Γενικά
Γ. Πολυχρόνης: «Νομοταγείς οι ισοβίτες που αποφυλακίστηκαν μέχρι σήμερα»
Της Μαρίας Α. Κωνσταντινίδου -.Κ Κέντρο Εγκληματολογίας και Δικανικών Επιστημών Κύπρου
Όταν το Σωφρονιστικό Δίκαιο το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του Σωφρονισμού, ο οποίος με συγκεκριμένα δεδομένα κρίνεται ότι μπορεί να υπάρξει μόνο μέσω του εγκλεισμού ενός ατόμου στη Φυλακή, λειτουργεί με ορθά μελετημένα πρώτυπα, τα οποία εφαρμόζονται στη βάση των Ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για το σκοπό αυτό, και σε αυτό περιλαβάνονται όλες οι παραμέτροι που αφορούν στην απονομή δικαιοσύνης στο θύμα και στην οικογένειά του, αλλά και στον ίδιο τον κατάδικο και την οικογένεια του, όπως επίσης φυσικά και στο κοινό αίσθημα δικαίου, τότε βρισκόμαστε σε ένα πολύ καλό δρόμο που αφορά στην κοινωνία μας.
Η τελευταία δεκαετία, έχει δώσει δείγματα γραφής ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα στον τομέα αυτό, μεταξύ άλλων, και με το θεσμό και τη σύσταση του Συμβουλίου Αποφυλακίσεως Επ’Αδεία, το οποίο εφαρμόζεται για δεκαετίες ήδη σε άλλες χώρες και μέσω του οποίου έχουν την ευκαιρία ακόμα και τα άτομα τα οποία ήταν καταδικασμένα για να ζήσουν και να ολοκληρώσουν τη ζωή τους στη φυλακή, να επανενταχθούν στην Κοινωνία.
Ο δικηγόρος Ποινικού Δικαίου, Γιάννης Πολυχρόνης ήταν το άτομο το οποίο όταν για 12 μήνες δεν είχε συσταθεί ακόμη το Συμβούλιο Αποφυλακίσεως, με αίτηση του στο Ανώτατο Δικαστήριο, ζήτησε να διαταχθεί το Υπουργικό Συμβούλιο, για τον άμεσο διορισμό, αίτηση την οποία κέρδισε.
Με μία σημαντική πείρα και εμπειρία τόσο στην εκδίκαση υποθέσεων στις οποίες η επιβολή της ποινής ήταν η ισόβια φυλάκιση, όσο και στην διαδικασία υποβολής αίτησης για αποφυλάκιση και κυρίως την επιτυχία αυτής, εξηγεί.
• Τι είναι το Συμβούλιο Αποφυλακίσεως Επ’ Αδεία και ποιος ο ρόλος του?
H Πολιτεία προκειμένου να χαράξει μια σύγχρονη Ευρωπαϊκή και ανθρωποκεντρική σωφρονιστική, πολιτική, με επίκεντρο την αναμόρφωση ενός παραβάτη και την επανένταξη του στον Κοινωνικό Ιστό, θέλουν Νόμους που να τους εξοπλίζουν με την απαραίτητα εξουσία, όπου να διασφαλίζονται τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, από τη μια η προστασία της κοινωνίας και από την άλλη η παροχή μιας δεύτερης ευκαιρίας σε κάθε κρατούμενο να αναμορφωθεί και να εκτίσει την ποινή του εκτός Σωφρονιστικού Ιδρύματος.
Η νομοθεσία για την λειτουργία του Θεσμού της αποφυλάκισης επ’ αδεία ( Conditional release- Parole Board), θεσπίστηκε τον Απρίλιο του 2009, κατόπιν διεθνών δεσμεύσεων της Δημοκρατί-ας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT) αλλά και ενώπιον του ΕΔΔΑ στην υπόθεση στην υπόθεση KAFKARIS v CYPRUS (Aίσηση αρ. 21906/04).
