Ο 34χρονος Λευτέρης ζει στο Ριζοκάρπασο, φύλακας στο µοναστήρι του Αποστόλου Αντρέα

«Στο βορρά Ρωµιός, στο νότο Τούρκος… Όλοι µας αγνοούν»

Ο Λευτέρης ζει στο Ριζοκάρπασο. Είναι ένας από τους λίγους νέους, από τους 300 περίπου Ε/κ που ζουν στην περιοχή, κυρίως ηλικιωµένους.

Ο Λευτέρης, 34 ετών γεννήθηκε µετά τον πόλεµο. Όπως και ο παππούς και η γιαγιά του δεν εγκατέλειψε τη γη των προγόνων του για να µετακινηθεί από το Ριζοκάρπασο. “Οι ρίζες του παππού µου χρονολογούνται από τους πρώτους χριστιανούς της περιοχής, δεν ήθελαν να εγκαταλείψουν τις ρίζες τους”, αναφέρει ο Λευτέρης. Οι γονείς του ήταν παιδιά στον πόλεµο. Τα αδέλφια του έφυγαν από το Ριζοκάρπασο και εγκαταστάθηκαν στο νότο για να προχωρήσουν µε την εκπαίδευσή τους. Ο ίδιος έφυγε για να ολοκληρώσει το Λύκειο, αλλά επέστρεψε. Τώρα είναι ο φύλακας της Μονής του Αποστόλου Ανδρέα ή µάλλον θα είναι για πάντα. Ο Λευτέρης που µιλά Τουρκικά, βρίσκεται στη Μονή και φροντίζει τα πάντα.

Παρά τα σοβαρά προβλήµατα στην περιοχή, δηλώνει ευχαριστηµένος µε τη ζωή του γενικότερα. Με µια φράση του µόνο αντικατοπτρίζει ένα από τα σοβαρά προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι εγκλωβισµένοι (ε/κ “µειονότητα” όπως χαρακτηρίζονται στα κατεχόµενα): “Στο βορρά είµαστε Ρωµιοί και στο νότο είµαστε Τούρκοι”.

Ο Λευτέρης Κοτσιέκκας γεννήθηκε το 1985. Το επώνυµο προέρχεται από το παρατσούκλι του παππού του Kocakas (µεγαλόσωµος). Του δόθηκε αυτό το τουρκικό παρατσούκλι γιατί ήταν πολύ ψηλός και γεροδεµένος και έγινε το επώνυµό του.

“Ο παππούς µου ήταν δύο µέτρα, ο πατέρας µου γεννήθηκε πιο µικρόσωµος και εγώ ακόµα πιο µικρόσωµος”, λέει ο Λευτέρης µε χιούµορ.

Ο Λευτέρης παραχώρησε συνέντευξη στη συνάδελφο Nezire Gürkan που δηµοσιεύθηκε στο Voice of the island. Η συνοµιλία τους που πραγµατοποιήθηκε στο Ριζοκάρπασο διήρκεσε µερικές ώρες. Ο Λευτέρης µοιράστηκε µε τη Nezire ιστορίες της ζωής τους στο Ριζοκάρπασο, αλλά και ιστορίες που έφθασαν κοντά του από τους παππούδες του για τους πρώτους χριστιανούς στην περιοχή και ιστορίες της Καρπασίας. Ανθρώπινες ιστορίες που εκτυλίχθηκαν µετά το 1974 µέχρι και σήµερα.

Στη συνοµιλία που διήρκεσε µερικές ώρες στο Dipkarpaz, είπε τόσες πολλές ιστορίες ως και η ηλικία του να ήταν διπλάσια από ό,τι είναι… Πολλές ιστορίες… Από τους πρώτους χριστιανούς µέχρι την ιστορία της Καρπασίας! Ανθρώπινες ιστορίες και τραγωδίες που συνεχίστηκαν µετά το 1974 και ακόµα σήµερα.

Απαντώντας σε ερώτηση για το πώς ένας νέος άνθρωπος περνά στην περιοχή, ανέφερε ότι επειδή δεν υπάρχει κοινωνική ζωή, ζει µε τους ηλικιωµένους, “και εσείς να ήσασταν θα το ανακαλύπτατε”, σηµείωσε αστειευόµενος. Πρόσθεσε ότι “κάποιος πρέπει να έχει το σπίτι του παντού”.

