Αστυνομία: Έξαρση στις ηλεκτρονικές απάτες

Το τελευταίο χρονικό διάστημα παρατηρείται έξαρση στις καταγγελίες που λαμβάνονται από την Αστυνομία σχετικά με διάφορες μορφές απάτης μέσω διαδικτύου. Πιο συγκεκριμένα, πρόσφατα λήφθηκε μεγάλος αριθμός καταγγελιών στο ΤΑΕ Λευκωσίας, οι οποίες αφορούν στις πιο κάτω μορφές ηλεκτρονικής απάτης:

1. Παρέμβαση στην ηλεκτρονική επικοινωνία μεταξύ προμηθευτή και πελάτη και απατηλές οδηγίες για διεκπεραίωση πληρωμής σε τραπεζικό λογαριασμό των απατεώνων (man in the middle). 

Στις περιπτώσεις αυτές το μέρος που θα κάνει την πληρωμή λαμβάνει ηλεκτρονικό μήνυμα από ηλεκτρονική διεύθυνση ελαφρώς παραποιημένη (πιθανόν με ένα γράμμα ή ακόμα και μια τελεία ή μια παύλα), που μοιάζει με την ηλεκτρονική διεύθυνση του προμηθευτή ή συνεργάτη του, με οδηγίες για πληρωμή τιμολογίου σε άλλο τραπεζικό οργανισμό. Το ανυποψίαστο πρόσωπο προχωρά στη διεκπεραίωση της συναλλαγής, με αποτέλεσμα τα χρήματά του να καταλήξουν στους απατεώνες.

2. Παραγγελίες μέσω απατηλών ιστοσελίδων, οι οποίες παρουσιάζονται ως πραγματικές. 

Στην περίπτωση αυτή γίνεται καταβολή πληρωμής χωρίς να παραληφθούν εμπορεύματα ή γίνεται παραλαβή διαφορετικών προϊόντων από αυτά που παραγγέλθηκαν αρχικά, μηδαμινής αξίας. Στην κατηγορία αυτή εμπίπτει και η ενοικίαση διαμερίσματος στο εξωτερικό, με την καταβολή αντιτίμου, το οποίο λαμβάνουν οι απατεώνες, χωρίς το διαμέρισμα να ενοικιάζεται ποτέ.

 3. Πωλήσεις προϊόντων μέσω διαδικτύου και πληρωμή τους με κρυπτονομίσματα, χωρίς να πραγματοποιείται ποτέ η συναλλαγή.

4. Προσέγγιση θυμάτων στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (facebook, messenger, Instagram κλπ), υποσχέσεις για σχέση, γάμο κλπ (romance scam) όπου σε κατοπινό στάδιο, ο θύτης αρχίζει να ζητά χρήματα δήθεν για να καταστεί δυνατή η άφιξη του στην Κύπρο. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση αυτή, οι δράστες ζητούν την καταβολή κατ’ επανάληψη μικρών χρηματικών ποσών με αποτέλεσμα τα θύματά τους στο τέλος να τους αποστέλλουν συνολικά μεγάλα χρηματικά ποσά.

5. Προσέγγιση είτε μέσω κινητών τηλεφώνων, είτε μέσω των Μ.Κ.Δ. για επενδύσεις στις διάφορες πλατφόρμες κρυπτονομισμάτων, με υποσχέσεις για υψηλές αποδόσεις.Τα χρήματα αφού καταβληθούν στις διάφορες πλατφόρμες (wallets) που τους υποδεικνύονται, στη συνέχεια μεταφέρονται σε άλλα ηλεκτρονικά πορτοφόλια και εξαφανίζονται. Παρόμοια προσέγγιση γίνεται και σε περιπτώσεις όπου τα θύματα καλούνται να επενδύσουν σε διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες σε μετοχές, συνάλλαγμα κλπ, πάλι με υποσχέσεις για πολύ υψηλές αποδόσεις και στο τέλος οι πλατφόρμες αυτές κλείνουν και τα χρήματα χάνονται (binary option investments).

6. Αποστολή απατηλών ηλεκτρονικών μηνυμάτων ή sms τα οποία φαίνεται ότι έχουν αποσταλεί από την τράπεζα και με τα οποία ζητείται από τον πελάτη να εισάξει τους κωδικούς του τραπεζικού του λογαριασμού για σκοπούς αναβάθμισης των υπηρεσιών, με αποτέλεσμα οι απατεώνες να αποκτούν πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς των ανυποψίαστων πολιτών και να προβαίνουν σε υπεξαίρεση μεγάλων χρηματικών ποσών (phishing).

Μέτρα προστασίας του κοινού

Αναφορικά με την περίπτωση υπ’ αριθμό 1, το κοινό προτρέπεται να είναι ιδαίτερα προσεκτικό. Ειδικά οι εμπορευόμενοι που έχουν να κάνουν με πληρωμές μεγάλων χρηματικών ποσών, θα πρέπει να επιβεβαιώνουν τις οδηγίες των πελατών τους, οι οποίες λαμβάνονται μέσω email και με άλλους τρόπους π.χ. με τηλεφωνική επικοινωνία, όσο και αν αυτές φαίνεται ότι προέρχονται από τους πελάτες τους.

Στην περίπτωση υπ’ αριθμό 2, το κοινό πρέπει να γνωρίζει ότι οι αγορές μέσω διαδικτύου έχουν μεγάλο ρίσκο. Θα πρέπει οι αγοραστές να είναι σίγουροι και αρκετά ενήμεροι για τον υποψήφιο προμηθευτή και τις ιστοσελίδες που προτίθενται να χρησιμοποιήσουν. Αν θεωρούν ότι κάτι δεν πάει καλά είναι προτιμότερο να μην προβαίνουν στην αγορά.

Στην περίπτωση υπ’ αριθμό 3, συστήνεται να αποφεύγεται κατά την πώληση εμπορευμάτων η πληρωμή με επιταγές, κάρτες ή ηλεκτρονικό νόμισμα.

Στην περίπτωση υπ’ αριθμό 4, το κοινό θα πρέπει να έχει υπ’ όψη του ότι δεν πρέπει να εμπιστεύεται άγνωστα πρόσωπα και να έχει κατά νου την πιθανότητα ότι διάφορα προφίλ είναι ψεύτικα.

Για την περίπτωση υπ’ αριθμό 5, το κοινό θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικό και να μην εμπιστεύεται αγνώστους, οι οποίοι πιθανόν να το προσεγγίσουν και να του υποσχεθούν υψηλές αποδόσεις σε επενδύσεις. Προτού οι πολίτες προβούν σε τέτοιου είδους επενδύσεις θα πρέπει εκ των προτέρων να λαμβάνουν την γνώμη ενός ειδικού.

Για την περίπτωση υπ’ αριθμό 6, το κοινό πρέπει να γνωρίζει ότι η τράπεζα ποτέ δεν θα ζητήσει μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος ή sms, επιβεβαίωση προσωπικών στοιχείων ή κωδικών. Αυτά τα μηνύματα θα πρέπει να αγνοούνται.

Περισσότερες πληροφορίες και συμβουλές μπορούν να εντοπιστούν στην ιστοσελίδα