Το επιχείρημα που τέθηκε ενώπιον του ΕΔΑΔ, ήταν ότι η δια βίου φυλάκιση, ως ίσχυε μέχρι στιγμής, εφ όρου ζωής, χωρίς δηλαδή προοπτική απελευθέρωσης, συνιστά απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση μεταχείριση, και ως προς τούτο παραβιάζει το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ. Η θέση του εν λόγω ισοβίτη, απορρίφθηκε κατόπιν δεσμεύσεων της Δημοκρατίας, ότι είναι προς εισαγωγή ο θεσμός της Αποφυλάκιση επ’ αδεία. Σχετικές είναι οι σκέψεις 92, 99, 104 και 105 της απόφασης του ΕΔΑΔ στην υπόθεση KAFKARIS v CYPRUS όπου μάλιστα το ΕΔΔΑ στην απόφαση του ανέφερε ότι «However, the Court is conscious of the shortcomings in the procedure currently in place and notes the recent steps taken by the Government for the introduction of reforms»)
• Ποιες οι αρχές που διέπουν την εξέταση μιας αίτησης για αποφυλάκισης επ’ αδεία ?
Οι αρχές που εφαρμόζονται για την εξέταση αιτήματος για αποφυλάκιση επ’ αδεία στη Δημοκρατία πηγάζουν από τους εξής κανόνες δικαίου:
1. Από τον περί Φυλακών Νόμο του 1996 (62(I)/1996) ως έχει τροποποιηθεί από το Νόμο 37(Ι)/2009
2. Από το ίδιο το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδιαίτερα τα άρθρα 8 και 11 του Συντάγματος και αντίστοιχα άρθρα 3 και 5 της ΕΣΔΑ.
3. Από τη σύσταση της Επιτροπής Υπουργών τoυ Συμβουλίου της Ευρώπης αναφορικά με το δικαίωμα των κρατουμένων για αποφυλάκιση επ’ αδεία.
4. Από τη Νομολογία του Ανώτατου Δικαστηρίου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Οι αρχές που έθεσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) (ειδικά σε 2 υποθέσεις:Vinter and Others v United Kingdom, και υπόθεση, Betteridge v. Τhe United Kingdom) είναι:
(α) Το Parole board ακόμα και όταν δεν προσδιορίζεται ως δικαστήριο από την εθνική νομοθε-σία, , πρέπει κατά την εξέταση μιας αίτησης, πρέπει να παρέχει στον κάθε κρατούμενο τα εχέγ-γυα που παρέχει ένα αντικειμενικό, ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο, και να παρέχο-νται στον Αιτητή, τα δικαιώματα που παρέχονται σε οποιαδήποτε δικαστική διαδικασία, που έχει ως αντικείμενο την αποστέρηση της ελευθερίας.
(β) Η εξεταστή μιας αίτησης για επ’ αδεία αποφυλάκιση, πρέπει να γίνεται τάχιστα και αμέσως μόλις παρέρθει η προθεσμίας για υποβολής της, μόλις δηλαδή συμπληρωθεί η ταρίφα, που δίδει ο ίδιος ο Νόμος.
(γ) Εν σχέση ιδιαίτερα με τους ισοβίτες και τους βαρυποινίτες, το ΕΔΑΔ ανέφερε τις εξής αρχές, που πρέπει να διέπουν τις εθνικές νομοθεσίες εν σχέση με τα Συμβούλια αποφυλάκισης επ α-δεία:
1. Όλοι οι καταδικασθέντες σε διά βίου φυλάκιση έχουν δικαίωμα στην ρεαλιστική προο-πτική της απελευθέρωσης, και στην αναθεώρηση της ποινής τους, Από το δικαίωμα προοπτικής για απελευθέρωση απορρέει το δικαίωμα του κάθε ατόμου να αναμορφω-θεί και/ή να επανενταχθεί στο κοινωνικό πλαίσιο.
2. Το τιμωρητικό στοιχείο της ποινής, με το πέρας του χρόνου και της ταρίφας που θέτει ο Νόμος, για την υποβολή του αιτήματος, εκπνέει και πλέον εξετάζεται αν οι καταδικα-σθέντες σε διά βίου φυλάκιση συνεχίζουν να αποτελούν κίνδυνο για την κοινωνία, θα μπορούσαν να κρατούνται στη φυλακή μέχρι το τέλος της ζωής τους.
