Άνοιξη και κατοικίδια: τι πρέπει να προσέχουμε

Σιγά σιγά αποχαιρετάμε το χειμώνα, με την άνοιξη να κάνει ποδαρικό, τόσο ημερολογιακά όσο και κλιματικά. Ο ζεστός καιρός γίνεται πλέον ιδανικότερος για πιο απολαυστικές βόλτες και εξορμήσεις στη φύση για τα ζώα, αλλά και τους ιδιοκτήτες. Ωστόσο, αυτή η εποχή συνοδεύεται και από κάποιους δυνητικούς κινδύνους για την υγεία των μικρών μας φίλων, για τους οποίους κάθε ιδιοκτήτης σκύλου και γάτας πρέπει να είναι ενήμερος.

Στη διασφάλιση της καλύτερης υγείας των μικρών μας φίλων, όπως και στον άνθρωπο, καταλυτικό ρόλο παίζει η πρόληψη. Πιο κάτω, αναφέρονται συχνοί κίνδυνοι που κάνουν την εμφάνισή τους την περίοδο της άνοιξης και πως μπορούν να προληφθούν ή να αναγνωριστούν έτσι ώστε να αναζητηθεί εγκαίρως κτηνιατρική βοήθεια.

• Εξωπαράσιτα

Η αύξηση της θερμοκρασίας συνοδεύεται κλασσικά με την εμφάνιση των εξω-παρασίτων, με κυριότερα τα τσιμπούρια, τους ψύλλους και τις σκνίπες. Τα νύγματα (τσιμπήματα) των παρασίτων προκαλούν έντονη ενόχληση με αποτέλεσμα το ζώο να ξύνεται επίμονα και να προκαλείται δερματίτιδα. Ειδικά στην περίπτωση της παρασίτωσης από ψύλλους, αποτελεί ξεχωριστή πάθηση η αλλεργική από ψύλλους δερματίτιδα. Αυτά τα αιματοφάγα έντομα, εκτός από την ενόχληση που προκαλούν στα ζώα λόγω των τσιμπημάτων για να τραφούν, είναι ξενιστές και μεταδότες πολλών παρασίτων ή βακτηρίων που προκαλούν σοβαρά νοσήματα όπως η λεϊσμανίαση, η ερλιχίωση, η αναπλάσμωση, η ηπατοζωονόσος, ορισμένες από τις παρασιτώσεις του εντέρου κ.ά. Το ευτύχημα είναι ότι, πλέον, διατίθενται πολλά και διαφορετικά όπλα στην φαρέτρα των κτηνιάτρων για την αντιμετώπιση των εξωπαρασίτων που καλύπτουν κάθε ιδιαίτερη περίπτωση. Η θεραπεία, αλλά και η πρόληψη, από τα παράσιτα θα γίνει σε συνεννόηση με τον κτηνίατρό σας, έτσι ώστε να χορηγηθεί το καταλληλότερο σκεύασμα ή συνδυασμός φαρμάκων, ανάλογα με τον τρόπο ζωής του ζώου.

• Κάμπια του πεύκου

Περί τα τέλη του χειμώνα-αρχές άνοιξης, οι κάμπιες των πεύκων κάνουν την εμφάνισή τους με τις χαρακτηριστικές φάλαγγες που δημιουργούν στο έδαφος. Όπως είναι γνωστό, οι σκύλοι έχουν την τάση να εξερευνούν το περιβάλλον τους με την όσφρηση και τη γεύση. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι τόσο ωραία όταν πρόκειται για τις κάμπιες των πεύκων οι οποίες έχουν τρίχες που φέρουν μια έντονα ερεθιστική και αλλεργιογόνο ουσία. Τα συμπτώματα εμφανίζονται γρήγορα με πρήξιμο των χειλέων και της μουσούδας, έντονη σιαλόρροια, ενώ χαρακτηριστική είναι η νέκρωση της γλώσσας. Η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα επώδυνη για το ζώο, ενώ μπορεί να επιφέρει σοβαρή αλλεργική αντίδραση στο σκύλο, γι’ αυτό απαιτείται άμεση κτηνιατρική βοήθεια. Αντίθετα, οι γάτες δεν φαίνεται να ελκύονται τόσο από τις κάμπιες, όσο οι σκύλοι.

