι θα αποφάσιζα τελικά, έψαξα στο διαδίκτυο διάφορές πληροφορίες και κάποια στιγμή εμφανίζεται μπροστά μου μια φωτογραφία της γνωστής Νανάς Καραγιάννη, η οποία ήταν σε μεγάλο βαθμό, η αιτία της αλλαγής μου. Χωρίς να θέλω να προσβάλω την μνήμη της συγκεκριμένης παρουσιάστρια, η πάσα αλήθεια είναι ότι το θέαμα ήταν αποτρόπαιο. Είπα στον εαυτό μου ότι δεν πρόκειται να του επιτρέψω να φτάσω σ’αυτή την κατάσταση. Από εκείνο το σημειο και μετά άρχισε το μυαλό μου να συνειδητοποιεί την κατάσταση.
Μια φωτογραφία της, ίσως να σας κάνει να καταλάβετε για τι ακριβώς εννοώ:
Έτσι μια μέρα, πήρα την μεγάλη απόφαση να αλλάξω. Ευτυχώς, ο εγωισμός, το πείσμα και η δυναμικότητα μου, σε εκείνη την φάση της ζωής μου με βοήθησαν πάρα πολύ! Έτσι ξεκίνησε μια μεγάλη προσπάθεια να αλλάξω με την καθοδήγηση, αρχικά, κάποιων διατροφολόγων και τελικά τα κατάφερα. Άρχισα, σταδιακά, να τρώω περισσότερο ενώ παράλληλα άρχισα γυμναστήριο για ενδυνάμωση. Η γυμναστική ήταν αυτή που μου έδωσε ισορροπία και την άνεση να πάρω κιλά γιατί θεωρούσα ότι τουλάχιστον θα πάρω κιλά σε μυϊκή μάζα και όχι λίπος. Δεν ξέρω γιατί δεν ήθελα να ακούω την λέξη «λίπος» γιατί δεν ήθελα σε καμία περίπτωση να γίνω όπως ήμουν πριν.
Έτσι, αρχικά παρόλο που πήρα κάποια κιλά, αυτά προσπάθησα, μέσω της γυμναστικής, να τα πάρω χωρίς να βάλω λίπος. Έτσι αρχικά πήρα λίγα κιλά αλλά δεν μου είχε έρθει ακόμα περίοδος και έπρεπε να πείσω τον εαυτό μου ότι πρέπει να βάλω λίπος. Έτσι πήγαινα μπροστά στον καθρέφτη και προσπαθούσα να πείσω τον εαυτό μου. Στο τέλος έβαλα ακόμα λίγα κιλά αλλά παράλληλα έκανα γυμναστική. Πήγαινα συχνά σε διαιτολόγους για να ελέγχω το λίπος και να μην πάρω υπερβολικό βάρος. Την τελευταία φορά που πήγα, το λίπος μου ήταν 16%. Τότε άρχισε πάλι το άγχος γιατί δεν μου είχε έρθει η περίοδος παρόλο που μου είπε ο γυναικολόγος ότι 16-17% λίπους θα είναι στα φυσιολογικά επίπεδα. Τότε ήταν η χειρότερη φάση γιατί έπρεπε να πείσω πάλι τον εαυτό μου ότι πρέπει να πάρω και άλλο βάρος, πράγμα που δεν ήθελα και εκεί έφτασα στο σημείο της αγανάκτησης γιατί βαρέθηκα αυτή την ψυχολογική κατάσταση που με πίεζε αφάνταστα. Ωστόσο συνέχισα την προσπάθεια γιατί πίστεψα ότι η υγεία μου είχε μεγαλύτερη αξία. Έτσι, η μεγάλη μέρη έφτασε και ήρθε η ανακούφιση. Όταν ήρθε η περίοδος μου ένιωσα μια μεγάλη ανακούφιση και ότι πλέον αυτό το ψυχολογικό μαρτύριο θα σταματούσε.
Όλη αυτή η ιστορία με έκανε ακόμα πιο δυνατή και άλλαξα αρκετά τον τρόπο ζωής μου. Λάτρεψα την γυμναστική, η οποία και αποτελεί την πιο σημαντική ώρα της μέρας μου, στράφηκα σε ένα υγιεινό τρόπο ζωής και πλέον είμαι στα καλύτερα μου. Κάποιες τροφές τις είχα αποκλείσει αλλά σταδιακά και χωρίς άγχος τις έβαζα στο πρόγραμμα μου. Τέτοιες τροφές είναι το λίπος και τα γλυκά. Λόγω αθλητισμού δεν τρώω λιπαρά και ούτε ζάχαρη. Θα πρέπει να σημειώσω ότι ζάχαρη, δηλαδή γλυκά, έφαγα μετά από 5 χρόνια γιατί δεν το άντεχε η ψυχολογία μου παλαιότερα. Πλεον τρώω όσο θέλω και ό,τι θέλω χωρίς τύψεις γιατί έχω καταλάβει ότι μια ζωή έχουμε και πρέπει να απολαμβάνουμε κάθε στιγμή και όχι να βρισκόμαστε σε μια συνεχή κατάσταση άγχους.