3. Τονίζεται ότι γίνεται ρητή αναφορά ότι αν οι καταδικασθέντες σε διά βίου φυλάκιση συ-νεχίζουν να αποτελούν κίνδυνο για την κοινωνία, θα μπορούσαν να κρατούνται στη φυ-λακή μέχρι το τέλος της ζωής τους.
Η πεμπτουσία της απόφασης Vinter έγκειται στην αναγνώριση της ανθρώπινης αξιοπρέπει-ας όλων των καταδίκων. Ανεξάρτητα από το τι έχουν κάνει, θα πρέπει να τους δοθεί η ευ-καιρία να αναμορφωθούν ενώ εκτίουν την ποινή τους. Όλοι οι κατάδικοι πρέπει να είναι σε θέση να διατηρούν κάποια ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον στο οποίο θα μπορούν και πάλι να γίνουν πλήρη μέλη της κοινωνίας. Το ΕΔΑΔ στη Vinter διαπίστωσε ότι η πλήρης άρνηση αυτής της ευκαιρίας είναι εγγενώς ταπεινωτική και απάνθρωπη ως εκ τούτου απαγορεύεται.
Στην απόφασή του, το ΕΔΑΔ διαπιστώνει ότι, ενώ η τιμωρία παραμένει ένας από τους σκο-πούς της φυλάκισης, «η έμφαση στην ευρωπαϊκή ποινική πολιτική είναι τώρα στον αναμορφωτικό σκοπό της φυλάκισης, ιδίως προς το τέλος μιας μακράς ποινή φυλάκισης».
• Ποιά είναι τα κριτήρια αποφυλάκισης ενός ατόμου μέσω του Συμβουλίου αυτού?
Δικαίωμα υποβολής αίτησης, έχουν κρατούμενοι που έχουν καταδικαστεί πέραν των 2 χρόνων φυλάκισης και έχουν εκτίσει το ήμισυ της ποινής φυλάκισής, που τους επέβαλε το Δικαστήριο. Για ισοβίτες όσοι έχουν 1 καταδίκη σε ισόβια όταν συμπληρώσουν 12 χρόνια όσοι έχουν πέραν του ενός ισοβίων 2 ισόβια και άνω όταν εκτίσουν 25 χρόνια φυλάκισης.
Για να εξεταστεί μια αίτηση, πρέπει να γίνει γραπτό αίτημα, κάτι που μπορεί να γίνει και από το κρατούμενο χωρίς βοήθεια δικηγόρου, η παρουσία του οποίου όμως είναι αναμφισβήτητα βο-ηθητική για το Συμβούλιο.
Το Συμβούλιο κατά την εξέταση μιας αίτησης, προκειμένου να αποφασίσει την αποφυλάκιση επ αδεία ενός κρατουμένου, εξετάζει πρωτίστως το δείκτη επικινδυνότητας ενός κρατουμένου και την αναμόρφωση του χαρακτήρα του. Για να τον κρίνει τούτο εξετάζει σωρεία παραγόντων που καταγράφονται ενδεικτικά στο άρθρο 14Η του περί φυλακών Νόμου
Το Συμβούλιο για να εξετάσει 1 αίτηση , και να κρίνει το βαθμό επικινδυνότητας ενός κρατου-μένου, πρέπει να έχει ενώπιον του στο φάκελο του εκθέσεις και πληροφορίες από όλες τις ε-μπλεκόμενες υπηρεσίες ( (i) τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, (ii) την Αστυνομία, (iii) τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας,(iv) τη διεύθυνση των Φυλακών). Ενώ επίσης καθοριστικό ρόλο παίζουν οι προφορικές συνεντεύξεις ενός κρατουμένου και η απόδειξη των ισχυρισμών του που θα προβάλει. Η διαδι-κασία των προφορικών συνεντεύξεων είναι ακροαματική και επαναλαμβάνω ότι πρέπει να πα-ρέχονται όλα τα εχέγγυα που παρέχονται σε οποιαδήποτε δικαστική διαδικασία, που έχει ως αντικείμενο την αποστέρηση της ελευθερίας.
