Γενικά
Γιατρός, πολιτικός, επαναστάτης… Ο Λυσσαρίδης έφυγε, μα η φλόγα του θα καίει…
26/04/2021 18:13
Πηγή: reporter.com.cy
Αν είναι ένας Κύπριος πολιτικός που θα μείνει στην Ιστορία για την φλόγα του, αυτός είναι ο Βάσος Λυσσαρίδης. Μπροστάρης στους αγώνες, εμπνευστής και καθοδηγητής. Ο «γιατρός» της ΕΔΕΚ, που προσπαθούσε μια ζωή να γιατρέψει τις πληγές της Κύπρου και του Ελληνισμού.
Πολιτικός. Ζωγράφος. Ποιητής. Ένας άνθρωπος γεμάτος, αφήνει πίσω του δυσαναπλήρωτο κενό. Κίνησε, πια, στο κατώφλι των 100, για να βρει την αγαπημένη του Βαρβάρα, που έφυγε τον Μάρτιο του 2019.
Έφυγε, μα η φλόγα του θα καίει. Θα μένει ζωντανή, να ανάβει τα καντήλια της ελευθερίας και της δημοκρατίας για τις γενιές που έρχονται.
Όπως προφητικά είπε, χρόνια πριν, σε μία ομιλία του, «αν εθελούσια δεν γονατίσεις, ούτε νεκρό δεν μπορούν να σε γονατίσουν». Κι ο Λυσσαρίδης έφυγε με το ανάστημα ψηλά…
Σοσιαλιστής από τους λίγους. Σπάνια κάστα ανθρώπου. Χαρισματικός και πιστός σ’ ό,τι είχε αξία. Από τα Λεύκαρα στην ΕΟΚΑ και από την Αθήνα στα έδρανα, πάντα δήλωνε παρουσία στα προστάγματα της ελευθερίας. Αιώνιος μαχητής. «Ευθύνη μου είναι να είμαι παρών μέχρι βιολογικού τέρματος», έλεγε (Τα Νέα, 9/8/2001). Και το πίστευε πραγματικά.
Ο Βάσος Λυσσαρίδης ήταν πάντοτε στην πρώτη γραμμή και πάντοτε στο στόχαστρο. «Γιατί ήθελαν να σας δολοφονήσουν;», τον ρωτούν. «Διότι ήμουν μια φωνή που, όπως πιστεύω, υπέβαλε στο έθνος τη σωστή πορεία. Δεν είναι ορθό να το λέω, αλλά με ρωτήσατε και απαντώ. Στη ζωή μου αγωνίστηκα για την ελευθερία και τη δημοκρατία» (ΑΠΕ, 15/7/2018).
Δυο λέξεις σύνοψη μιας ζωής στον αγώνα. Απόδειξη το βιογραφικό του:
Γεννήθηκε στα Λεύκαρα, στις 13 Μαΐου 1920. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο Λευκάρων και μετά για δύο χρόνια στην ανωτέρα σχολή Λευκάρων και συνέχισε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο στη Λευκωσία.
Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου και απεφοίτησε με άριστα. Εξάσκησε γενική ιατρική και διετέλεσε Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου (1967-1981). Κατά τα φοιτητικά του χρόνια διετέλεσε Πρόεδρος της Πανσπουδαστικής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα, Γραμματέας της Συντονιστικής Επιτροπής Κυπριακών Σωματείων και υπεύθυνος της Εθνικοτοπικής ΕΑΜ Κύπρου. Οργανώθηκαν τεράστιες συγκεντρώσεις και το Κυπριακό προβλήθηκε ως εθνική διεκδίκηση.
Πήρε μέρος στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της Ε.O.Κ.Α. (1955-1959). Ως εκπρόσωπος της ΕΟΚΑ καταψήφισε τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου διότι πίστευε ότι νομιμοποιούσαν και με δική μας συνυπογραφή την πολιτικοστρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας, στηριζόταν σε φυλετικές διακρίσεις, και διότι το σύνταγμα ήταν μη λειτουργικό και θα οδηγούσε σε αδιέξοδα με αρνητικές επιπτώσεις εις βάρος του Κυπριακού λαού. Μετά το πραξικόπημα στην Ελλάδα και την επιβολή στρατιωτικής δικτατορίας, συνεργάσθηκε με τις αντιστασιακές οργανώσεις του Ελληνικού λαού ενάντια στη χούντα και κυρίως με το ΠΑΚ με ηγέτη τον Ανδρέα Παπανδρέου. Πρωτοστάτησε στην αντίσταση ενάντια στην ΕΟΚΑ Β και κατά του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 1974 και του μεταπραξικοπήματος. Στην σύσκεψη ηγεσιών (νομίμων και παρανόμων) στο Γ.Δ.Π. την 15η Αυγούστου ματαίωσε την υπογραφή του σχεδίου Γκιουνές στην παρουσία πολλών δεκάδων ένστολων οπλοφόρων και επέμενε ότι η νομιμότητα επανέρχεται μόνο με την επάνοδο του νομίμως εκλεγέντος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Τα όπλα σίγησαν. Όμως στις 30 Αυγούστου έγινε απόπειρα δολοφονίας εναντίον του στην οποία σκοτώθηκε ο αγωνιστής ποιητής Δώρος Λοϊζου. Συνέχισε τον αγώνα ενάντια στο μεταπραξικόπημα μέχρι την επιστροφή του Μακαρίου. Εκλεγόταν ανελλιπώς βουλευτής από το 1960 μέχρι το 2006 και την περίοδο 1985-1991 διετέλεσε Πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής.
Το 1969 ίδρυσε το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ε.Δ.Ε.Κ., του οποίου υπήρξε Πρόεδρος μέχρι και τον Ιούλιο του 2001. Ανακηρύχθηκε Επίτιμος Πρόεδρος του Κινήματος.
Είχε άριστες σχέσεις με τον αραβικό κόσμο, και με πολλούς άλλους προοδευτικούς ηγέτες και λαούς αγωνιζόμενους για ελευθερία και ανεξαρτησία και τασσόταν υπέρ ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.
Διετέλεσε αντιπρόεδρος του AAPSO από το 1961. Το Αφρικανοασιατικό Κίνημα. (Afro-Asian Solidarity Organization) ήταν μια μαζική μη κυβερνητική οργάνωση με εθνικές επιτροπές σε περισσότερες από 90 χώρες στην Ασία και την Αφρική, και με επιτροπές συμπαράστασης στην Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική.
Ηταν γ.γ. του ICSA (Διεθνής Επιτροπή ενάντια στις φυλετικές διακρίσεις και για την απελευθέρωση του Mandela)
Έκανε αναρίθμητα ταξίδια και συνεδρίες στην Ευρώπη για αυτό το θέμα και για συλλογή χρημάτων αλλά πολύ περισσότερο για πολιτική και ηθική ενίσχυση και του κινήματος. Είχε σχέσεις με τα εθνοαπελευθερωτικά κινήματα της Αφρικής και τους ηγέτες των εθνοαπελευθερωτικών κινημάτων. Συνδέθηκε ιδιαίτερα με τον Νέτο, Γκαμπράλ, Μοτλάνε, Σαμόρα Μασιέλ, Μαρσελίνο Ντο Σάντος, Κάστρο, Άραφατ και άλλους.
Ηγήθηκε της εκστρατείας εναντίον του σχεδίου Ανάν.
