Κάτι αλλάζει στα σχολεία – Αναλυτικά το αναθεωρημένο προσχέδιο νομοσχεδίου

Όλοι οι μαθητές, ανεξαρτήτως των ιδιαίτερων αναγκών τους, θα φοιτούν σε σχολεία της εκπαιδευτικής τους περιφέρειας στις γενικές τάξεις. Φραγμοί στη μάθηση δεν θα υπάρχουν. Θα υπάρχει μόνο ένα ενιαίο εκπαιδευτικό περιβάλλον όπου μαθητές με διαφορετικές ανάγκες θα διδάσκονται μαζί, αν όχι όλες, τις περισσότερες ώρες της ακαδημαϊκής τους μέρας. Όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά και όλα ίσα.

Τα πιο πάνω δεν αποτελούν απλώς ένα φιλόδοξο στόχο του Υπουργείου Παιδείας. Αφορούν μια ηθική υποχρέωση της Κυπριακής Δημοκρατίας για την ισότητα των δικαιωμάτων των παιδιών η οποία απορρέει μέσα από διεθνείς συμβάσεις που έχουν επικυρωθεί από την Κυπριακή Δημοκρατίας καθώς και μέσα από τις Συμβάσεις των Ην. Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού και των ατόμων με αναπηρίες. Το αναθεωρημένο προσχέδιο του νομοσχεδίου για την ενιαία εκπαίδευση περνά στη δεύτερη φάση της διαβούλευσης ώστε να επιτευχθεί κοινή γραμμή μεταξύ των εμπλεκομένων. Σε αυτό περιλαμβάνονται πρόνοιες που αναβαθμίζουν σημαντικά την εκπαίδευση παιδιών με ιδιαίτερες ικανότητες στη βάση ενός νέου εκπαιδευτικού μοντέλου τριών επιπέδων: Tης γενικής στήριξης, της ενισχυμένης στήριξης και της εξειδικευμένες στήριξης. Ο ρόλος των ειδικών σχολείων μετεξελίσσεται και δημιουργούνται κέντρα στήριξης για την ενιαία εκπαίδευση. Σε κάθε επαρχία συστήνεται ομάδα αξιολόγησης και στήριξης, ενώ ενισχύεται ο ρόλος των γονέων στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Σε κανονικές τάξεις

Στο πλαίσιο της γενικής στήριξης τα παιδιά με ιδιαίτερες ικανότητες τοποθετούνται σε κανονικές τάξεις και η παρέμβαση προσαρμόζεται στη βάση των αναγκών τους. Το προσχέδιο του νομοσχεδίου προνοεί ότι η παρέμβαση μπορεί να αφορά σε ατομική στήριξη μέσω εξειδικευμένου εκπαιδευτικού βοηθού, διαφοροποίηση του εκπαιδευτικού υλικού (περιεχόμενο, διαδικασία, μαθησιακό περιβάλλον), στην παροχή κατάλληλου υποστηρικτικού ή/και τεχνικού εξοπλισμού, αλλαγή ωρολογίου προγράμματος κ.ά.

Στην περίπτωση που η γενική στήριξη δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες ενός παιδιού, τότε το παιδί θα πρέπει, αφού αξιολογηθεί, να ενταχθεί στην ενισχυμένη στήριξη. Τα παιδιά συνεχίζουν να είναι στις γενικές τάξεις ή και για κάποιες ώρες τους παρέχεται εκπαίδευση εκτός τάξης, με παρόμοιες μεθόδους διδασκαλίας με τη γενική στήριξη, αλλά με αυξημένη ένταση και πολλαπλές ή και ταυτόχρονες παρεμβάσεις, όπως ατομικό πρόγραμμα εκπαίδευσης στη βάση καθορισμένου ωρολογιακού εκπαιδευτικού προγράμματος.

Εξειδικευμένη στήριξη

Σε σχέση με την εξειδικευμένη στήριξη, το νομοσχέδιο προνοεί ότι παρέχεται σε ακαδημαϊκές ώρες εκτός τάξης, χωρίς όμως να διαταράσσει τη συμπερίληψη του παιδιού στην κανονική τάξη. Η παροχή εξειδικευμένης στήριξης γίνεται στη βάση καθορισμένου ατομικού προγράμματος εκπαίδευσης για το παιδί, με πολλαπλές ή και ταυτόχρονες παρεμβάσεις, το οποίο σχεδιάζεται και εφαρμόζεται στη βάση αξιολόγησης διεθνών αναγνωρισμένων προγραμμάτων σπουδών. Για την ένταξη ενός παιδιού στην εξειδικευμένη στήριξη απαιτούνται ιατρικές, ψυχολογικές ή άλλες γνωματεύσεις, ώστε να δίνεται μια ολιστική εικόνα των δυσκολιών του παιδιού και οι απαραίτητες επιστημονικές εισηγήσεις για τη στήριξή τους. Να σημειωθεί ότι σε κάθε σχολείο συστήνεται ομάδα εκπαιδευτικών σχολικής μονάδας η οποία ενισχύεται από ψυχολόγο.

Οι ομάδες αυτές αποφασίζουν για την ένταξη παιδιών στις ενισχυμένη στήριξη. Για την εξειδικευμένη στήριξη αποφασίζουν οι ομάδες αξιολόγησης και στήριξης οι οποίες συστήνονται σε κάθε επαρχία και αποτελούνται από διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών.