Το Συμβούλιο όταν αποφασίζει έχει εξουσία να επιβάλλει όρους και περιορισμούς για σκοπούς μείωσης του κινδύνου υποτροπής του κρατουμένου, για παράδειγμα, απαγόρευση εξόδου, ή υποχρέωση παρακολούθησης ειδικών ψυχολογικών προγραμμάτων ή απαγόρευση, στην επί-σκεψη ή στη διακίνηση του κρατουμένου σε συγκεκριμένους χώρους, τόπους, κτίρια, ή σε ε-γκαταστάσεις τους ή σε ή απαγόρευση επαφής του κρατουμένου με συγκεκριμένο πρόσωπο ή πρόσωπα (βλέπε σχετικά άρθρο 14(1)(4) του Νόμου).
Αξίζει να τονιστεί ότι η επ’ αδεία αποφυλάκισης είναι τρόπος έκτισης της ποινής (υπόθεση Αν-δρέου ν Συμβουλίου αποφυλάκισης επ αδεία, προσφυγή 1026/2010) και άρα ανα πάσα στιγμή μπορεί εις περίπτωση όπου παραβιαστεί κάποιος όρος ή διαπράξει εκ νέου κάποιο αδίκημα ο Αιτητής, να ανακληθεί από το Συμβούλιο η άδεια του και να επιστρέψει πίσω στις φυλακές για έκτιση της ποινής του. Όπως αναλύω κατωτέρω μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο ιδιαίτερα σε ισοβίτες.
Για επιτήρηση της εφαρμογής των όρων, από τους κρατούμενους ορίζονται επιτηρητές από το Συμβούλιο, Parole officers όπου λαμβάνουν οδηγίες για παρακολούθηση και επιτήρηση των κρατουμένων. Προς τούτο, πρακτικά μέχρι σήμερα έχουν διοριστεί 4 κοπέλες με ειδικότητα στην ψυχολογία, όπου λάμβαναν μια σχετική αντιμισθία για τις υπηρεσίες που παρείχαν με συμφωνία που είχαν με το Υπουργείο Δικαιοσύνης κατόπιν σχετικής προκήρυξης των θέσεων.
• Πόσα άτομα έχουν αποφυλακιστεί μέχρι σήμερα μέσω του Συμβουλίου?
Θεωρώ ότι η παρουσίαση ενός αριθμού ατόμων που έχουν αποφυλακιστεί ή μιας στατιστικής δεν αντικατοπτρίζει το πραγματικό μέγεθος των αιτήσεων που έχουν εγκριθεί, γιατί υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου υφίσταται εξέταση εύκολων και καθόλου πολύπλοκων περιπτώσεων από το Συμβούλιο, μόνο για σκοπούς υψηλών στατιστικών ποσοστών και για να δείχνει ότι φέ-ρει εις πέρας την αποστολή του. Για παράδειγμα η έγκριση αίτησης για αποφυλάκιση επ αδεία ενός ατόμου, λίγους μήνες πριν απολυθεί, της οποίας μάλιστα η διάρκεια ισχύος και ο έλεγχος του Συμβουλίου είναι περιορισμένος δεν δίδει την πραγματική εικόνα της λειτουργίας του θε-σμού και του Συμβουλίου. Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι περιπτώσεις βαρυποινιτών ή ισοβιτών όπου το Συμβούλιο αποφυλάκισης επ’ αδεία θα τους ασκεί εξουσία ελέγχου και εποπτείας για μεγάλο χρονικό διάστημα ή και εφ όρου ζωής.
Δυστυχώς ο αριθμός των ισοβιτών ή βαρυποινιτών που έχουν αποφυλακιστεί είναι μέχρι σήμε-ρα είναι περιορισμένος και παρουσιάζεται, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, ένας δισταγμός στο πα-ρών Συμβούλιο να εξετάσει και να εγκρίνει σοβαρές περιπτώσεις. Αυτό συμβαίνει πιστεύω λόγω του ότι δεν εξετάζεται μια αίτηση με γνώμονα την αναμορφωτική συμπεριφορά ενός ισοβίτη σε όλο το χρόνο έκτισης της ποινής του, και δυστυχώς το Συμβούλιο επηρεάζεται από το αδίκημα ή έγκλημα για το οποίο έχει καταδικαστεί ένας βαρυποινίτης και ένεκα τούτου δυστυχώς αποφεύγουν να εξετάσουν ή να εγκρίνουν τέτοιες περιπτώσεις, τις οποίες απορρίπτουν με προφάσεις ή τουλάχιστον χωρίς επαρκείς δικαιολογία.
