Συναινετικά διαζύγια, από 3 ½ μέρες το παιδί

Πηγή: philenews.com

Εκ βάθρων αλλαγές στο Οικογενειακό Δίκαιο προβλέπονται με τη δέσμη των οκτώ νομοσχεδίων που συζητά αυτό το διάστημα η Επιτροπή Νομικών της Βουλής. Πολλοί σχετικοί νόμοι έχουν να αλλάξουν πάνω από 30 χρόνια, ενώ οι σύγχρονες σχέσεις έχουν διαφοροποιηθεί, όπως και οι ανάγκες των παιδιών.

Έκδοση διαζυγίων από ένα δικαστή αντί τρεις που είναι σήμερα, διαμοιρασμός της περιουσίας εξ ημισείας αντί το 1/3 στη σύζυγο, πρόνοιες μέχρι και για το επώνυμο του παιδιού, θα εκδίδονται πλέον συναινετικά διαζύγια και όχι εναντίον του ενός συζύγου, όπως γίνεται σήμερα, ενώ υπάρχουν πρόνοιες που ρυθμίζουν τις διαφωνίες για το ποιο σχολείο θα φοιτά το παιδί.

Ζητήσαμε από την Επίτροπο Νομοθεσίας, Λουίζα Χριστοδουλίδου Ζαννέτου, να μας αναλύσει τα οκτώ νομοσχέδια, για τα οποία υπάρχουν αρκετές διαφωνίες. Σημειώνεται ότι η προηγούμενη Βουλή είχε συζητήσει σε αρκετές συνεδρίες τα νομοσχέδια και τη σκυτάλη πήρε τώρα η νέα Βουλή με στόχο να ολοκληρώσει τη συζήτηση και να οδηγηθούν για ψήφιση.

Το πρώτο νομοσχέδιο με τίτλο ο περί της Δέκατης Τρίτης Τροποποίησης του Συντάγματος Νόμος του 2015, αναφέρει η κ. Ζαννέτου, τροποποιεί το άρθρο 111 του Συντάγματος, ώστε η δίκη για διαζύγιο να γίνεται από ένα δικαστή ενώ σήμερα γίνεται από τρεις. Αυτή η τροποποίηση δεν θα επηρεάζει τις εκκρεμούσες διαδικασίες.

Το δεύτερο νομοσχέδιο είναι ο περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Τροποποιητικός Νόμος του 2018. Σκοπός είναι η ρύθμιση της σύνθεσης των Οικογενειακών Δικαστηρίων, αλλάζουν τα προσόντα των δικαστών και απαιτούνται τα προσόντα του προέδρου επαρχιακού δικαστή και του επαρχιακού δικαστή αντίστοιχα, σύμφωνα με τον περί Δικαστηρίων Νόμο, και διορίζονται από το Ανώτατο Δικαστήριο. Ο διορισμός δικαστή Οικογενειακού Δικαστηρίου θα πρέπει να προϋποθέτει και ευρεία γνώση σε θέματα οικογενειακού δικαίου ή εμπειρία. Θα υπάρχει επιμόρφωση των δικαστών. Ο ίδιος δικαστής θα επιλαμβάνεται όλων των υποθέσεων που εγείρονται μεταξύ των ίδιων διαδίκων. Ρυθμίζονται επίσης τα διαζύγια των μελών των θρησκευτικών ομάδων.

Με το τρίτο νομοσχέδιο, που αναφέρεται ως ο περί Διαθηκών και Διαδοχής Τροποποιητικός Νόμος του 2018, σκοπείται, σύμφωνα με την Επίτροπο Διοίκησης, η τροποποίηση του άρθρου 2 του περί Διαθηκών και Διαδοχής Νόμου Κεφ. 195, διά της προσθήκης στην κατάλληλη αλφαβητική σειρά του ορισμού της φράσης «τέκνο ή γνήσιο τέκνο αποβιώσαντος», ώστε να περιλαμβάνει και τέκνο του αποβιώσαντος που γεννήθηκε με τη μέθοδο της μεταθανάτιας γονιμοποίησης, νοουμένου ότι υπάρχει γραπτή συγκατάθεση του αποθανόντος προσώπου, η οποία είχε δοθεί πριν τον θάνατό του, και έγκριση από το Συμβούλιο Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Ανθρώπινης Αναπαραγωγής σύμφωνα με τις διατάξεις του περί της Εφαρμογής της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Νόμου του 2015.

