Ανδρέας Βύρας: Η Λάρνακα δεν είναι πια ο «φτωχός συγγενής»

Συνέντευξη στο περιοδικό Forbes Κύπρου (τεύχος Ιουλίου 2020)

Πηγή: Φιλελεύθερος

Έντονο είναι το επενδυτικό ενδιαφέρον για την πόλη της Λάρνακας, όπως αποκαλύπτει ο Δήμαρχος, Ανδρέας Βύρας, ειδικά μετά τις τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με τη μετακίνηση των εγκαταστάσεων καυσίμων. Η πόλη παραμένει ζωντανή και προσελκύει χρόνο με το χρόνο περισσότερους τουρίστες, ενώ την ίδια ώρα ολοκληρώνονται έργα και αρκετά νέα ξενοδοχεία βρίσκονται στο στάδιο ανέγερσης.

Ο Δήμαρχος Λάρνακας μιλάει για σχέδια που θα φέρουν μεγαλύτερη ανάπτυξη στην πόλη αλλά δεν θα αλλάξουν τον χαρακτήρα της, τοποθετείται για το ζήτημα των ψηλών κτιρίων και αναφέρεται στη σημασία του αθλητισμού στην τοπική οικονομία και όχι μόνο.

 

Η Λάρνακα ενώ έχει πολλά να προσφέρει, εντούτοις έχει τη φήμη του «φτωχού συγγενή». Μόνο τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει κάποια κινητικότητα. Τι πιστεύετε ότι ήταν αυτό που δεν έγινε;
Για να δημιουργηθεί μια άποψη ή ένα δεδομένο, δεν φταίει μόνο ένα πράγμα. Ήταν συνδυασμός παραγόντων, τα οποία πήγαζαν ακριβώς από το γεγονός ότι η Λάρνακα ποτέ δεν είχε δύναμη στα πραγματικά κέντρα λήψης αποφάσεων. Ίσως φταίει η νοοτροπία που είχαμε ως Λαρνακείς. Κάποιες άλλες πόλεις είχαν περισσότερη δύναμη, κάτι που πλέον ανήκει στο παρελθόν. Προσωπικά, επικεντρώνω τις προσπάθειες μου στο τι κάνουμε από εδώ και πέρα έτσι ώστε να τερματιστεί αυτή η αντίληψη και να νιώσει και ο Λαρνακέας ότι παίρνει το μερίδιο που του αντιστοιχεί από την οικονομική ανάπτυξη του τόπου μας.

 

 

Το μεγαλύτερο «αγκάθι» πλέον για την πόλη είναι οι εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών, οι οποίες φεύγουν με αργό ρυθμό. Τι είναι αυτό που καθυστερεί την ολοκλήρωση της διαδικασίας;
Το γνωρίζαμε ότι ήταν μια πολύπλοκη διαδικασία. Πλέον είναι μονόδρομος και οι εγκαταστάσεις φεύγουν από τη Λάρνακα. Ήδη οι εταιρείες έκαναν εγκαταστάσεις υγρών καυσίμων στην περιοχή του Βασιλικού, και η Πετρολίνα και η Ελληνικά Πετρέλαια. Η Πετρολίνα έφυγε, η ΕΛΠΕ είναι θέμα χρόνου, αλλά μας πρόλαβε ο κορωνοϊός. Οι άλλες οι εταιρείες ήδη ενοικίασαν εγκαταστάσεις στην περιοχή του Βασιλικού και έμεινε το υγραέριο.