• Τσιμπήματα εντόμων

Πέρα από τα εξω-παράσιτα, νύγματα στα ζώα συντροφιάς μπορούν να καταφέρουν κι άλλα έντομα όπως είναι οι μέλισσες και οι σφήκες. Τέτοια τσιμπήματα εντοπίζονται συχνά στην περιοχή της κεφαλής και του στόματος, ιδιαίτερα στην προσπάθεια των ζώων να φάνε τα έντομα. Ορισμένες περιπτώσεις είναι πολύ σοβαρές και επείγουσες, όπως π.χ. το τσίμπημα στη γλώσσα όπου το έντονο πρήξιμο μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στην αναπνοή του ζώου ή σε περιπτώσεις έντονης αλλεργικής αντίδρασης, οπότε πρέπει να αναληφθεί άμεση κτηνιατρική αντιμετώπιση.

• Δήγμα φιδιού

Αυτή την περίοδο την εμφάνισή τους κάνουν και τα φίδια, οπότε οι ιδιοκτήτες σκύλων που ζουν κυρίως στην ύπαιθρο ή οι κυνηγοί που την επισκέπτονται για σκοπούς εκπαίδευσης των σκύλων τους, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί έτσι ώστε να δρουν άμεσα σε περίπτωση που αντιληφθούν ότι ο σκύλος τους δαγκώθηκε από φίδι. Συχνό σημείο εντόπισης δηγμάτων (δαγκωμάτων) φιδιών είναι, και πάλι, το κεφάλι και ιδίως η μουσούδα του ζώου, που έρχεται αντιμέτωπη με τα ερπετά, όταν ο σκύλος μυρίζει το έδαφος, ή τα πόδια. Μια τέτοια κατάσταση είναι επείγουσα, και είτε γίνουν οι πρώτες ενέργειες από τον ιδιοκτήτη είτε όχι, το ζώο πρέπει να προσκομιστεί άμεσα σε κτηνίατρο για εκτίμηση της κατάστασης και την έναρξη της ενδεδειγμένης θεραπείας.

Σαφώς, σε καμία περίπτωση δεν θανατώνονται τα ερπετά, καθώς τέτοιες ενέργειες απειλούν τη βιοποικιλότητα της κυπριακής φύσης και την τροφική αλυσίδα της ντόπιας πανίδας.

