Λίγες οι καταδίκες σε υποθέσεις εμπορίας προσώπων

Αυτοψία στους νέους διαμορφωμένους χώρους του Γραφείου Καταπολέμησης της Εμπορίας Προσώπων στο Αρχηγείο Αστυνομίας πραγματοποίησαν χθες τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και ενημερώθηκαν από πρώτο χέρι για το έργο που επιτελείται και τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται στο να κτυπηθεί το φαινόμενο.

Δύο είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Γραφείο Καταπολέμησης όπως σκιαγραφήθηκαν από την υπεύθυνη του, Ελένη Μιχαήλ και τον διευθυντή του Τμήματος Καταπολέμησης Εγκλήματος, Χριστόφορο Μαυρομμάτη.

• Πρώτον, οι μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην εκδίκαση τέτοιων υποθέσεων (είτε σεξουαλικής εκμετάλλευσης είτε στην εργασία) με αποτέλεσμα να χάνονται πριν ολοκληρωθεί η εκδίκασή τους.
• Δεύτερον, η στήριξη που χρειάζονται τα θύματα ώστε να περιμένουν υπομονετικά είτε στο κρατικό καταφύγιο είτε σε ένα διαμέρισμα την ημέρα που θα καταθέσουν στο δικαστήριο.

Oι βουλευτές έμειναν πλήρως ικανοποιημένοι από τους νέους χώρους που διαμορφώθηκαν στο Τμήμα για τη λήψη κατάθεσης από υποψήφια θύματα, τόσο ενήλικες όσο και παιδιά, ενώ υποσχέθηκαν ότι θα ενεργήσουν ώστε οι σοβαρές αυτές υποθέσεις να εκδικάζονται με πιο γρήγορους ρυθμούς.

Η βουλευτής του ΔΗΣΥ, Αννίτα Δημητρίου, δήλωσε στον «Φ» ότι οι νέοι χώροι είναι φιλικοί προς τα υποψήφια θύματα ώστε σ’ ένα πιο ευχάριστο περιβάλλον να σπάζουν τη σιωπή τους και να μιλούν κατά των διακινητών. Η ίδια επισήμανε πως δύο ήταν τα βασικά ζητήματα που προέκυψαν από τη συζήτηση με την υπεύθυνη και τα μέλη του Γραφείου Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων, το οποία αφορούν την καθυστέρηση στη διεκπεραίωση των υποθέσεων στο Δικαστήριο και τη βοήθεια στα θύματα ενόσω βρίσκονται στην Κύπρο.

Ειδικά για το θέμα της καθυστέρησης που παρατηρείται στην εκδίκαση τέτοιων υποθέσεων, η κ. Δημητρίου τόνισε ότι σε πολλές περιπτώσεις αναγνωρισμένα θύματα αναγκάζονται να φύγουν από την Κύπρο για την χώρα τους ακόμα και από το στάδιο πριν καταχωρηθεί μια υπόθεση, ή μετά, επειδή δεν μπορούν να περιμένουν. Υπάρχουν περιπτώσεις, πρόσθεσε, όπως θύματα περιμένουν τρία και πέντε χρόνια μέχρι να συμπληρωθεί μια υπόθεση στο δικαστήριο. Πρέπει να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και να δίνεται προτεραιότητα σε τέτοιες υποθέσεις ώστε να έχουμε αποτελέσματα, σημείωσε.

Όσον αφορά στην στήριξη των θυμάτων από την πολιτεία, η βουλευτής του ΔΗΣΥ ανέφερε ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου θύματα έχουν οικογένεια στην Κύπρο γι’ αυτό και πρέπει να στηριχθούν οικονομικά ώστε να επιβιώσουν. Για σκοπούς επίλυσης των προβλημάτων αυτών η Επιτροπή θα καλέσει ενώπιόν της την υπουργό Δικαιοσύνης ώστε να συζητηθούν τρόποι να μη χάνονται υποθέσεις αυτής της φύσης.

