Περιοχή Βασιλικού: Οι αντιδράσεις, τα δεδομένα και οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν

Καταιγισμός ειδήσεων που αφορούν τις ενστάσεις των κοινοτήτων Βασιλικού, βλέπουν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες μέρες. Τακτικά οι κάτοικοι της περιοχής βγαίνουν στους δρόμους και διαμαρτύρονται για τις εκπομπές ρύπων από το φουγάρο της ΑΗΚ και για τους κινδύνους που ελλοχεύουν όσο αφορά την υγεία τους από τα εργοστάσια που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του Βασιλικού, τονίζοντας πως η περιοχή τους κατάντησε ο σκουπιδότοπος της Κύπρου.

Σημειώνεται πως, η περιοχή είναι ήδη βαριά βιομηχανοποιημένη καθώς στο σημείο έχουν συσσωρευτεί αρκετές μονάδες όπως το τσιμεντοποιείο και λατομείο Τσιμεντοποιίας Βασιλικού, χημικές βιομηχανίες, βιομηχανία ασφάλτου, αποθήκες αποβλήτων, ηλεκτροπαραγωγικός σταθμός της ΑΗΚ, εταιρείες επεξεργασίας ελαστικών, εγκαταστάσεις αποθήκευσης πετρελαιοειδών, ενώ προ των πυλών βρίσκεται και η δημιουργία εργοστασίων ασφαλτικών.

Συχνά, ξεσπούν πυρκαγιές και θέτουν σε κίνδυνο τις κοινότητες, αφού υπάρχει η πιθανότητα να επεκταθούν στις βιομηχανίες που εδρεύουν στην περιοχή. Καθένας μπορεί να φανταστεί τι θα γινόταν αν έφθανε η φωτιά μέχρι τις δεξαμενές που φυλάσσονται μεγάλες ποσότητες καυσίμων. Την ίδια ώρα ανησυχία αποτελούν και οι εκπομπές ρύπων από το φουγάρο της ΑΗΚ, με το Τμήμα Περιβάλλοντος να κρούει τον κώδωνα κινδύνου αναφέροντας ότι «κάτι δεν πάει καλά και ότι δεν πρόκειται για άσπρο καπνό».

Το Μαρί βρίσκεται εκεί δίπλα, και η τραγωδία του, απ’ ότι φαίνεται δεν μας έχει διδάξει πολλα… Οι μέχρι τώρα δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση, δείχνουν να μην πείθουν τους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι τονίζουν ότι υπάρχει μια αδυναμία αντιμετώπισης των πραγματικών κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία από τις σωρευτικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Είναι όμως δικαιολογημένες οι αντιδράσεις των κατοίκων;

Διαβάστε επίσης: Τμ.Περιβάλλοντος: Kάτι δεν πάει καλά με τις εκπομπές στο Βασιλικό (ΒΙΝΤΕΟ)

Έρευνα Πανεπιστημίου ΤΕΠΑΚ

Στο πλαίσιο μελέτης που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του ΤΕΠΑΚ, ερευνήθηκαν μεταξύ άλλων, θέματα δημόσιας και περιβαλλοντικής υγείας που αφορούν τους υδρογονάνθρακες στην περιοχή της Κύπρου, και ειδικότερα για το Ενεργειακό Κέντρο Βασιλικού (ΕΚΒ).

Οι κύριοι στόχοι ήταν να αξιολογηθούν οι αντιλήψεις των εμπλεκόμενων φορέων όσο αφορά τους κινδύνους για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία και τις προτεινόμενες δράσεις που σχετίζονται με τις δραστηριότητες υδρογονανθράκων στην περιοχή ΕΚΒ, και γίνεται αξιολόγηση των αντιλήψεων των εμπλεκόμενων φορέων αναφορικά με δυνητικούς κινδύνους για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία και τις προτεινόμενες δράσεις που σχετίζονται με τις δραστηριότητες υδρογονανθράκων στην περιοχή ΕΚΒ.

Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από συνεντεύξεις των εμπλεκόμενων φορέων αλλά και ερωτηματολογίων που απαντήθηκαν από κάτοικους της περιοχής είναι άκρως ανησυχητικά.

Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι κάτοικοι της περιοχής ανέφεραν αυξημένη επίπτωση ασθενειών στην κοινότητα, όπως ασθένειες του αναπνευστικού, της καρδιάς και του θυρεοειδούς, καρκίνο, άσθμα και κατάθλιψη. «Τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζω προβλήματα καρδιάς, αναπνευστικά, θυροειδή, προστάτη, θύμο και όλα ξεκίνησαν με την επιστροφή μου στην Κύπρο. Είναι σημαντικό για μένα να ξέρω τι συμβαίνει σε αυτόν τον τομέα».

Επίσης, εκπρόσωπος των κοινοτήτων πρόσθεσε ότι, «ο καρκίνος εμφανίζεται σε πάρα πολλούς ανθρώπους στην κοινότητά μας. Άλλωστε αυτό είναι το πρόβλημα που παραπονιόμαστε γιατί όλα τα εργοστάσια ήρθαν στην περιοχή μας. Υπάρχουν πολλά κρούσματα καρκίνου και σε άλλα χωριά της περιοχής Βασιλικού».

Οι βιομηχανίες ανέφεραν ότι δεν υπάρχουν αναδυόμενοι κίνδυνοι για την υγεία των εργαζομένων και ότι η σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων καλύπτεται από τα πρωτόκολλα παρακολούθησης της υγείας των εταιρειών.

Επιπλέον, υποστήριξαν ότι υπάρχουν τεχνικές και οικονομικές δυσκολίες στη διεξαγωγή αξιολογήσεων κινδύνου και στη διασφάλιση της υγείας των εργαζομένων και του κοινού που επηρεάζεται στο ΕΚΒ.

Ωστόσο, οι βιομηχανίες, οι ακαδημαϊκές, οι επαγγελματικές ενώσεις και η Κυβέρνηση εξήγησαν ότι απαιτούνται επιδημιολογικές μελέτες και μελέτες των επιπτώσεων στην υγεία για πληθυσμούς γύρω από τέτοιες εγκαταστάσεις και συγκεκριμένα στην περιοχή του Βασιλικού, με τα τελευταία ενδιαφερόμενα μέρη να συμφωνούν ότι θα πρέπει να υπάρχει συνεργασία μεταξύ κυβερνητικών υπηρεσιών, εταιρειών και κοινοτήτων. Η εφαρμογή συστημάτων προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας περιέγραψαν οι βιομηχανικοί εκπρόσωποι.

«Η εταιρεία διαθέτει σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας. Ειδικά στον τομέα της υγείας έχουμε ξεχωριστό σύστημα διαχείρισης που έχει συγκεκριμένες διατάξεις. Η εταιρεία έχει εσωτερική υποχρέωση γιαεκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και των πιθανών επιπτώσεων στην υγεία».

Διαβάστε επίσης: Επιμένουν σε ανάκληση απόφασης για αδειοδότηση ασφαλτικών στο Βασιλικό

Τα ευρήματα της έρευνας όσο αφορά τις επιπτώσεις στην υγεία

Περίπου οι μισοί από τους κατοίκους της περιοχής βαθμολόγησαν την κοινότητά τους καλή ή πολύ καλή ως τόπο διαμονής και οι υπόλοιποι την αξιολόγησαν ως κάπως καλή. Ωστόσο, οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες πιστεύουν ότι ζουν σε μια κοινότητα όπου η ρύπανση του αέρα και των υδάτων αποτελεί πρόβλημα, το νερό δεν είναι ασφαλές, οι άνθρωποι έχουν εκτεθεί σε τοξικά απόβλητα, και έχουν τα ίδια προβλήματα υγείας, όπως καρκίνο, άσθμα ή καρδιαγγειακές παθήσεις.

Από τα άτομα που ανέφεραν ότι η κοινότητά τους έχει ένα ή περισσότερα από τα προαναφερθέντα περιβαλλοντικά ζητήματα, το 64% ανέφερε ότι ανησυχεί πολύ ότι αυτό το ζήτημα έχει βλάψει την υγεία τους.

