Διαβήτης στα παιδιά

Η συντριπτική πλειοψηφία (95%) των «διαβητικών» παιδιών  πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 , ο διαβήτης τύπου 2, συναντάται πολύ σπάνια σε παιδιά και εφήβους.

Ο διαβήτης παρουσιάζεται συνήθως σε παιδιά ηλικίας κάτω των 15 ετών και αρκετά συχνά σε εφήβους. Τα πρώτα σημάδια είναι η δίψα, η συχνή ούρηση, η κόπωση, η αδύνατη απόδοση και  συγκέντρωση καθώς και επεισόδια ακατάσχετης επιθυμίας για φαγητό.

Εάν η ασθένεια δεν διαγνωστεί έγκαιρα, υπάρχει κίνδυνος κετοξέωσης, ένας σοβαρός μεταβολικός εκτροχιασμός που μπορεί να οδηγήσει σε διαβητικό κώμα απειλητικό για τη ζωή, αν δεν παρασχεθεί γρήγορα ιατρική βοήθεια.

Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια αυτοάνοση ασθένεια κατά την οποία το πάγκρεας δεν παράγει πλέον ινσουλίνη, και έτσι η ινσουλίνη που λείπει πρέπει να χορηγείται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής με φαρμακευτική αγωγή.

Συχνότητα

Στην Κύπρο βάση των διεθνών δεδομένων υπάρχουν  περίπου 300 έως 400 παιδιά και έφηβοι (έως 15 ετών) που πάσχουν από διαβήτη. Το 95% αυτών είναι διαβητικοί τύπου 1, γι ‘αυτό και αυτή η μορφή ονομάζεται νεανικός διαβήτης. Αντίθετα, ο διαβήτης τύπου 2 συχνά ονομάζεται “διαβήτης ενηλίκων “.

Τα αγόρια επηρεάζονται συχνότερα από τα κορίτσια. Ενώ ο αριθμός των νέων περιπτώσεων διαβήτη τύπου 2 παραμένει σταθερά χαμηλός, σημειώθηκε απότομη αύξηση του αριθμού των νεαρών διαβητικών τύπου 1 τα τελευταία χρόνια.

Τα περισσότερα παιδιά αρρωσταίνουν στο κατώφλι της εφηβείας, μια άλλη αιχμή της νόσου βρίσκεται μεταξύ του 3ου και του 4ου έτους της ζωής.

Διαβήτης τύπου 2 σε παιδιά και εφήβους

Δεδομένου ότι ο διαβήτης τύπου 2 είναι πολύ λιγότερο συχνός σε παιδιά και εφήβους στην Κύπρο και την Ευρώπη, θα συζητηθεί εδώ μόνο σε συντομία.

Καταρχήν, ο αριθμός των ατόμων ηλικίας κάτω των 15 ετών που πάσχουν από διαβήτη τύπου 2 αυξάνεται επίσης, αλλά μόνο πολύ ελαφρώς, επειδή ο αριθμός των εξαιρετικά υπέρβαρων παιδιών και εφήβων στη Κύπρο δεν αυξάνεται τόσο πολύ, κάτι που είναι η κύρια αιτία του διαβήτη τύπου 2.

Όπως ο διαβήτης τύπου 1, έτσι κι ο τύπου 2 επίσης παρουσιάζεται αρχικά με αυξημένη δίψα, αυξημένη ούρηση και κόπωση, αλλά ο διαβήτης  τύπου 2 σε παιδιά και εφήβους  θεραπεύεται εύκολα με τον έλεγχο του υπερβολικού βάρους με αύξηση της άσκησης αλλά και με αλλαγές στη διατροφή.

Αν αυτό πετύχει, τότε  η ασθένεια συχνά εξαφανίζεται από μόνη της. Εάν όχι, τότε θα πρέπει να χορηγηθεί μια από του στόματος αντιδιαβητική θεραπεία.

Πώς δημιουργείται  ο διαβήτης τύπου 1 στα παιδιά;

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 είναι μια χρόνια ασθένεια του μεταβολισμού και ανήκει στις λεγόμενες αυτοάνοσες ασθένειες.

Το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται στα βήτα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη.

Η προκύπτουσα φλεγμονή (ινσουλίτιδα) οδηγεί με τη πάροδο του χρόνου, σε μια καταστροφή των βήτα κυττάρων, έτσι ώστε παράγεται όλο και λιγότερη ινσουλίνη.

Ως αποτέλεσμα, η γλυκόζη στο αίμα, εισέρχεται όλο και λιγότερο στα κύτταρα του σώματος – τα οποία την χρειάζονται ως προμηθευτή ενέργειας – και παραμένει στο αίμα.