Εμείς ως Δήμος και ως Λάρνακα γενικότερα δεν θα κάνουμε πίσω και δεν θα δεχτούμε άλλες καθυστερήσεις. Τον επόμενο ένα μήνα το αργότερο -μετά την πανδημία του κορωνοϊού που μας πήρε λίγο πίσω – θα καθοριστούν τελικά χρονοδιαγράμματα που δεν πρέπει να υπερβαίνουν τον Ιούνιο του 2021. Κάποια καθυστέρηση λόγω του κορωνοϊού και κάποιων άλλων θεμάτων είναι φυσιολογική αλλά όχι από εκεί και πέρα. Κι αντιλαμβάνεστε ότι ανοίγει πλέον μια νέα εποχή, μιλάμε για ένα παραλιακό μέτωπο 2,5 χιλιόμετρα, μια γη δίπλα από τις καλύτερες παραλίες της Λάρνακας, δίπλα από το κέντρο της πόλης.

 

 

Ποια η επόμενη μέρα για το παραλιακό μέτωπο εκείνης της περιοχής; Τι σχέδια μπορούμε να αναμένουμε; Υπάρχουν ενδιαφερόμενοι επενδυτές;
Επειδή ένα μεγάλο μέρος αφορά ιδιωτική γη, ένα σημαντικό κομμάτι είναι η ανακοίνωση σχεδίου περιοχής που υπολογίζουμε ότι τους επόμενους μήνες θα γίνει – ήδη έχει καθυστερήσει- το οποίο σχεδιάστηκε από τον Δήμο Λάρνακας μαζί με το Εμπορικό Επιμελητήριο και με την βοήθεια ενός διεθνούς οίκου και θα καθορίζει ακριβώς τις χρήσεις και τα δημόσια έργα που θα γίνουν στην περιοχή. Θεωρώ πως αυτό από μόνο του πως θα δώσει μια ώθηση. Ήδη οι εταιρείες είναι σε επαφή με επενδυτές.

 

 

Μπορούν να γίνουν επενδύσεις σε εκείνη την περιοχή, δεδομένου ότι η γη εκεί έχει ρυπανθεί;
Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι το σχέδιο περιοχής, θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες απορρυπάνσεις. Ήδη υπάρχουν μελέτες, το Τμήμα Περιβάλλοντος χειρίζεται το θέμα. Ξέρουμε τι χρειάζεται να γίνει, το μέγεθος της ρύπανσης και είναι μια εφικτή διαδικασία. Όλα πρέπει να φύγουν και από εκεί και πέρα, αυτός που θα αναπτύξει το κομμάτι, θα είναι και γραμμένο ότι θα πρέπει να κάνει μια απορρύπανση. Αυτό είναι και ένα από τα κίνητρα.

 

 

Η Αρχή Λιμένων Κύπρου και οι εταιρείες υγραερίου βρίσκονται αντίθετες όσον αφορά την ανέγερση νέου αγκυροβολίου στο Βασιλικό. Ποιο είναι το μήνυμα του Δήμου σε αυτή την περίπτωση και ποια η πρόταση;
Είναι ίσως η πιο σημαντική εκκρεμότητα που παραμένει για την μετακίνηση. Το θετικό είναι ότι λύσεις υπάρχουν. Το συντομότερο, η Αρχή Λιμένων με τις εταιρείες υγραερίου πρέπει να καταλήξουν στην λύση και όποια κι αν είναι πρέπει να είναι προς το συμφέρον του Κύπριου πολίτη. Δώσαμε το μήνυμα ότι δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να ανεχτούμε επιπρόσθετες καθυστερήσεις. Από τη στιγμή που υπάρχουν λύσεις, θα βρουν τη βέλτιστη και θα την εφαρμόσουν εντός των χρονοδιαγραμμάτων των οποίων έχουμε πει. Είναι θέμα πολιτικής βούλησης και απόφασης ότι «αυτή είναι η λύση, ξεκινήστε να την υλοποιήσετε».