• Ποιά είναι η πορεία σήμερα των ατόμων αυτών μετά την αποφυλάκισή τους?
Προσωπικά έχω χειριστεί τις πλείστες, από τις πολύ λίγες, ως ανέφερα ανωτέρω περιπτώσεις των ισοβιτών που έχουν αποφυλακιστεί μέχρι σήμερα και γνωρίζω και τους υπόλοιπους, που δεν χειρίστηκα προσωπικά. Υπάρχουν και 2 ισοβίτες που έχουν αποβιώσει μετά την αποφυλάκι-ση τους. Τα κοινά χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν οι αποφυλακισθέντες ισοβίτες και βαρυ-ποινίτες είναι, ότι δεν υπάρχει κανένα κρούσμα υποτροπής ή τέλεσης νέου αδικήματος, αντίθε-τα θα έλεγα ότι ζουν ως νομοταγείς πολίτες. Οι περισσότεροι έχουν προβλήματα υγείας ( εξ ου και 2 εξ αυτών έχουν αποβιώσει) που πιστεύω συσχετίζονται με την ψυχολογική φθορά που έχουν βιώσει όταν ήταν κρατούμενοι και έβλεπαν την πύλη του Άδη, πριν θεσπιστεί ο θεσμός αποφυλάκισης επ αδεία το 2009. Επίσης όλοι στηρίζονται ψυχολογικά και Οικονομικά από τις οικογένειες τους, αφού δεν υπάρχουν προ-απελευθερωτικά προγράμματα κοινωνικής επανέ-νταξης στο Σωφρονιστικό μας σύστημα, όπου το κράτος να προετοιμάζει ένα κρατούμενο για την κοινωνική επανένταξη του, μέσω εξεύρεσης εργασίας και στέγης. Επίσης πλέον είναι πολύ πιο ώριμοι και θα έλεγα ανμορφωμένοι, από το χρόνο που τους είχε επιβληθεί η ποινή τους
• Ποια είναι η διαδικασία την οποία μπορεί να ακολουθήσει ένα άτομο του οποίου το αίτημα για αποφυλάκιση έχει απορριφθεί?
Η οδός για όσους έχει απορριφθεί η αίτηση για αποφυλάκιση επ’ αδεία είναι η προσφυγή στο Διοικητικό Δικαστήριο με βάση το άρθρο 146 του Συντάγματος. Το πρακτικό πρόβλημα είναι ότι η δικαιοδοσία είναι ακυρωτική, δηλαδή εις περίπτωση επιτυχίας, και ακύρωσης της απορριπτικής απόφασης του Συμβουλίου αποφυλάκισης, το Δικαστήριο δεν μπορεί να διατάξει απελευθέρωση ενός κρατουμένου, αλλά πρέπει να ξαναπάει η υπόθεση πίσω στο Συμβούλιο και να το Συμβούλιο να την επανεξετάσει με βάση τα νέα δεδομένα , που είναι τα ευρήματα του Διοικητικού Δικαστηρίου. Τούτο είναι χρονοβόρο και επίσης διατρέχει ένας κρατούμενος το κίνδυνο της μη συμμόρφωσης του Συμβουλίου με την Δικαστική απόφαση, όπως έγινε στην περίπτωση του ισοβίτη Καυκαρή όπου αναμένει 3η επανεξέταση μετά από 2 ακυρωτικές αποφάσεις. Για τούτο είναι η άποψη μου ότι η Πολιτεία πρέπει να είναι πολύ προσεκτική στα μέλη που διορίζει για να απαρτίζουν αυτό το Συμβούλιο, ώστε να λειτουργούμε στο τομέα της Σωφρονιστικής μας πολιτικής ως κράτος δικαίου.
• Ποια είναι τα κενά και αδυναμίες τα οποία πιστεύετε ότι υπάρχουν στις διαδικασίες που ακολουθούνται στο Συμβούλιο Αποφυλακίσεως Επ’ Αδεία της Κύπρου έναντι άλλων χωρών?