Ο λόγος αυτής της αντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος δεν είναι γνωστός, είναι μόνο σαφές ότι η γενετική φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο: τα παιδιά ενός γονιού με διαβήτη τύπου 1 είναι δύο φορές πιο πιθανό να αρρωστήσουν. Εάν και οι δύο γονείς έχουν διαβήτη τύπου 1, τότε η πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη είναι αυξημένη κατά 25%.

Η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης του διαβήτη τύπου 1 στους εφήβους υποδηλώνει ότι υπάρχουν και άλλες αιτίες όπως η παχυσαρκία, η μεγαλύτερη ηλικία κατά την οποία γεννούν οι γυναίκες ή η υπερβολική υγιεινή.

Συμπτώματα

Τα πρώτα σημάδια ότι ένα παιδί  μπορεί να πάσχει από διαβήτη, είναι η αυξημένη δίψα και η αυξημένη κατανάλωση υγρών, η συχνή ούρηση και πολυουρία, η απώλεια βάρους, η κόπωση, η μειωμένη ενεργητικότητα και συγκέντρωση, και επεισόδια μεγάλης πείνας.

Τα μικρά παιδιά τείνουν να βρέχονται τη νύχτα και συχνά παραπονιούνται για πονοκέφαλο ή κοιλιακό άλγος.

Γίνεται επικίνδυνο, αν τα συμπτώματα αυτά δεν είναι πολύ έντονα (κάτι που μπορεί να συμβεί) και η νόσος δεν διαγιγνώσκεται εγκαίρως.

Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος της κετοξέωσης, μιας σοβαρής μεταβολικής ανισορροπίας, μια κατάσταση που χωρίς άμεση ιατρική βοήθεια, οδηγεί σε διαβητικό κώμα, μια απειλητική για τη κατάσταση, με  απώλεια συνείδησης.

Σημάδια γι’ αυτό είναι η ναυτία, εμετός, αδυναμία, οσμή ακετόνης στην αναπνοή (μυρωδιά όπως το ασετόν για ξέβαμμα νυχιών), αναπνευστική δυσχέρεια  και κόπωση.

Κίνδυνος υπογλυκαιμίας

Η υπογλυκαιμία ( χαμηλό σάκχαρο στο αίμα ) είναι η πιο συνηθισμένη επιπλοκή που μπορεί να εμφανιστεί σε έναν διαβήτη τύπου 1.

Η έλλειψη γλυκόζης επέρχεται όταν χορηγείται πολύ ψηλή δόση ινσουλίνης, ειδικά με αυξημένη σωματική άσκηση όπως ο αθλητισμός, αν το σώμα δεν έχει τροφοδοτηθεί με αρκετούς υδατάνθρακες.

Το χαμηλό επίπεδο σακχάρου στο αίμα οδηγεί σε συμπτώματα όπως εφίδρωση, ρίγος, επεισόδια έντονης πείνας ή σπασμούς.

Αν συμβούν όλα αυτά, το παιδί πρέπει αμέσως να πάρει ζαχαρούχα τρόφιμα ή ποτά (κατά προτίμηση γλυκόζη, χυμούς φρούτων), αλλιώς υπάρχει ο κίνδυνος λιποθυμίας και θανάτου.

Διάγνωση του παιδικού διαβήτη

Εάν υπάρχει υποψία, ο γιατρός θα μετρήσει τη συγκέντρωση της γλυκόζης στα ούρα. Αν το αποτέλεσμα  είναι πάνω από 180 mg / dl, αυτό αποτελεί μια σοβαρή ένδειξη για διαβήτη. Στη συνέχεια, το παιδί πρέπει να παραπεμφθεί αμέσως σε ένα εξειδικευμένο παιδοενδοκρινολογικό κέντρο.

Η ακριβής διάγνωση γίνεται στο εργαστήριο. Τα κριτήρια είναι τα ίδια για τα παιδιά και τους ενήλικες. Ισχύει ότι οι ακόλουθες τιμές γλυκόζης στο αίμα πρέπει να μετρηθούν τουλάχιστον σε 2 διαφορετικές ημέρες:

Η γλυκόζη αίματος νηστείας από το φλεβικό αίμα να είναι ≥126 mg / dl και / ή

Γλυκόζη αίματος ≥ 200 mg / dl 2 ώρες μετά το φαγητό

HbA1c ( γλυκοζηλιωμένη αιμοσφαιρίνη ) να είναι άνω του 6,5%

Αν δεν είναι σαφές, αν το παιδί πάσχει από τύπου 1 ή τύπου 2 διαβήτη, μπορεί επίσης να μετρηθεί και το C-πεπτίδιο, που είναι ένα κομμάτι της προδρομικής μορφής της ινσουλίνης, της  προϊνσουλίνης, η οποία εκκρίνεται στον ίδιο βαθμό όπως και η ινσουλίνη, από το πάγκρεας.