Εγώ ανήκω εδώ

Η συνέντευξη µε τον Λευτέρη δεν ήταν εύκολη, σηµειώνει η Nazier. Επέµενε για µήνες µέχρι να την εξασφαλίσει. Η απόσταση, επισηµαίνει, συµβάλλει σε αυτή τη δυσκολία, όµως ο κύριος λόγος ήταν η ένταση των δραστηριοτήτων του Λευτέρη. Φροντίζει τα πάντα στη Μονή του Αποστόλου Αντρέα, αλλά και ασχολείται και µε τη γη, τη δουλειά του πατέρα του.

Τα αδέλφια του εγκαταστάθηκαν πλέον στις ελεύθερες περιοχές, ενώ ο ίδιος αποφάσισε να παραµείνει, παρά το ότι είχε την ευκαιρία να µετακινηθεί. Απαντώντας σε ερώτηση γιατί το έκανε αυτό, σηµείωσε: “Μου αρέσει εδώ. Ποτέ δεν σκέφτηκα να φύγω. Μέχρι να ανοίξουν τα οδοφράγµατα (το 2003), µετέβαινα µια φορά τη βδοµάδα. Εδώ δεν υπάρχουν ευκαιρίες εκπαίδευσης µετά το δηµοτικό για τους Ε/κ. Η δευτεροβάθµια εκπαίδευση άρχισε αργότερα. Οι 6 αδελφοί µου πήγαν µε τη µητέρα µου στο νότο για να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους. Πήγαν και έµειναν. Εγώ πήγα σε τεχνική σχολή, αλλά δεν µπορούσα να µένω συνέχεια. Πηγαινοερχόµουν. Πάντα ανήκα εδώ”.

Απορρίπτουν τον τόπο της στέρησης Από έναν πληθυσµό των 3.000 χιλιάδων, έµειναν περίπου 300 Ε/κ στην περιοχή του Ριζοκαρπάσου. Υπάρχουν στερήσεις στην περιοχή. Απαντώντας σε ερώτηση κατά πόσο είναι δύσκολο να ζεις εκεί, ο Λευτέρης επεσήµανε ότι είναι πολύ δύσκολο. “Όχι µόνο για µένα, αλλά για όλους. Είναι ένας τόπος στέρησης. Δεν υπάρχει τίποτα. Το πλησιέστερο µέρος είναι η Αµµόχωστος και χρειάζεται αυτοκίνητο για να φτάσει κανείς εκεί. Μετά το 1974, το πρώτο φαρµακείο στην περιοχή άνοιξε τους τελευταίους µήνες. Δεν ξέρω αν θα επιβιώσει. Μια τράπεζα που άνοιξε, έκλεισε. Οι αρχές δεν ενδιαφέρονται για την περιοχή, οι νόµοι δεν ισχύουν εδώ. Οι ε/κ Αρχές δεν ενδιαφέρονται για τους Ε/κ εδώ. Δεν µας δίνουν σηµασία. Κάνουν µόνο πολιτική για τα µάτια του κόσµου”.

Ρωµιός εδώ, Τούρκος στο νότο

Ως “µειονότητα” ο Λευτέρης έχει λευκή ταυτότητα και δικαίωµα ψήφου στις κατεχόµενες περιοχές, αλλά δεν το αξιοποιεί. “Ούτε στο νότο ψηφίζω. Μόνο ένα συγκεκριµένο υποψήφιο, αν έθετε υποψηφιότητα, θα ψήφιζα. Άλλα κόµµατα δεν ψηφίζω”.

Αντιδρώντας στις πολιτικές της κυβέρνησης για τους εγκλωβισµένους, ανέφερε ότι “στέλνουν τρόφιµα στους ανθρώπους εδώ. Ωστόσο οι άνθρωποι εδώ δεν είναι τρόφιµα που χρειάζονται, αλλά λύσεις στα προβλήµατά τους”. Τη ζωή του στην Κύπρο και ανάµεσα στις δύο κοινότητες την περιγράφει µε µια φράση: “Στο βορρά είµαστε Ρωµιοί, στο νότο Τούρκοι”.