Οι γονείς

Το νομοσχέδιο δίνει τεράστια έμφαση στον ενεργό ρόλο και τη συμμετοχή των γονέων στην εκπαιδευτική διαδικασία. Θα συμμετέχουν ως ίσοι εταίροι σε όλες τις εκπαιδευτικές διαδικασίες. Οι γονείς θα μπορούν να προβαίνουν σε παραστάσεις και να προσκομίζουν στοιχεία και εισηγήσεις και να συναποφασίζουν σχετικά με την αξιολόγηση και το πρόγραμμα εκπαίδευσης του παιδιού. Το νομοσχέδιο διασφαλίζει και το δικαίωμα του παιδιού να ενημερώνεται και να εκφράζει άποψη σε όλα τα θέματα που το αφορούν.

Πώς λειτουργούν τα κέντρα εξειδικευμένης στήριξης

Το προσχέδιο του νομοσχεδίου προνοεί επίσης τη δημιουργία τάξεων εξειδικευμένης υποστήριξης στη βάση των εκπαιδευτικών και συμπεριφοριστικών αναγκών των παιδιών σύμφωνα με το ατομικό πρόγραμμα εκπαίδευσης και διεθνών αναγνωρισμένων προγραμμάτων σπουδών. Παιδιά που στηρίζονται στις εν λόγω τάξεις εγγράφονται στο σχολείο τους ανάλογα με την ηλικία τους, παρακολουθούν μαθήματα στην τάξη εξειδικευμένης στήριξης στα πλαίσια της πολιτικής του 20-30% του εβδομαδιαίου χρόνου στήριξης και 70-80% στην τάξη όπου είναι εγγεγραμμένα. Συμμετέχουν δε στο πρόγραμμα και σε όλες τις δραστηριότητες του σχολείου μαζί με τους συμμαθητές τους.

Παιδιά δε με σοβαρή μορφή νοητική αναπηρία και σοβαρούς φραγμούς μάθησης μπορούν να φοιτήσουν σε κέντρο στήριξης για την ενιαία εκπαίδευση με μερική ή ολική στήριξη και εφόσον δοκιμάστηκαν όλοι οι άλλοι τρόποι στήριξης. Τα κέντρα στήριξης λειτουργούν ως χώροι που:

• Παρέχουν τεχνογνωσία και στήριξη προς τους εκπαιδευτικούς προκειμένου να καλλιεργήσουν περαιτέρω τις γνώσεις και δεξιότητές τους σχετικά με την αντιμετώπιση της διαφορετικότητας, τα παιδιά και τους γονείς τους.
• Στηρίζουν την πρώιμη παιδική παρέμβαση των αναγκών των παιδιών στη βάση αξιολόγησης της ομάδας αξιολόγησης και στήριξης και προσφέροντας στήριξη προς τους γονείς
• Προσφέρουν εκπαίδευση και στήριξη παιδιών με σοβαρές μορφές νοητικής αναπηρίας επειδή δεν μπόρεσαν να βοηθηθούν με άλλους τρόπους στήριξης εντός των γενικών σχολείων. Μεταξύ άλλων θα παρέχουν εξατομικευμένες θεραπείες, όπως φυσιοθεραπεία, εργοθεραπεία, αισθητηριακή ολοκλήρωση, λογοθεραπεία, σίτιση, μουσικοθεραπεία, ιπποθεραπεία, υδροθεραπεία, ειδική εκπαίδευση και τη διδασκαλία καθημερινών δεξιοτήτων αυτοεξυπηρέτησης, ατομικής υγιεινής, γλωσσικής και συναισθηματικής ανάπτυξης και επικοινωνίας.
• Προσφέρουν εκπαίδευση και στήριξη ενήλικων ατόμων με αναπηρίες ή με εξειδικευμένες ανάγκες υποστήριξης όπου θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, προεπαγγελματικά και επαγγελματικά προγράμματα, καθώς και γνώσεις που υποστηρίζουν την αυτόνομη διαβίωση και επαγγελματική τους πορεία.

Λιγότερα παιδιά στην τάξη

Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης:

• Την κατάρτιση των εκπαιδευτικών μέσα από ενδοϋπηρεσιακά πιστοποιημένα προγράμματα επιμόρφωσης για τη διασφάλιση της έγκαιρης ενημέρωσης, με σεμινάρια και διαλέξεις.
• Την ευαισθητοποίηση όλων των παιδιών στα σχολεία.
• Τη μείωση του αριθμού των παιδιών σε τάξη στην οποία φοιτούν παιδιά με επιπρόσθετες ανάγκες υποστήριξης, αναλόγως του βαθμού σοβαρότητας των φραγμών μάθησης που εντάσσονται σε αυτή.
• Την κατ’ οίκον εκπαίδευση στα παιδιά με επιπρόσθετες ανάγκες υποστήριξης της δημοτικής και της μέσης γενικής και τεχνικής εκπαίδευσης που για λόγους υγείας δεν μπορούν για μακρύ χρονικό διάστημα να παρακολουθούν το κανονικό πρόγραμμα μαθημάτων στο σχολείο.
• Τη δωρεάν μεταφορά παιδιών που κρίνεται ενδεδειγμένη η στήριξή τους σε κέντρο στήριξης για την ενιαία εκπαίδευση που δεν βρίσκεται στην περιοχή στην οποία διαμένουν.
• Τη φοίτηση στα κέντρα στήριξης για έναν ακόμη χρόνο παιδιών που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους κατόπιν απόφασης της ομάδας αξιολόγησης και στήριξης.
• Τη σύσταση δευτεροβάθμιου σώματος εξέτασης ενστάσεων το οποίο εξετάζει τις αποφάσεις των ομάδων αξιολόγησης και στήριξης.
• Τη μετατροπή των δημόσιων ειδικών σχολείων και των Σχολών Τυφλών και Κωφών σε κέντρα στήριξης για την ενιαία εκπαίδευση.

Πηγή:Πολίτης