Με το νομοσχέδιο περί Γάμου εισάγεται για πρώτη φορά στο νομικό μας σύστημα το συναινετικό διαζύγιο κατόπιν συμφωνίας των συζύγων, η οποία θα αποτελεί τη βάση για τη λύση του γάμου. Τα κριτήρια έκδοσης συναινετικού διαζυγίου θα είναι όταν οι σχέσεις των συζύγων έχουν κλονισθεί τόσο ισχυρά για λόγο που αφορά και στους δύο συζύγους ώστε να είναι αφόρητη η εξακολούθηση του γάμου και ο γάμος να έχει διαρκέσει τουλάχιστον έξι μήνες και σε περίπτωση που υπάρχουν ανήλικα παιδιά θα πρέπει να προσκομίζεται έγγραφη συμφωνία των συζύγων που να ρυθμίζει την επιμέλεια των τέκνων και την επικοινωνία με αυτά. Ο χρόνος διάστασης για το αμάχητο τεκμήριο κλονισμού των σχέσεων μεταξύ των συζύγων περιορίζεται από τέσσερα στα δύο χρόνια και οι μικρές διακοπές που έγιναν ως προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων περιορίζονται στους τέσσερις μήνες αντί στους έξι μήνες.

Με τον περί Τέκνων (Συγγένεια και Νομική Υπόσταση) Τροποποιητικό Νόμο του 2018 στοχεύεται όπως παιδί το οποίο έχει αποκτηθεί με μεταθανάτια γονιμοποίηση τεκμαίρεται ότι γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου νοουμένου ότι υπάρχει γραπτή συγκατάθεση του προσώπου που πέθανε και έγκριση από το Συμβούλιο Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Ανθρώπινης Αναπαραγωγής. Όταν το παιδί αποκτήθηκε σύμφωνα με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, η προσβολή της μητρότητας ασκείται μέσα σε έξι μήνες από τον τοκετό είτε από την τεκμαιρόμενη μητέρα είτε από την κυοφόρο γυναίκα.

Στις περιπτώσεις που διενεργηθεί τεχνητή γονιμοποίηση με γεννητικό υλικό τρίτου δότη, η προσβολή της αναγνώρισης της πατρότητας αποκλείεται, έστω και αν η ταυτότητα του τρίτου δότη είναι ή γίνει εκ των υστέρων γνωστή. Σε περίπτωση που πρόσωπο συνεχίζει να αρνείται ή παραλείπει να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για διεξαγωγή αιματολογικών ή άλλων εξετάσεων, ως οι οδηγίες του Δικαστηρίου, το Δικαστήριο θα μπορεί να διατάξει το εν λόγω πρόσωπο όπως εντός δεκαπέντε ημερών συμμορφωθεί με τις οδηγίες του. Σε περίπτωση παράλειψής του δεν θα δικαιούται σε μεταγενέστερο στάδιο να θέσει ως μαρτυρία υπέρ του οποιοδήποτε έγγραφο ή πληροφορία εκτός αν το Δικαστήριο ικανοποιηθεί ότι είχε βάσιμη δικαιολογία για να παραλείψει.

Με τον περί Ρυθμίσεως των Περιουσιακών Σχέσεων των Συζύγων Τροποποιητικό Νόμο του 2018 σκοπός του είναι να καθίσταται υποχρεωτική η ακριβής δήλωση της περιουσίας και των εισοδημάτων των εν διαστάσει συζύγων για καθορισμό του ύψους της διατροφής και η προστασία της οικογενειακής στέγης. Θα επιτρέπεται η έκδοση διατάγματος προς τον εργοδότη για να παραχωρήσει κάθε χρήσιμη πληροφορία για την περιουσιακή κατάσταση του άλλου συζύγου σε σχέση με τα εισοδήματά του. Διάθεση ή μεταβίβαση ή παραχώρηση ή υποθήκευση ή πώληση οποιουδήποτε συμφέροντος ή οφέλους επί της οικογενειακής στέγης σε οποιοδήποτε πρόσωπο χωρίς την έγγραφη άδεια του άλλου συζύγου θα είναι άκυρη. Η συνεισφορά του ενός συζύγου στην αύξηση περιουσίας του άλλου θα τεκμαίρεται ότι ανέρχεται στο ένα δεύτερο της αύξησης.

Από κοινού η γονική μέριμνα, επιλογή σχολείου

Το νομοσχέδιο με τίτλο ο περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων έχει σκοπό τη διασφάλιση πρωτίστως των συμφερόντων του παιδιού και την αναγνώριση του δικαιώματος του παιδιού να εκφράζει ελεύθερα τη γνώμη του σχετικά με οποιοδήποτε θέμα το ενδιαφέρει σε οποιαδήποτε δικαστική ή άλλη διοικητική διαδικασία.