Δεν υπάρχει ηλεκτρικό στο µοναστήρι

Ο Λευτέρης επεσήµανε ότι παρ’ όλο που υπάρχει ηλεκτρική ενέργεια στην περιοχή και φθάνει µέχρι το ακρωτήριο της Καρπασίας, η Μονή Αποστόλου Ανδρέα δεν είναι ακόµη συνδεδεµένη µε το ηλεκτρικό. Οι ανάγκες για ενέργεια καλύπτονται µε µια γεννήτρια και αυτό είναι ένα σοβαρό πρόβληµα. “Πήρα κάθε κάθε είδους πρωτοβουλία, έτρεξα παντού, είπαµε σε όλους για το πρόβληµα, αλλά δεν υπήρξε αποτέλεσµα”.

Εξήγησε ότι το µοναστήρι διαχειρίζεται επιτροπή που ορίστηκε από τους Ε/κ στο χωριό. Είναι µέλος της επιτροπής. Είναι επίσης υπάλληλος της επιτροπής. “Είµαι και υπάλληλος και προϊστάµενός”, λέει ο Λευτέρης γελώντας. Ο µόνος ιερέας του µοναστηριού ζει στο χωριό. Στο Ριζοκάρπασο. Ο Λευτέρης είναι ο µοναδικός κάτοικος της µονής µέρα και νύχτα και έχει το κλειδί.

“Δεν ενδιαφέρονται” Σε ερώτηση της Nazier, αν η επισκεψιµότητα στο µοναστήρι είναι µεγάλη, ο Λευτέρης απάντησε πως δεν είναι σταθερή. Κάποιες φορές έρχονται πέντε άτοµα και άλλες 500 τη µέρα, εξήγησε. “Μπορεί να έρθουν και 10 λεωφορεία”, συµπλήρωσε. “Δεν έρχονται µόνο Χριστιανοί. Έρχονται και Τούρκοι. Έρχονται επίσης Τ/κ για να ανάψουν ένα κερί και να πάρουν αγίασµα. Όλοι πιστεύουν ότι ο τόπος αυτός είναι ιερός για όλους. Αλλά δεν µετατρέπεται σε ιερό χώρο για όλους από αυτούς που το χρειάζονται. Μόνο για τις ψήφους τους νοιάζει”. Ο Λευτέρης πρόσθεσε ότι “αυτό δεν αφορά µόνο τις τ/κ αρχές, αλλά και τους Ε/κ. Δεν ενδιαφέρονται. Μπορεί να εκφράζουν ενδιαφέρον σε συνεντεύξεις και να παίρνουν πρωτοβουλίες, αλλά δεν ενδιαφέρονται”.

“Ήταν κεφαλοχώρι, έπιασε την κάτω βόλτα”

Η Nazire ζήτησε από τον Λευτέρη να µοιραστεί µαζί της τα σοβαρά προβλήµατα της περιοχής για επιθέσεις εναντίον των Ε/κ, για ύποπτους θανάτους, αλλά και προβλήµατα στις ιδιοκτησίες τους, για το ότι καταλήφθηκαν σπίτια και περιουσίες Ε/κ. Ο Λευτέρης δεν θέλησε να σχολιάσει τίποτα από αυτά τα θέµατα. Το µόνο που είπε ήταν ότι το Ριζοκάρπασο ήταν κάποτε ένα λαµπρό αστέρι που έπεσε. “Το Ριζοκάρπασο είχε κάποτε 6 χιλιάδες κατοίκους. Ήταν µια περιοχή ξεχωριστή και για τους Ε/κ και για τους Τ/κ. Ήταν ένα λαµπρό αστέρι στο νησί, ένα κεφαλοχώρι που πήρε την κάτω βόλτα. Ήταν µια περιοχή που τιµώρησε δικαστή και ανατίναξε βρετανικό αστυνοµικό σταθµό. Ήταν πολύ ισχυρό και µε επιρροή. Τώρα είναι µια περιοχή που τη θυµούνται µόνο σε περιόδους εκλογών”.

Συνέντευξη: Nezire Gürkan

Πηγή: Voice of the island

Απόδοση: Άννα Μισιαούλη