Μεγάλη ανάπτυξη στην αγκαλιά του γαλάζιου της πόλης

Με όραμα την ανάδειξη και ενδυνάμωση της σχέσης της πόλης με τη θάλασσα και με τις προοπτικές που διανοίγει η απομάκρυνση των επικίνδυνων και οχληρών βιομηχανικών εγκαταστάσεων, έχει εκπονηθεί το τελικό Σχέδιο ανάπτυξης της περιοχής των πρώην Διυλιστηρίων στην αστική περιοχή των Δήμων Λάρνακας και Λειβαδιών.

Η φιλοσοφία του Σχεδίου είναι να καταστεί το σύγχρονο επιχειρηματικό και πολυλειτουργικό κέντρο της Λάρνακας, που θα προκύψει από την αξιοποίηση και αναζωογόνηση της περιοχής, όπου θα επιτρέπεται, μεταξύ άλλων η ανέγερση ξενοδοχείων, εστιατορίων, σχολείων, οικογειτονιών, Woonerf ( περιβαλλοντικός δρόμος) και γραμμικό πάρκο το οποίο θα έχει τη μορφή μιας παραθαλάσσιας πλατείας πολλαπλών χρήσεων. Η περιοχή περιλαμβάνει 420,92 εκτάρια γης σε τμήματα των διοικητικών περιοχών του Δήμου Λάρνακας (ενορίες Σωτήρος, Χρυσοπολίτισσας) και του Δήμου Λειβαδιών. Εκτείνεται βόρεια της Λεωφόρου Σπύρου Κυπριανού και περιβάλλεται ανατολικά (παραλιακός άξονας Λάρνακας – Δεκέλειας) και δυτικά μεταξύ δύο δρόμων πρωταρχικής σημασίας με κατάληξη τη Λίμνη Ορόκλινης, ενώ εφάπτεται νοτίως του αστικού κέντρου Λάρνακας και καταλαμβάνει μέρος του παραλιακού μετώπου, μήκους περίπου 2,7 χιλιομέτρων.

Η ενθάρρυνση, η διατήρηση και η ενίσχυση της οικιστικής χρήσης και η αλλαγή της φυσιογνωμίας της περιοχής με την απομάκρυνση των βιομηχανικών και αποθηκευτικών εγκαταστάσεων αποτελούν βασικούς στόχους της πολιτικής του Σχεδίου. Η εκπόνηση του Σχεδίου, η οποία αποτελούσε επιδίωξη των Δήμων Λάρνακας και Λειβαδιών, κρίθηκε επιβεβλημένη λόγω του ότι για πολλά χρόνια η ύπαρξη των εγκαταστάσεων των Διυλιστηρίων και αποθήκευσης υγραερίου και καυσίμων, απέτρεπε την ανάπτυξη της περιοχής, δημιουργώντας παράλληλα εστία περιβαλλοντικής ρύπανσης και σοβαρών κινδύνων από ενδεχόμενα ατυχήματα στην εγγύς αλλά και στην ευρύτερη περιοχή.

Η ασφάλεια των δημοτών

Το Σχέδιο μελετάται ήδη από τους αρμόδιους στον Δήμο Λάρνακας. Η περιοχή των πρώην Διυλιστηρίων είναι κρατική ενώ η υπόλοιπη ανήκει σε ιδιώτες. Όπως ανέφερε στην «Κ» ο Δήμαρχος της πόλης, Ανδρέας Βύρας, το Σχέδιο περιλαμβάνει όλων των ειδών αναπτύξεις που θα βοηθήσει την τοπική οικονομία. Παράλληλα, θα λυθεί το πρόβλημα της ύπαρξης επικίνδυνων εγκαταστάσεων πετρελαϊκών προϊόντων και υγραερίου στην περιοχή. «Πλέον δεν θα υπάρχουν επικίνδυνες εγκαταστάσεις και αυτό θα κάνει τους δημότες να νιώσουν ασφάλεια. Η έκρηξη στο Λίβανο αποδεικνύει στην πράξη την αναγκαιότητα μετακίνησης», τονίζει ο κ. Βύρας.

Σε ό,τι αφορά στη διαδικασία μετακίνησης για τα υγρά καύσιμα, ήδη τρεις εταιρείες δραστηριοποιούνται εξ ολοκλήρου στο Βασιλικό. Η τέταρτη εταιρεία, που διατηρεί εγκαταστάσεις στην περιοχή, ξεκίνησε επίσης τη λειτουργία της στο Βασιλικό, ωστόσο πιθανόν να υπάρχουν ορισμένα αποθέματα υγρών καυσίμων μέχρι να αδειάσουν οι δεξαμενές, όπως αναφέρει ο Δήμαρχος Λάρνακας. Το πρόβλημα που εντοπίζεται, όπως εξηγεί ο ίδιος, είναι η επίλυση του θέματος της εκφόρτωσης των πλοίων που θα μεταφέρουν το υγραέριο από την περιοχή. Επιπλέον, τα πρώην Διυλιστήρια αν και έχουν μετακινηθεί, εντούτοις παραμένουν δεξαμενές φύλαξης ασφάλτου οι οποίες πρέπει να απομακρυνθούν. Το θέμα θα συζητηθεί σε συνάντηση που έχει οριστεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις 31 Αυγούστου. Να σημειωθεί ότι η εφαρμογή των προνοιών του Σχεδίου προϋποθέτει την υλοποίηση των σχετικών διαταγμάτων τερματισμού χρήσης και απομάκρυνσης των εγκαταστάσεων, καθώς και την ολοκλήρωση τυχόν αναγκαίων διαδικασιών απορρύπανσης πριν την υλοποίηση αναπτύξεων στην περιοχή.

