Τα αρχαιολογικά ευρήματα “εμπόδιο” στις εργασίες του ΣΑΛ στη Λάρνακα

To Συμβόλαιο C12A το οποίο εκτελεί το ΣΑΛ στις περιοχές Μητρόπολης, Σωτήρος και Χρυσοπολίτισσας, είναι μέρος του Συμβολαίου C12 το οποίο τερματίστηκε σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου Ν.73(Ι)/2016, (Νόμος που Προβλέπει για τη Ρύθμιση των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων και για Συναφή Θέματα του 2016). 

Το Συμβόλαιο C12 δεν ολοκληρώθηκε λόγω της πληθώρας αρχαιολογικών ευρημάτων, γεγονός που προκάλεσε υπερβολικές καθυστερήσεις και κατ’ επέκταση αυξήθηκε κατακόρυφα το κόστος του Συμβολαίου. Κατά τις εκσκαφές για τοποθέτηση αγωγών στην οδό Αγίου Νεοφύτου αποκαλύφθηκε ψηφιδωτό διαστάσεων 20Χ4,5m μεγάλης αρχαιολογικής αξίας, που χρονολογείται περί τα τέλη του 1^ου αιώνα π.χ.Μέχρι τώρα εικάζεται ότι έχει ανευρεθεί το τείχος του Αρχαίου Κιτίου, κατάλοιπα του αρχαίου δικτύου ύδρευσης της πόλης, κατάλοιπα του ιερού των Καμηλαρκών παρά την οδό Τεύκρου, κλίνες μοναχών παρά την εκκλησία της Τέρρα Σάντα, καθώς και πληθώρα ταφικών συνόλων.

Το αρχικό συμβόλαιο C12 αφορούσε την κατασκευή 23χλμ. περίπου αγωγών λυμάτων, 7χλμ. περίπου αγωγών ομβρίων υδάτων και ενός αντλιοστασίου λυμάτων. Μέχρι την ημερομηνία τερματισμού του αρχικού  συμβολαίου C12 ολοκληρώθηκε σε ποσοστό 74% η κατασκευή του συστήματος λυμάτων, σε ποσοστό 60% η κατασκευή του συστήματος ομβρίων και σε ποσοστό 18% η κατασκευή του αγωγού πιέσεως.

Λόγω των σοβαρών καθυστερήσεων που προέκυπταν και τις συχνές διαφοροποίησεις της όδευσης του δικτύου λόγω αρχαιοτήτων, το ΣΑΛ αποφάσισε όπως για το εναπομείναν συμβόλαιο που βρίσκεται στον πυρήνα του Αρχαίου Κιτίου και σε περιοχές που εντοπίστηκαν τάφοι στην ευρύτερη περιοχή της ενορίας Σωτήρος, να προκυρήξει ξεχωριστό συμβόλαιο το οποίο θα ήταν αποκλειστικά για διαχείριση αρχαιοτήτων και άλλων εμποδίων.

Το Συμβόλαιο C12A αφορά αποκλειστικά την διερεύνηση, διαχείριση και καθαρισμό των χανδάκων από αρχαιότητες, υφιστάμενες υπηρεσίες και οποιαδήποτε άλλα εμπόδια έτσι ώστε να καθοριστεί η τελική όδευση δικτύου που θα εφαρμοστεί μελλοντικά από τον Εργοδότη για την κατασκευή συστημάτων αποχέτευσης λυμάτων και ομβρίων. Κάτι τέτοιο προνοεί διάνοιξη των χανδάκων για να καταστεί δυνατή η διερεύνηση και να διαχειριστούν επαρκώς τα αρχαιολογικά κατάλοιπα.

Μετά από μελέτη και αξιολόγηση των σοβαρών καθυστερήσεων που προέκυπταν διαφάνηκε ότι η εφαρμογή σύμβασης στην οποία να μην υπάρχει εξάρτηση από τον χρόνο και η επιβολή των εξόδων παράτασης, θα είναι οικονομικά και τεχνικά πιο αποδοτική, εφόσον σκοπός είναι να αποτραπούν οι άστοχες κατασκευαστικές εργασίες και επιπλέον καθυστερήσεις λόγω των συνδυασμένων άγνωστων ρίσκων που χαρακτηρίζουν το έργο. Στην εν λόγω σύμβαση ο Εργολάβοςπληρώνεται με βάση το μηχανικό εξοπλισμό και το εργατικό προσωπικό που έχει στο εργοτάξιο, ακολουθώντας τις σχετικές οδηγίες του ΣΑΛ, κατόπιν συνεννόησης με τους αντιπροσώπους του Τμήματος Αρχαιοτήτων.