 

 

Φάκελος Μαρίνα Λάρνακας και λιμάνι. Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε της επένδυσης;
Βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο της ανάθεσης του έργου στον επενδυτή. Υπήρξε μια καθυστέρηση τεσσάρων μηνών και αντιδράσαμε ως Δήμος και αυτές οι κινητοποιήσεις έφεραν αποτέλεσμα. Ετοιμάστηκαν τα διάφορα έγραφα, οι διάφορες επιστολές που πρέπει να σταλούν στον επενδυτή. Η επίσημη ενημέρωση που έχουμε είναι ότι μετά την επιστολή προς τον επενδυτή, θα ξεκινήσει η επίσημη διαδικασία υπογραφής των συμβολαίων κατά την οποία πρέπει ο επενδυτής να προσκομίσει τις εγγυητικές του, έτσι ώστε σύντομα να υπογραφεί το έργο. Μιλάμε για μια επένδυση, που όταν θα ολοκληρωθεί πλήρως -τα σχέδια λένε για 1.2 δισ. ευρώ- θα αυξήσει το ΑΕΠ της Κύπρου και της Λάρνακας κατά 120 εκατ. ευρώ το χρόνο και θα δημιουργήσει 4 χιλιάδες θέσεις εργασίας. Αναπτύξεις στο Λιμάνι, στη Μαρίνα, σε ξενοδοχεία, σε πανεπιστήμια, τα οποία θα ενώσουν το παραλιακό μέτωπο της Λάρνακας. Ήταν πολύ κρίμα για τους γραφειοκρατικούς λόγους, τους οποίους όλοι γνωρίζουμε, να χαθεί αυτή η μεγάλη προοπτική για τον τόπο μας.

 

 

Ποια η αντίδραση του επενδυτή;
Ο επενδυτής εξέφρασε την μεγάλη του ανησυχία για αυτήν την καθυστέρηση και την δυσαρέσκεια του, η οποία ήταν πολύ ανησυχητική γιατί υπήρχε ενδεχόμενο να ναυαγήσει αυτή η μεγάλη προοπτική για την πόλη μας.

Υπάρχουν πλάνα για περαιτέρω και πιο δομημένη ανάπτυξη της περιοχής Μακένζι;
Η περιοχή εκεί είναι τουρκοκυπριακή. Κάτι που είναι από μόνο του σοβαρό εμπόδιο. Το θετικό είναι ότι σε συνεννόηση με τον Κηδεμόνα των τουρκοκυπριακών περιουσιών είμαστε στην τελική φάση να λυθεί το θέμα της κατοχής. Πάρθηκε η πολιτική απόφαση και η ενημέρωση που έχουμε είναι ότι από τον Σεπτέμβριο το αργότερο, θα γίνονται συναντήσεις με τους κατόχους κάθε υποστατικού, θα γίνονται συμβόλαια, θα πρέπει να αρθούν διάφορες παρανομίες. Αν λυθεί το θέμα της κατοχής θα δώσει μια νέα ώθηση στην περιοχή και στα κέντρα τα οποία σήμερα δεν αξιοποιούνται αλλά θα επιτρέψει και στο Δήμο για περαιτέρω επενδύσεις και ανάπτυξη. Ήδη έχουμε σχέδια, όπως η ανάπλαση του μπροστινού χώρου του Μακένζι. Αντιλαμβάνεστε ότι θα μπουν πλέον και πιο σοβαρές επιχειρήσεις και πιο σοβαροί επενδυτές να επενδύσουν στην περιοχή.