Αν οι γονείς παραλείψουν να δηλώσουν το επώνυμο του παιδιού αυτό θα φέρει και τα δύο επώνυμα. Τα παιδιά δεν θα αποχωρίζονται από τους γονείς παρά μόνο όταν ο χωρισμός αυτός είναι αναγκαίος για το υπέρτατο συμφέρον τους. Σε περίπτωση διαφωνίας των γονέων ως προς το σχολείο φοίτησης του παιδιού αυτό θα φοιτά σε σχολείο της εκπαιδευτικής περιφέρειας της διαμονής του μέχρι να αποφασίσει το Δικαστήριο. Θα επιχειρούνται πράξεις επιμέλειας από τον ένα γονέα σε περιπτώσεις επείγουσας ιατρικής θεραπείας και σε περιπτώσεις όπου το παιδί είναι θύμα βίας στην οικογένεια. Όταν το παιδί είναι θύμα βίας στην οικογένεια ή σεξουαλικής κακοποίησης, ο άλλος γονέας θα μπορεί από μόνος του να ζητήσει την παρακολούθηση του παιδιού από ειδικούς και την στήριξης του.

Η γονική μέριμνα ανατίθεται από κοινού και στους δύο γονείς, οι οποίοι συμφωνούν και ορίζουν τον τόπο διαμονής του παιδιού. Το Δικαστήριο θα μπορεί να αποφασίζει την εξ ημισείας επιμέλεια του παιδιού από τους δύο γονείς. Θα υπάρχει η δυνατότητα συγκρότησης ομάδας από εμπειρογνώμονες, δυνάμει οδηγιών του Δικαστηρίου, με σκοπό να αξιολογήσουν το συμφέρον του παιδιού και να εισηγηθούν την εφαρμογή ενδιάμεσων προστατευτικών μέτρων που να στοχεύουν στην αρμονική άσκηση της γονικής μέριμνας από τους δύο γονείς ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις από τον ένα γονέα ή από τρίτο πρόσωπο. Η έκθεση που θα ετοιμάζουν θα κατατίθεται εντός μικρής χρονικής περιόδου και αντίγραφο θα διατίθεται στους γονείς μετά από άδεια του Δικαστηρίου.

Το Δικαστήριο θα μπορεί να διατάξει το διορισμό Λειτουργού του Τμήματος Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας για παρακολούθηση της εφαρμογής οποιουδήποτε εκδιδόμενου διατάγματος γονικής μέριμνας και να υποβάλει σε αυτό έκθεση εντός τακτής προθεσμίας. Οι γονείς θα συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά ή θεραπευτικά προγράμματα, δυνάμει διαταγής του Δικαστηρίου, αν κριθεί ότι είναι αναγκαίο και προς όφελος των σχέσεων γονέων και τέκνων. Θα υπάρχει επέκταση της υποχρέωσης διατροφής μετά από αίτημα του γονέα ή του δικαιούχου, όπου ειδικές περιστάσεις το επιβάλλουν μετά την ενηλικίωση.

Αποδεκτή η ηλεκτρονική απόδειξη

Ένας από τους νόμους που τροποποιείται αφορά στον περί Απόπειρας Συνδιαλλαγής και Πνευματικής Λύσης του Γάμου Τροποποιητικός Νόμος του 2018.

Η απόδειξη της αποστολής ή της παράδοσης της γνωστοποίησης στον Επίσκοπο θα γίνεται με την κατάθεση στη Γραμματεία του αρμόδιου Οικογενειακού Δικαστηρίου της απόδειξης παράδοσης της γνωστοποίησης από τον ίδιο τον αιτητή ή από εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο του ή της ηλεκτρονικής απόδειξης αποστολής της γνωστοποίησης μέσω της επίσημης ιστοσελίδας της Εκκλησίας της Κύπρου. Περαιτέρω ο Επίσκοπος θα δίνει στους συζύγους βεβαίωση η οποία θα δεικνύει την Πνευματική Λύση του Γάμου σε περίπτωση αποτυχίας της συνδιαλλαγής, ενώ σε περίπτωση μη πραγματοποίησης της προσπάθειας συνδιαλλαγής θα συντάσσεται σχετικό πρακτικό το οποίο θα επεξηγεί τους λόγους που δεν πραγματοποιήθηκε.