Η μοναδικότητα της περιοχής

Η περιοχή μελέτης αποτελεί ένα μοναδικό εν δυνάμει πόλο ανάπτυξης, όχι μόνο στα όρια της πόλης της Λάρνακας αλλά σε ολόκληρη την Κύπρο.

Τα χαρακτηριστικά που την καθιστούν μοναδική είναι:

(α) Η ύπαρξη εκτεταμένου αστικού παραθαλάσσιου μετώπου με μεγάλες δυνατότητες ανάπλασης.

(β) Η εγγύτητα στο κέντρο της πόλης και σε μεγάλες υποδομές εθνικής σημασίας (αεροδρόμιο, λιμάνι, μαρίνα).

(γ) Η εύκολη προσβασιμότητα και η άμεση σύνδεση με το εθνικό οδικό δίκτυο μέσω και του υπό κατασκευή οδικού δικτύου πρωταρχικής σημασίας στην περιοχή.

(δ) Η μεγάλη ευελιξία στις εναλλακτικές επιλογές σχεδιασμού, λόγω κυρίως της ύπαρξης ενιαίων, μεγάλων τεμαχίων στα οποία δεν έχει επιβληθεί ρυμοτομία και πράσινο.

Οι κυριότερες χρήσεις

Οι κυριότερες χρήσεις στην περιοχή αφορούν στην αξιοποίηση της παραλιακής ζώνης, όπου θα επιτρέπονται πέραν της οικιστικής, και χρήσεις συναφείς με τον τουρισμό, γραφεία, εμπόριο, αναψυχή και πολιτισμό. Η περιοχή εφάπτεται με το σημείο εισόδου στην πόλη από τη θάλασσα (λιμάνι/ μαρίνα) ενώ προτείνεται η δημιουργία παραλιακής προκυμαίας μετά από την κατασκευή επίχωσης, η οποία θα εκτείνεται σε όλο το μήκος του μετώπου αυτού.

Επιπλέον, στην περιοχή του πρώην Διυλιστηρίου, θα επιτρέπεται πέραν της οικιστικής χρήσης, η ανέγερση υπερκαταστημάτων (όπως μεγάλες υπεραγορές, πολυκαταστήματα, οργανωμένα εμπορικά κέντρα), μεγάλες γραφειακές αναπτύξεις (τα Κεντρικά Γραφεία μεγάλων οργανισμών,υπηρεσιών, τραπεζών, υπεράκτιων εταιρειών κ.λπ.), μεγάλες αναπτύξεις αναψυχής και ψυχαγωγίας (κινηματογράφοι, οργανωμένα ψυχαγωγικά κέντρα), πολιτιστικές διευκολύνσεις (μουσεία, θέατρα, βιβλιοθήκες, χώροι εκθέσεων, πολιτιστικά κέντρα), αναπτύξεις σχετικές με την εκπαίδευση, έρευνα και καινοτομία, καθώς και τον τουρισμό. Σε ό,τι αφορά στο ανατολικό τμήμα του χώρου των πρώην Διυλιστηρίων προτείνεται ν’ αποκτήσει δημόσιο χαρακτήρα και να διαμορφωθεί ως μια μεγάλη αστική πλατεία, ελεύθερα προσβάσιμη στο κοινό, η οποία να μπορεί να φιλοξενήσει δραστηριότητες και εκδηλώσεις διεθνούς εμβέλειας και να αποτελέσει διεθνή πόλο έλξης και σημείο αναφοράς.

Με αφετηρία την οδό Ψηλορείτη και την κεντρική Πλατεία Διυλιστηρίων και κατάληξη τη Λίμνη Ορόκλινης προβλέπεται η δημιουργία δύο εγκάρσιων δημόσιων γραμμικών αξόνων/ πάρκων, τα οποία θα συνδέουν τις υποπεριοχές του Σχεδίου μεταξύ τους και θα τις αναβαθμίζουν περιβαλλοντικά και λειτουργικά. Στην περιοχή που γειτνιάζει με τις εγκαταστάσεις του Ναυτικού Ομίλου Λάρνακας καθώς και στο «Τρίγωνο» Λειβαδιών (περιοχή μεταξύ των παραπόταμων του ποταμού Αρχάγγελου – Καμίτση), σκοπός είναι η ενθάρρυνση δημιουργίας υποδομών και εγκαταστάσεων οι οποίες να φιλοξενούν δραστηριότητες πολλαπλού αθλητικού/ ψυχαγωγικού χαρακτήρα για ενεργό και παθητική αναψυχή/ ψυχαγωγία και αθλητισμό, με στόχευση να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες του τοπικού πληθυσμού και των επισκεπτών (π.χ. αθλητικός τουρισμός).