Η πανδημία έφερε επιπρόσθετες καθυστερήσεις. Δημοτική Αγορά, Πολυδύναμο Πολυχώρο Κοινωνικής Πρόνοιας και Απασχόλησης και η αναπαλαίωση της ιστορικής Λέσχης. Με την επανεκκίνηση των εργοταξίων, σε ποιο χρονικό σημείο τοποθετείται η ολοκλήρωσή τους;
Από τα έξι συγχρηματοδοτούμενα έργα από τα διαρθρωτικά ταμεία, το ένα έχει ήδη ολοκληρωθεί που είναι ο Δημοτικός Κήπος Λάρνακας. Τα τέσσερα είναι στο στάδιο της κατασκευής, άλλα με καθόλου προβλήματα και άλλα με διάφορα προβλήματα τα οποία προκύπτουν από την εκτέλεση των συμβολαίων από τους ιδιώτες εργολάβους. Ο στόχος μας είναι μέχρι το τέλος του
χρόνου και τους πρώτους μήνες του 2021 να έχουν τελειώσει και τα τέσσερα έργα. Και παράλληλα τον Σεπτέμβριο, έχει ανατεθεί το τελευταίο έργο, το οποίο είναι η ανάπλαση της πλατεία του Ζουχούρι. Έχει σταλεί επιστολή ανάθεσης στον εργολάβο και εντός του Ιουνίου θα υπογράψουμε και το συμβόλαιο με ημερομηνία έναρξης του έργου να είναι η πρώτη εβδομάδα
Σεπτεμβρίου.

 

 

ΨΗΛΑ ΚΤΙΡΙΑ

Αν πάρουμε τη Λεμεσό ως περίπτωση με πολλά ψηλά κτίρια, η Λάρνακα πού βρίσκεται; Υπάρχει χώρος για μεγάλα κτίρια ή η πόλη θα ακολουθήσει άλλη πορεία και χαρακτήρα; Έχουμε δει ήδη κάποιες σχετικές αναπτύξεις. Ποια η θέση σας;
Εγώ δεν είμαι υπέρ της δαιμονοποίησης όλων των ψηλών κτιρίων. Εγώ είμαι υπέρ της σωστής ανάπτυξης. Και τα ψηλά κτίρια χρειάζονται αλλά είναι το θέμα που χωροθετούνται και πως λαμβάνονται υπόψη όλες οι συνέπειες. Με την έννοια ότι πρέπει να λύσεις τα περιβαλλοντικά θέματα, τα θέματα οδικού δικτύου, ασφάλειας. Είτε καλώς είτε κακώς, η εμπειρία κάποιων άλλων πόλεων είναι παράδειγμα έτσι ώστε, να πάρουμε πιο σωστές αποφάσεις. Θεωρώ πως στη Λάρνακα θα έχουμε ψηλά κτίρια αλλά η θέση μας είναι ότι δεν πρέπει να αλλάξουν τον χαρακτήρα της πόλης και να χωροθετούνται σε τέτοιο μέρος που να μην προκαλούν προβλήματα στην περαιτέρω ανάπτυξη αλλά και στη διατήρηση της κουλτούρας και του χαρακτήρα της πόλης.

Ένα πρόβλημα που προκαλείται από αυτού του είδους αναπτύξεις είναι το θέμα της αύξησης των ενοικίων. Ένας από τους λόγους των ψηλών ενοικίων ήταν ότι τα σπίτια αυτά δεν κατοικούνται, δηλαδή ήταν θέμα διαβατηρίων και δεν αύξαναν την προσφορά διαμερισμάτων. Αντιθέτως, όλος ο χώρος αξιοποιείται για κάτι το οποίο θα ήταν για άλλο σκοπό και όχι για κατοίκηση. Θεωρώ ότι με τις πρόσφατες εξελίξεις, το πρόγραμμα αυτό θα γίνει πιο ορθολογιστικό –δεν διαφωνώ με το πρόγραμμα– και πιο βιώσιμο για το μέλλον. Ως Δήμος, θα πρέπει να στηρίξουμε και εργολάβους οι οποίοι απευθύνονται στην ντόπια αγορά. Δηλαδή, πρέπει να βοηθήσουμε στην έκδοση αδειών, παραχώρηση κινήτρων σε κόσμο ο οποίος θα κτίσει διαμερίσματα και σπίτια τα οποία θα είναι προσβάσιμα στην κυπριακή κοινωνία. Δηλαδή διαμερίσματα των 100 -120 χιλιάδων ευρώ. Όταν μειώνεται η προσφορά σπιτιών, και απευθύνεσαι σε μια άλλη αγορά εκτός της κυπριακής, δημιουργείται ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουμε.

