Παιδιά-Ρατσισμός-Βία: Πώς να χειριστούν οι γονείς την κατάσταση

Αύξηση των περιστατικών βίας και παραβατικότητας παρατηρείται στα σχολεία της Κύπρου με ολοένα και περισσότερα περιστατικά να βλέπουν το φως της δημοσιότητας κάθε μέρα. Αποκορύφωμα βίας αλλά και ρατσισμού στα σχολεία ήταν το περιστατικό που εκτυλίχθηκε τη Δευτέρα (21/10) κατά το οποίο 6χρονος Σύριος μαθητής δέχθηκε επίθεση από τρεις συμμαθητές του κατά την διάρκεια του διαλείμματος. Αποτέλεσμα του ξυλοδαρμού ήταν ο 6χρονος να μεταφερθεί ζαλισμένος στο Νοσοκομείο και μετά από εξέταση να διαπιστωθεί ότι φέρει εκδορές στην περιοχή του ματιού.

Ποιες είναι όμως οι αιτίες που οδηγούν τα παιδιά σε φαινόμενα βίας, παραβατικότητας και ρατσισμού και πως οι γονείς μπορούν να βάλουν ένα φρένο στην έξαρση τους; Η Εγγεγραμμένη Σχολική Ψυχολόγος, Χρίστη Τίφα, μίλησε στην Offsite και έλυσε όλες μας τις απορίες.

-Από που προκύπτει η βίαιη ή/και ρατσιστική συμπεριφορά  που αναπτύσσουν τα παιδιά προς άλλα παιδιά; Μπορεί να υπάρχουν συγκεκριμένες αιτίες; 

Η συμπεριφορά ενός παιδιού διαμορφώνεται με βάση των βιωμάτων του, των συνηθειών του, καθώς και των προτύπων που υπάρχουν τόσο στο οικογενειακό όσο και στο σχολικό περιβάλλον του.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που πιθανόν να οδηγήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν βίαιη ή/ και ρατσιστική συμπεριφορά προς άλλα παιδιά. Αρχικά, η βίαιη ή/και ρατσιστική συμπεριφορά γεννιέται και αναπτύσσεται από την παιδική ηλικία μέσω της καθημερινής αρνητικής τριβής των παιδιών με την τεχνολογία. Για παράδειγμα, κάποια ηλεκτρονικά παιχνίδια και ταινίες ωθούν τα παιδιά σε μια κοινωνία που στόχο έχει την απόκτηση χρημάτων και εξουσίας μέσω πολέμου χρησιμοποιώντας όπλα και σπαθιά και αντιπαθώντας οποιοδήποτε άτομο είναι διαφορετικό από τα ίδια. Έρευνες έχουν δείξει ότι τέτοιου είδους παιχνίδια αυξάνουν τα ποσοστά βίας μεταξύ των παιδιών. Επίσης, η ενδοοικογενειακή βία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη ενός παιδιού, σωματικά και ψυχολογικά. Το παιδί είτε είναι παρατηρητής σε ένα περιστατικό βίας, είτε θύμα υπάρχουν πιθανότητες να αναπτύξει βίαιη συμπεριφορά σε άλλα παιδιά, αφού αυτά είναι τα πρότυπα με τα οποία μεγαλώνει.

-Με ποιο τρόπο οι γονείς πρέπει να αντιμετωπίσουν την ρατσιστική συμπεριφορά του παιδιού τους; Τι να κάνουν;

Η ρατσιστική συμπεριφορά μπορεί να αντιμετωπιστεί φτάνει και οι γονείς να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα. Μέσα από συζήτηση, εκπαιδευτικές σειρές/ ταινίες, καθώς και παιχνίδι μπορούν να γνωρίσουν την διαφορετικότητα και την μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου. Η πολυπολιτισμικότητα είναι ένα φαινόμενο το οποίο συναντάμε στην καθημερινή ρουτίνα μας, όπως στις δουλειές και στα σχολεία.

-Πως να χειριστούν οι γονείς την κατάσταση όταν ένα παιδί είναι δέκτης ρατσιστικής συμπεριφοράς ή μπούλινγκ;

Το βασικότερο είναι οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να αποκτήσουν καλή επικοινωνία με τα παιδιά, έτσι ώστε ότι και αν τους συμβεί να μπορούν να τους μιλήσουν. Επίσης, οι γονείς πρέπει να δώσουν στο παιδί να καταλάβει ότι δεν είναι το ίδιο το παιδί που δέχεται την ρατσιστική συμπεριφορά που ευθύνεται, αλλά το παιδί που εκφοβίζει. Επιπρόσθετα, να παροτρύνουν το παιδί να είναι ο εαυτός του χωρίς στερεότυπα και χωρίς φόβο για απόρριψη. Σίγουρα, η υποστήριξη από κάποιο ειδικό θα είναι βοηθητική, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που τα τραύματα είναι βαθύτερα.

-Ποιοι είναι οι τρόποι “πρόληψης” που πρέπει να υιοθετήσουν γονείς και δάσκαλοι ώστε τα παιδιά να μην αναπτύξουν ρατσιστική συμπεριφορά;

Προληπτικές ενέργειες που θα βοηθήσουν στην μη ανάπτυξη ρατσιστικής συμπεριφοράς είναι τα παιχνίδια ρόλων, όπου μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να ευαισθητοποιηθούν και να αποκτήσουν ενσυναίσθηση σχετικά με τα παιδιά τα οποία δέχονται ρατσισμό. Επιπλέον, η προώθηση της ομαδικότητας και της συνεργασίας μεταξύ των παιδιών βοηθά στην απόκτηση σεβασμού και αποδοχής της διαφορετικότητας. Οι γονείς και οι δάσκαλοι είναι σημαντικό να προωθούν το ‘’εμείς’’, και όχι το ‘’εγώ’’, καθώς και την συνεργασία μεταξύ σχολείου και οικογένειας.