Τα πρακτικά προβλήματα που υφίστανται στην εφαρμογή της νομοθεσίας, για αποφυλάκιση επ αδεία είναι τα εξής:
(α) Υφίστανται τεράστιες καθυστερήσεις στην εξέτασης μιας αίτησης με αποτέλεσμα την σώ-ρευση όγκου αιτήσεων. Επίσης δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια για την σειρά εξέτασης των αιτήσεων και την προτεραιότητα. Η σειρά προτεραιότητας με βάση την χρονολογία δεν εί-ναι αντικειμενικό κριτήριο.
(β) Η Απουσία απελευθερωτικών προγραμμάτων κοινωνικής επανένταξης ως έχουμε αναφέρει ανωτέρω. Με βάση τη Νομοθεσία των Φυλακών και τους κανονισμούς δεν είναι ξεκάθαρο εάν επιτρέπεται η ένταξη των ισοβιτών στην Ανοικτή Φυλακή.
(γ) Η αδυναμία εξέτασης και αποφυλάκισης αλλοδαπών κρατουμένων, λόγω του ότι δεν μπο-ρούν να εξασφαλίσουν άδεια παραμονής στην χώρα μας, άρα όταν δεν μπορούν να αφεθούν ελεύθεροι. Ως αποτέλεσμα υπάρχει δυσμενής διάκριση των Ευρωπαίων και αλλοδαπών κρα-τουμένων σε σχέση με το δικαίωμα τους για αποφυλάκιση επ’ αδεία.
(δ) Υπάρχει δυστροπία για συμμόρφωση με τις ακυρωτικές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστη-ρίου (υπόθεση του ισοβίτη Καυκαρή όπου εξέδωσε 2 αποφάσεις Ανωτάτου Δικαστηρίου που συνηγορούν ρητώς στην αποφυλάκιση του και ακόμα δεν έχει επανεξεταστεί η αίτηση του)
(ε)Καθυστερούν να εξετάσουν αιτήσεις (απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε προνομιακό διάταγμα Mandamus του ισοβίτη Καυκαρή)
(στ) Το Συμβούλιο πολλές φορές θέτει καταχρηστικούς όρους σε κρατουμένους όπως απαγό-ρευση να έρχονται σε επαφή με σύζυγο είτε γιο είτε αδελφό τους (υπόθεση της κρατούμενης Ελένης Σιδερένου που της απαγόρευσαν να βλέπει το γιο και σύζυγο της που καταδικάστηκαν στην ίδια υπόθεση και της κυρία Τουμάζου που αποφυλακίστηκε επειδή δέχτηκε όρο να μην έρχεται σε επαφή με τον αδελφό της) που της απαγόρευσαν να βλέπει τον αδελφό της που κα-ταδικάστηκαν στην ίδια υπόθεση. Τούτοι οι όροι είναι α αντισυνταγματικοί καθ’ ότι συνιστούν επέμβαση στο πυρήνα του δικαιώματος ιδιωτικής ή/και οικογενειακής ζωής των κρατουμένων ως κατοχυρώνεται από το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ και 15 του Συντάγματος.
(ζ) Οι αποφάσεις του Συμβουλίου δεν λαμβάνουν υπόψη στον απαιτούμενο βαθμό το όλο σύ-στημα των σχετικών Νόμων που καταγράφουν το σχετικό Σωφρονιστικό νομοθετικό πλαίσιο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν γίνεται να παραγνωρίζεται η να μην λαμβάνεται υπόψη ότι ένας κρατούμενος που αιτείται αποφυλάκισης έχει θετική εισήγηση από το Τμήμα των Κεντρικών φυλακών, πάει κάθε Σαββατοκύριακο άδεια χωρίς συνοδεία στο σπίτι του και είναι σε ανοιχτό πρόγραμμα από τις φυλακές.
(η) Πολλές φορές παραβιάζεται το δικαίωμα εκπροσώπησης των κρατουμένων είτε απαγορεύ-οντας τους να έχουν πλήρη και προδικαστική πρόσβαση στους φακέλους τους ελεύθερα και απρόσκοπτα είτε διακόπτοντας τους δικηγόρους συστηματικά τους αποστερώντας ουσιαστικά το δικαίωμα αποτελεσματικής εκπροσώπησης των κρατουμένων.
Πηγή: tvonenews.com