Σε παιδιά με διαβήτη τύπου 1, σχεδόν απουσιάζει, ενώ σε παιδιά με  τύπου 2, η τιμή του C-πεπτιδίου, παρουσιάζει αύξηση, λόγω της υπερπαραγωγής ινσουλίνης.

Θεραπεία του διαβήτη στα παιδιά

Η αρχική θεραπεία μετά τη διάγνωση σακχαρώδους διαβήτη τύπου 1 σε ένα παιδί / έφηβο, θα πρέπει να γίνει ενδονοσοκομειακά, από τη μια, λόγω της ανάγκης ομαλοποίησης της μεταβολικής ισορροπίας, και από την άλλη για να έχουν οι ασθενείς και οι γονείς τους, την ευκαιρία  να λάβουν μια ικανοποιητική εκπαίδευση για όσο χρειαστεί, για το πώς να χειρίζονται την ασθένεια.

Στη συνέχεια, είναι απαραίτητη μια διαρκής υποκατάσταση της ινσουλίνης, με διάφορες μορφές χορήγησης.

Διαθέσιμες είναι, μια συμβατική θεραπεία ινσουλίνης (2-3x καθημερινές δόσεις ινσουλίνης, καθώς και σταθερούς χρόνους και ποσότητες υδατανθράκων), μια πιο ελαστική, λειτουργική ινσουλινοθεραπεία με εφάπαξ δόσεις, καθώς και με χορήγηση με αντλία ινσουλίνης.

Με αυτό τον τρόπο, η θεραπεία που γίνεται από κοινού από τον παιδοενδοκρινολόγο και τους γονείς,  προσαρμόζεται βάση των ειδικών αναγκών, των συνθηκών διαβίωσης, των ατομικών αναγκών και της ηλικίας του παιδιού / εφήβου.

Συμβουλές για τους γονείς

Το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε εσείς ως γονείς, για το παιδί σας, είναι να εφαρμόσετε με συνέπεια, όλες τις οδηγίες του γιατρού σας.

Συζητάτε πάντα τις απορίες ή τα προβλήματά σας με τον θεράποντα γιατρό.

Αυτό αφορά τη μέτρηση του σακχάρου στο αίμα, η οποία πρέπει να διενεργείται από σας, έως ότου το παιδί σας είναι αρκετά μεγάλο, για να το κάνει μόνο του, την αναγνώριση των συμπτωμάτων της υπογλυκαιμίας ή την φροντίδα να υπάρχουν πάντα ζαχαρούχα  ποτά ή τρόφιμα (γλυκόζη ή χυμοί, η ράβδοι από φρούτα ή δημητριακά) σε περίπτωση που πέσει το επίπεδο σακχάρου στο παιδί σας.

Εκπαιδεύσετε το παιδί σας να είναι ανεξάρτητο, ώστε να μπορεί να διεκπεραιώνει τις απαραίτητες μετρήσεις σακχάρου στο αίμα, και τη καταχώρηση τους στο ημερολόγιο του διαβήτη, καθώς και την χορήγηση των ενέσεων, όσο πιο σύντομα γίνεται.

Ακολουθήστε τις οδηγίες του θεράποντα γιατρού πολύ προσεκτικά και όσο είναι δυνατόν επιστημονικά χωρίς να είστε υπερπροστατευτικοί με το παιδί. Βεβαιωθείτε ότι η ζωή του, είναι όσο το δυνατόν πιο φυσιολογική, ούτως ώστε να μην αισθάνεται μειονεκτικά έναντι των συνομηλίκων του.

Εκτός από όλα αυτά, επίσης σημαντική, είναι η ενημέρωση των ατόμων που φροντίζουν και φυλάνε το παιδί σας, όπως νηπιαγωγούς, δασκάλους, φροντιστές παιδιών κλπ, για την ασθένεια του παιδιού σας.

Με τον ίδιο τρόπο, και οι προσωπικοί φίλοι και γνωστοί του παιδιού,πρέπει να είναι τουλάχιστον εξοικειωμένοι με τη νόσο, ώστε να μπορούν να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (ειδικά στην περίπτωση της υπογλυκαιμίας).

 

*Ass Prof Dr med Νίκος Μακρίδης  MD,PhD
Ειδικός Παιδίατρος
Τηλ 99445245
drmakrides@cablenet.com.cyPaedicare+ medical centre
Τηλ 22270237
paedicareplus@gmail.com

Πηγή:healthnews.reporter.com