• Πάσχα

Θα αναρωτιέται κανείς γιατί το Πάσχα περιλαμβάνεται στους δυνητικούς κινδύνους για τα κατοικίδια ζώα. Οι κύριοι λόγοι είναι διατροφικής και ψυχολογικής φύσης. Ως γνωστόν, με το πέρας των νηστειών, το Πάσχα ταυτίζεται με το πολύ φαγητό (με βάση το κρέας) και τις σοκολάτες (σοκολατένια αυγά, σοκολατένια λαγουδάκια κ.ο.κ.). Επειδή πολλοί είναι οι ιδιοκτήτες που θα δώσουν υπολείμματα φαγητών από το πασχαλινό τραπέζι στα κατοικίδια τους, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι απότομες αλλαγές στη διατροφή μπορεί να προκαλέσουν γαστρεντερικές διαταραχές με συχνότερο σύμπτωμα την εμφάνιση διαρροιών. Ακόμα, στα υπολείμματα φαγητών περιλαμβάνονται και τα κόκκαλα τα οποία πρέπει να αποφεύγονται από τη διατροφή των ζώων, καθώς μπορούν να προκαλέσουν διάφορα προβλήματα (από δυσκοιλιότητα μέχρι έμφραξη και ρήξη στον πεπτικό σωλήνα). Επίσης, δεν πρέπει να λησμονείται το γεγονός ότι η σοκολάτα, και ειδικότερα η θεοβρωμίνη που περιέχει, είναι τοξική για τα ζώα συντροφιάς. Έτσι, οι σοκολατένιες λιχουδιές του σπιτιού δεν πρέπει να αφήνονται εκτεθειμένες σε εύκολα προσβάσιμα σημεία από τα ζώα. Επιπλέον, το Πάσχα και ιδιαίτερα το βράδυ της Ανάστασης, λόγω των δυνατών κρότων που ακούγονται για αρκετή ώρα, είναι πιθανό να προκαλείται αίσθημα πανικού ή κινδύνου στα ζώα (ηχοφοβία ή κροτοφοβία). Τα ζώα, πάνω στον πανικό τους και λόγω της προσπάθειας τους να ξεφύγουν από τον «κίνδυνο» μπορούν να επιφέρουν υλικές ζημιές στο σπίτι και σωματικές κακώσεις στα ίδια, ιδιαίτερα σε μια στιγμή που οι πλείστοι ιδιοκτήτες λείπουν από το σπίτι. Εάν ο ιδιοκτήτης έχει αντιληφθεί ότι το ζώο του φοβάται γενικότερα τους δυνατούς ήχους (π.χ. βροντές, κροτίδες κλπ) και αντιδρά ακραία στο άκουσμά τους, τότε θα πρέπει να διασφαλίζεται η ασφάλεια των ζώων που μένουν μόνα στο σπίτι την ώρα της Ανάστασης, είτε περιορισμένα σε κάποιο δωμάτιο με καλή ηχομόνωση και χωρίς πολλά έπιπλα ή τζάμια, είτε με ανοιχτή μουσική ή τηλεόραση για να επικαλύπτει τους κρότους. Εάν το πρόβλημα είναι έντονο, τότε θα πρέπει να αναζητείται κτηνιατρική βοήθεια.

• Εξορμήσεις στη φύση (Πρωτομαγιά)

Λίγο πριν το καλοκαίρι πολλοί από μας πηγαίνουμε την καθιερωμένη πρωτομαγιάτικη εκδρομή στην εξοχή και φυσικά δεν λείπουν από την παρέα οι τετράποδοι μας φίλοι. Μια τέτοια εκδρομή θα φέρει φυσικά χαρά σε κάθε σκύλο, όμως θα πρέπει κάθε ιδιοκτήτης να έχει κατά νου ορισμένους πιθανούς κινδύνους που έχουν αναφερθεί σε αυτό και σε προηγούμενο άρθρο της στήλης. Ειδικότερα, γίνεται αναφορά στα τσιμπήματα εντόμων και στο δάγκωμα από φίδι, που προαναφέρθηκαν, αλλά και στα άγανα (τμήματα ξερών χόρτων) – μιας και στην Κύπρο ήδη από το Μάη τα χόρτα αρχίζουν και ξεραίνονται. Οι εξορμήσεις στη φύση με τους σκύλους δεν είναι απαγορευτικές, απλώς είναι καλό οι ιδιοκτήτες να είναι ενήμεροι για κάθε πρόβλημα που πιθανό να παρουσιαστεί στην ύπαιθρο. Με το πέρας κάθε εξόρμησης στη φύση, συστήνεται να γίνεται σχολαστικός έλεγχος του τριχώματος και απομάκρυνση των ξερών χόρτων, ειδικά σε ζώα με μακρύ τρίχωμα που μπορεί ευκολότερα να παραβλεφθούν. Αν, δε, παρατηρηθεί έντονο και επίμονο φτάρνισμα ή τίναγμα του κεφαλιού (κατά την ή) μετά τη βόλτα, τότε θα πρέπει να αποταθείτε στον κτηνίατρό σας. Τέλος, εννοείται πως οι σκύλοι που επισκέπτονται τους αγρούς τέτοια εποχή θα πρέπει να έχουν σε ισχύ την προληπτική αγωγή τους για ψύλλους και τσιμπούρια.

Επιμέλεια άρθρου.

Παναγιώτης Κόκκινος

Κτηνίατρος, DVM