Η τουριστική ανάπτυξη, τα πάρκα, οι οικογειτονιές και το οδικό δίκτυο

Σύμφωνα με το Σχέδιο στην περιοχή που περικλείεται από τις λεωφόρους Σπύρου Κυπριανού, Τάσσου Παπαδόπουλου και την οδό Ψηλορείτη, δυνατόν να επιτρέπεται η ανάπτυξη αστικών ξενοδοχείων νοουμένου ότι:

(α) Η ανάπτυξη θα αφορά αστικά ξενοδοχεία δυναμικότητας 15 έως 80 δωματίων.

(β) Η κλίμακα, ο χαρακτήρας και τα υλικά της ανάπτυξης συνάδουν με το χαρακτήρα της περιοχής και προσαρμόζονται στο άμεσο και ευρύτερο αστικό περιβάλλον. (γ) Διασφαλίζονται συνθήκες ασφαλούς και άνετης κυκλοφορίας, όπως και οι αναγκαίοι χώροι στάθμευσης. Βασική επιδίωξη του Σχεδίου είναι η προώθηση αειφόρων μορφών ανάπτυξης και η ενθάρρυνση κυρίως τουριστικών αναπτύξεων και οικιστικής χρήσης με βασικά οικολογικά/ περιβαλλοντικά και βιοκλιματικά γνωρίσματα, όπως στην περίπτωση των οικογειτονιών. Μια οικογειτονιά θα πρέπει να διαμορφώνεται σε τεμάχιο ελάχιστου εμβαδού 10.000 τ.μ., τα κτίρια οργανώνονται γύρω από ένα κεντρικό πυρήνα, ανοικτό κοινόχρηστο χώρο προσβάσιμο από όλους, ο σχεδιασμός των κτιρίων υιοθετεί τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, η ενεργειακή συμπεριφορά των κτιρίων ικανοποιεί τις απαιτήσεις για κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης (Κατηγορία Ενεργειακής Απόδοσης «Α», με εκτεταμένη χρήση πράσινων στεγών/ φυτεμένων δωμάτων και πρόνοια για συλλογή και χρήση του βρόχινου νερού.

Η πολιτική για το κύριο οδικό δίκτυο, η διαχείριση της κυκλοφορίας και στάθμευσης και το σύστημα δημόσιας συγκοινωνίας και το σύστημα ποδηλάτων αναμένεται να αξιολογηθεί στη Μελέτη για το «Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας Λάρνακας» (ΣΒΑΚ), που προωθείται από το Τμήμα Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων. Ορισμένες από τις προτάσεις αφορούν στην προέκταση της λεωφόρου Αλ. Παναγούλη προς βορρά και σύνδεσή της με τον αυτοκινητόδρομο Λάρνακας – Αμμοχώστου, καθώς και αναβάθμισή της σε δρόμο πρωταρχικής σημασίας δύο λωρίδων κυκλοφορίας (δευτερεύουσα αρτηρία) και τη σύνδεση του παραλιακού δρόμου Λάρνακας – Δεκέλειας με τη λεωφόρο Παναγούλη. Στρατηγική επιλογή του Σχεδίου αποτελούν επίσης τα μέτρα κυκλοφοριακής διαχείρισης που αναμένεται να συμβάλουν στην βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος και εφαρμόζονται σε ευρωπαϊκές χώρες με στόχο την ασφάλεια της διακίνησης πεζών και ποδηλατιστών.

Τα μέτρα κυκλοφοριακής διαχείρισης/ ύφεσης που προτείνονται περιλαμβάνουν:

(α) Συμβατικά μέτρα που αποσκοπούν στην αποθάρρυνση της διαμπερούς κυκλοφορίας διαμέσου οικιστικών περιοχών, όπως κατάλληλη οριζόντια/ κάθετη σήμανση, μείωση πλάτους οδοστρώματος, μείωση των γωνιακών ακτινών στροφής σε συμβολές (corner radius), τοπικές προεξοχές πεζοδρομίου ή τοπικές νησίδες για δημιουργία στένωσης οδοστρώματος, κυρτώματα οδοστρώματος κ.λπ. (

β) Εισαγωγή/ εφαρμογή της αρχής του woonerf (living yard/ street) κατά το σχεδιασμό νέων δρόμων και προσβάσεων σε οικιστικές περιοχές (οικογειτονιές) και αναδιαμόρφωση υφιστάμενων δρόμων στη βάση αυτών των χαρακτηριστικών, όπου γίνεται προσπάθεια μείωσης της προτεραιότητας διακίνησης των ιδιωτικών αυτοκινήτων και ενθάρρυνση της χρήσης ποδηλάτου και διακίνησης με τα πόδια ή και τα μέσα μαζικής μεταφοράς.