Έχοντας κατά νου τον τόπο διαμονής τους, οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες ανέφεραν ότι ανησυχούσαν πολύ για την ποιότητα του αέρα, τις χημικές ουσίες, τα απόβλητα και την ποιότητα του πόσιμου νερού. Περίπου οι μισοί από τους ερωτηθέντες ανέφεραν ότι ανησυχούν πολύ για την ασφάλεια των τροφίμων και λιγότεροι από τους μισούς για τις μολυσματικές ασθένειες.

Κατά καιρούς οι κάτοικοι της περιοχής Βασιλικού ανέφεραν ότι έχουν εκτεθεί σε μεγάλο βαθμό στην ατμοσφαιρική ρύπανση και τις δυσάρεστες οσμές και περίπου το 70% των ερωτηθέντων έχουν εκτεθεί σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό ρύπανση των υδάτων ενώ βρίσκονται μέσα ή έξω από το σπίτι τους.

Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες θεώρησαν επίσης ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν μεγάλο ρόλο στη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου, αναπνευστικών προβλημάτων και αλλεργιών, καθώς και προβλήματα άσθματος στα παιδιά τους.

Περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες αντιλήφθηκαν ότι αυτοί οι παράγοντες παίζουν μεγάλο ρόλο στη συχνότητα εμφάνισης νόσων που μεταδίδονται από φορείς και λιγότεροι από τους μισούς στη συχνότητα εμφάνισης κατάθλιψης και μολυσματικών ασθενειών.

Είναι ενδιαφέρον ότι οι μισοί από τους ερωτηθέντες θεώρησαν ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες δεν παίζουν κανένα ρόλο στη συχνότητα εμφάνισης της παχυσαρκίας και λιγότεροι από τους μισούς στη συχνότητα εμφάνισης του COVID-19 και του διαβήτη τύπου II. Επιπλέον, το 65% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι γνωρίζει κάποιον του οποίου η υγεία έχει επηρεαστεί αρνητικά λόγω περιβαλλοντικών παραγόντων.

Τα ενδιαφερόμενα μέρη δεν φαίνεται να έχουν τις ίδιες απόψεις όσον αφορά την ευθύνη για θέματα υγείας. Οι κοινότητες, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι ακαδημαϊκές και επαγγελματικές ενώσεις και οι κάτοικοι συμφώνησαν ότι η Κυβέρνηση πρέπει να εφαρμόσει αυστηρότερες πολιτικές και ενέργειες παρακολούθησης της υγείας, ενώ οι κοινότητες ανέφεραν ότι η μετατροπή της περιοχής του Βασιλικού σε βιομηχανικό κόμβο ήταν λάθος απόφαση της κυβέρνησης.

Επιπλέον, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ακαδημαϊκές και επαγγελματικές ενώσεις πρόσθεσαν ότι υπάρχει ελλιπής γνώση από τις κυβερνητικές αρχές σε θέματα υδρογονανθράκων. Εναλλακτικά, οι απαντήσεις της κυβέρνησης παρουσίαζαν άγνοια για τη διαχείριση των θεμάτων υγείας, αναφέροντας είτε ότι το τμήμα τους δεν είναι αρμόδιο, ότι άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες είναι υπεύθυνες ή ότι δεν γνωρίζουν αυτά τα θέματα.

«Δυστυχώς, όλα αυτά τα προβλήματα υγείας οφείλονται στην αδυναμία της δημόσιας υπηρεσίας. Δεν είναι μορφωμένοι σε τεχνικό επίπεδο. Κανένας από αυτούς δεν μπορεί να αξιολογήσει τον κίνδυνο ούτε να τον αναλύσει. Δεν έχουν τις βασικές γνώσεις για να εκπαιδευτούν σε εξειδικευμένες μεθοδολογίες και μηχανισμούς», ανέφεραν ακαδημαϊκές και επαγγελματικές ενώσεις.