Αυτό, όμως, δεν θα συνέβαινε αν δεν είχα το πείσμα να αλλάξω. Ο αυτοέλεγχος μου με οδήγησε στην κατάσταση που έχω περιγράψει και αυτός μαζί με το πείσμα και τον εγωισμό μου, με έβγαλαν από αυτή την κατάσταση. Πλέον έχω αλλάξει, λατρεύω τον τρόπο ζωής μου και νιώθω περήφανη που κατάφερα σταδιακά να πετύχω όλους τους στόχους που είχα βάλει.
Το πρόβλημα είναι ψυχολογικό και το επαναλαμβάνω συνεχώς για να καταλάβουν τα άτομα που έχουν κοντά τους ένα άτομο που πάσχει από ανορεξία ότι η ψυχολογική πίεση δεν βοηθά. Αυτό που χρειάζεται είναι στήριξη του από τα κοντινά πρόσωπα και ειδικούς και, κυρίως, η συνειδητοποίηση της κατάστασης από τον ασθενή. Η διαφοροποίηση της ανορεξίας από τις υπόλοιπες ασθένειες είναι ότι το φάρμακο για την θεραπεία της, που είναι το φαγητό, δεν είναι σύμμαχος αλλά εχθρός του ατόμου που πάσχει από την ανορεξία. Δεν υπάρχει κάποιο χάπι για να σε θεραπεύσει και το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να φας, πράγμα ιδιαίτερα δύσκολο. Αυτό που πρέπει να κάνει ένα άτομο που θέλει να ξεπεράσει το πρόβλημα είναι να συμφιλιωθεί με το σώμα και τον εαυτό του και να το αγαπήσει ώστε να μην στηρίζεται στην εξωτερική εμφάνιση. Πρέπει να μάθει να απαλλαγεί από τα κοινωνικά «πρέπει» και να δει ότι το σώμα του δεν είναι εχθρός του, να αγαπήσει το σώμα του και να τονίσει τα δυνατά σημεία του σώματος του. Το πιο σημαντικό είναι η αυτοπεποίθηση και η θέληση του να ζήσει μια φυσιολογική ζωή. Έτσι με πείσμα και με την κατάλληλη στήριξη μπορεί να ξεπεράσει αυτό το πρόβλημα.
Αυτό που θέλω να σας συμβουλεύσω είναι ότι η προσπάθεια σας να χάσετε κιλά θα πρέπει να γίνει σταδιακά και με ιδιαίτερη προσοχή. Μην προσπαθήσετε εν όψει καλοκαιριού, να χάσετε ραγδαία κιλά, γιατί υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι – τόσο ψυχολογικοί όσο και σωματικοί. Επίσης, δεν είναι όλα τα ρούχα για όλους τους σωματότυπους, ούτε όλοι μας βγήκαμε από ένα παραμυθένιο κόσμο που όλοι είναι extra small. Ο κάθε σωματότυπος έχει τα ωραία του σημεία που πρέπει να τα βρούμε και να τα τονισουμε. Πρέπει να σεβόμαστε το σώμα μας. Η γυμναστική και διατροφή θα πρέπει να γίνει τρόπο ζωής και σύμμαχος της καθημερινότητας σας. Όχι αγκαρία από τα κοινωνικά «πρέπει». Αν θέλεις να χάσεις κιλά χάσε επειδή εσύ το θες και όχι επειδή σου το επιβάλλει η κοινωνία. Όταν ξεκαθαρίσεις ότι τα κιλά θές να τα χάσεις εσύ τοτε μπες σε ένα πρόγραμμα διατροφής και γυμναστικής στο οποίο θα τρως τα πάντα με μέτρο και θα έχεις ένα ισορροπημένο τρόπο ζωής. Είναι πολύ σημαντικό να σέβεσαι το σώμα σου και μόνο αν δεν αρέσει σε εσένα, τότε να προσπαθήσεις να το βελτιώσεις.
Και να θυμάστε ότι δεν είμαστε ένα νούμερο σε μια ζυγαριά αλλά πολύ περισσότερα πράγματα!
Κατερίνα Σοφοκλέους