ΠΡΟΟΔΟΣ ΕΡΓΟΥ

Η ημερομηνία έναρξης τουΣυμβόλαιού C12Aείναι  η 27/02/2020, με χρόνο εκτέλεσης έργου 36 μήνες συν 6 μήνες δικαίωμα προαίρεσης με προϋπολογιζόμενο κόστος €4.542.411,15. Οι εργασίες που θα εκτελεστούν είναι διαχείριση αρχαιοτήτων και άλλων εμποδίων για 5,64χλμ. δικτύου λυμάτων, 2,63χλμ. δικτύου ομβρίων και 0,732χλμ. δικτύου καταθλιπτικού αγωγού.

Μέχρι σήμερα χρονικά το συμβόλαιο έχει ολοκληρωθεί στο 50% και έχει ολοκληρωθεί η διερεύνηση αρχαιοτήτων και άλλων εμποδίων, για το 31,37% του δικτύου λυμάτων, 21,56% του δικτύου ομβρίων και το 100% του καταθλιπτικού αγωγού.

Κατά τη διάρκεια του Συμβολαίου αυτού τέθηκαν σε εφαρμογή προσωρινές λύσεις με τις οποίες θα καταστεί εφικτό να τεθεί σε λειτουργία το 75% του δικτύου που κατασκευάστηκε στο Συμβόλαιο C12A ωσότου να εξυπηρετηθεί το κοινό που εδώ και χρόνια αναμένει να συνδεθεί με το αποχετευτικό δίκτυο της πόλης, σε περιοχές οι οποίες διαχρονικά αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα οχληρίας λόγω υπερχειλίσεων.

To ΣΑΛ με την ολοκλήρωση των κυριών αρτηριών δικτύου θα προκυρήξει το Συμβόλαιο C12B το οποίο θα αφορά αποκλειστικά την κατασκευή του δικτύου λυμάτων και ομβρίων για τα οποία καθορίστηκε η όδευση τους κατά την εφαρμογή του εν λόγω συμβολαίου.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΣΑΛ

Το ΣΑΛ, για αποφυγή περαιτέρω καθυστερήσεων λόγω της διαχείρισης αρχαιοτήτων, έχει διαθέσει ανθρώπινους πόρους, τόσο από το προσωπικό του Συμβουλίου όσο και επιστημονικό προσωπικό (2 αρχαιολόγους) και εργάτες, ως προς ενίσχυση της αρχαιολογικής ομάδας του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Επίσης εργοδοτήθηκαν Τοπογράφος και Σχεδιάστρια απο το ΣΑΛ, αποκλειστικά για το έργο οι οποίοι με τη χρήση προηγμένης τεχνολογίας καταστούν εφικτή την αποτύπωση των αρχαιοτήτων σε πολύ πιο σύντομο χρονικό διάστημα.

Όλες οι ενέργειες έγιναν εκ μέρους του ΣΑΛ για ενίσχυση της ομάδας του Τμήματος Αρχαιοτήτων, προς επίτευξη της μέγιστης παραγωγής και αποφυγής καθυστερήσεων στη σχετική διαχείριση των αρχαιολογικών ευρημάτων, για την τελική μελέτη και καθορισμό όδευσης του δικτύου που θα κατασκευαστεί μελλοντικά κατά την εφαρμογή του Συμβολαίου C12B.

Το Συμβόλαιο C12B αναμένεται να ξεκινήσει αρχές έτους 2022 και πρώτιστος στόχος είναι να εξυπηρετήσει όλες τις περιοχές που έχει ολοκληρωθεί η αρχαιολογική διερεύνηση και άμεση σύνδεση τους με το αποχετευτικό σύστημα.

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Το ΣΑΛ βεβαιώνει για μια ακόμα φορά ότι θα εξαντλήσει όλες τις τεχνικά εφικτές λύσεις για να εξυπηρετήσει το σύνολο των κατοίκων της περιοχής, τόσο για τη συλλογή των λυμάτων, όσο και για την επίλυση του σοβαρού προβλήματος που αντιμετωπίζουν με τα όμβρια ύδατα. Κατά τη διάρκεια του εν λόγω έργου έχουν γίνει επιπλέον ενέργειες διαχείρισης των ομβρίων υδάτων για απάμβλυνση του προβλήματος στην περιοχή της Μητρόπολης, μέχρι την ολοκλήρωση του δικτύου στην ευρύτερη περιοχή.

Παράλληλα, πρέπει να σημειωθεί το γεγονός ότι, για την εκτέλεση από μέρους του ΣΑΛ ενός δημοσίου έργου, είναι υποχρεωμένο να αναδείξει και διαφυλάξει τοναρχαιολογικό πλούτο ως αποτέλεσμα να επωμίζεται ένα τεράστιο κόστος. Το κόστος αυτό πιστεύουμε θα πρέπει να αναληφθεί από το κράτος αφού πρόκειται για μια καθαρά δημόσια περιουσία η οποία θα διαφυλαχτεί προς όφελος όλων των Κυπρίων πολιτών.