Η βουλευτής του ΑΚΕΛ, Σκεύη Κουκουμά, ανέφερε στον «Φ» ότι έχουν εντοπιστεί οι αδυναμίες που υπάρχουν στη διεκπεραίωση των σοβαρών αυτών υποθέσεων που εστιάζονται στην καθυστέρηση της εκδίκασής τους και στην στήριξη των θυμάτων για να παραμείνουν στην Κύπρο.

Όπως είπε, πολλά θύματα θέλουν να φύγουν επειδή κουράζονται να αναμένουν για χρόνια μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεσή τους και ταλαιπωρούνται με ατέρμονες διαδικασίες. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα, πρόσθεσε η κ. Κουκουμά, τα ίδια θύματα επαναθυματοποιούνται. Έχουμε θέματα και με την στήριξη όσον αναγνωρίζονται θύματα, παρατήρησε, όπως και για την ασφάλειά τους.

Η ίδια τόνισε ότι έπρεπε βάσει της νομοθεσίας να διοριστεί ανεξάρτητος ειδικός αξιολογητής για το θέμα της εμπορίας χωρίς μέχρι στιγμής να έχει γίνει αυτό. Αρχικά διορίστηκε η Επίτροπος Διοίκησης ωστόσο αυτό ήταν εκτός νόμου και τώρα πρέπει να τροποποιηθεί η σχετική νομοθεσία.

10 υποθέσεις φέτος με 21 θύματα

Ο εκπρόσωπος Τύπου της Αστυνομίας, Χρίστος Ανδρέου, δήλωσε στον «Φ» ότι τα μέλη της επιτροπής ενημερώθηκαν από τον διευθυντή του Τμήματος Καταπολέμησης Εγκλήματος Αρχηγείου Αστυνομίας, ανώτερο αστυνόμο, Χριστόφορο Μαυρομμάτη και στελέχη του Γραφείου, για τον χειρισμό που τυγχάνουν τέτοιου είδους υποθέσεις και είχαν τη δυνατότητα να συζητήσουν θέματα που απασχολούν το πιο πάνω Γραφείο.

Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στους βουλευτές, το Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων, συστάθηκε στην Αστυνομία Κύπρου το 2004 και το 2015 μετατράπηκε σε επιχειρησιακό. Στόχος του Γραφείου είναι ο εντοπισμός και η αναγνώριση προσώπων που πέφτουν θύματα εμπορίας και η άμεση οδήγηση των ενόχων ενώπιον της Δικαιοσύνης. Στελεχώνεται από έμπειρο  και εξειδικευμένο προσωπικό, τέσσερις άντρες και έξι γυναίκες.

Καθήκον του είναι η παγκύπρια διερεύνηση των υποθέσεων εμπορίας προσώπων με τη συνδρομή των επαρχιακών ΤΑΕ, όταν χρειάζεται. Λόγω της διεθνικής φύσεώς τους, οι υποθέσεις εμπορίας προϋποθέτουν τη συνεργασία με κράτη εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κατά το έτος 2019 αναγνωρίστηκαν ως πιθανά θύματα εμπορίας 180 πρόσωπα, εκ των οποίων τα 36 αναγνωρίστηκαν ως θύματα. Διερευνήθηκαν 14 υποθέσεις. Από την αρχή του 2020 μέχρι σήμερα διερευνήθηκαν 10 υποθέσεις με 21 αναγνωρισμένα θύματα, από 120 συνολικά υποψήφια θύματα. Το 2018 διερευνήθηκαν 22 υποθέσεις και αναγνωρίστηκαν 41 θύματα από 177 υποψήφια.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», για το θέμα της σύντομης εκδίκασης των υποθέσεων εμπορίας προσώπων η Αστυνομία προγραμματίζει συνάντηση με μέλη της Νομικής Υπηρεσίας για σκοπούς καλύτερου συντονισμού. Σημειώνεται ότι οι καταδίκες προσώπων για εμπορία προσώπων είναι ελάχιστες, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται, ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί πρόοδος κάτι που επισημαίνεται και σε διεθνείς εκθέσεις.