 

 

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Στο ζήτημα του τουρισμού πού υστερεί η Λάρνακα και πού υπερτερεί; Υπάρχουν πλάνα για ενίσχυση του τουριστικού προϊόντος;
Τα τελευταία χρόνια έχουμε διπλασιάσει τους τουρίστες που επισκέπτονται την Λάρνακα, από 200 χιλιάδες το 2015, το 2018 και 2019, είχαμε 400 χιλιάδες τουρίστες. Το άλλο θετικό είναι ότι πολλαπλασιάζονται τα ξενοδοχεία στη Λάρνακα. Ένα από τα σοβαρά προβλήματα που είχαμε στο παρελθόν είναι ότι δεν είχαμε αρκετές κλίνες να φιλοξενήσουμε τουρίστες. Με χαρά βλέπουμε πολλές αναπτύξεις και ιδιαίτερα τα boutique hotel. Εκτός του ότι ομορφαίνουν, αναπαλαιώνουν υφιστάμενα κτίρια που ήταν στα πρόθυρα κατάρρευσης, είναι και οι τουρίστες που είναι όλη μέρα μέσα στην πόλη. Βοηθούν και την ευρύτερη οικονομία. Δεν είναι το resort, που είναι all inclusive ή περιορίζουν όλη μέρα τον τουρίστα στο ξενοδοχείο.

Ένας τουρίστας δεν θα θέλει ούτε ταξί, ούτε αυτοκίνητο για να χαρεί την πόλη, και δεν εννοώ μόνο ένα δρόμο ή μόνο τη θάλασσα. Είναι και το εμπορικό κέντρο Metropolis του οποίου η ολοκλήρωση αναμένεται μέχρι το τέλος Νοεμβρίου. Δεν θα υπολείπεται τίποτα η Λάρνακα από οποιαδήποτε άλλη πόλη. Επίσης, είναι στο στάδιο ανέγερσης ακόμη 12 ξενοδοχεία στη Λάρνακα. Το μειονέκτημα που είχαμε είναι ότι δεν διαθέτουμε μεγάλα ξενοδοχεία πέντε αστέρων. Ακόμα και επενδυτές που έρχονταν στην Λάρνακα να επενδύσουν έμεναν σε άλλες πόλεις, γιατί ένιωθαν ότι δεν έχει ξενοδοχεία να μείνουν. Θεωρώ ότι με τα πλάνα που υπάρχουν και με τη δημιουργία ξενοδοχείων όπως το Radisson Blue, με τα σχέδια που υπάρχουν για δύο ξενοδοχεία στην περιοχή των Φοινικούδων εάν προχωρήσουν, με το λιμάνι-μαρίνα το οποίο περιλαμβάνει πολυτελή ξενοδοχεία, τα επόμενα χρόνια θα το επιλύσουμε κι αυτό το θέμα.

 

 

ΔΗΜΟΙ ΚΑΙ ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Από τη θέση σας ως Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων, η πανδημία του κορωνοϊού πώς επηρέασε τα οικονομικά των δήμων; Τι άλλαξε και τι κρατάμε;
Οφείλουμε να το χωρίσουμε σε δύο κατηγορίες, πανδημία και τοπική αυτοδιοίκηση. Το πρώτο είναι ότι η τοπική αυτοδιοίκηση έδειξε πόσο γρήγορα μπορεί να ανταποκριθεί σε τομείς που το κεντρικό κράτος είναι πιο βραδυκίνητο και δυσκολεύεται. Για παράδειγμα οι δήμοι κάλυψαν σχεδόν όλες τις ανάγκες του κόσμου σε είδη πρώτης ανάγκης άμεσα. Και ως Δήμος Λάρνακας αλλά και οι υπόλοιποι δήμοι έχουμε στηρίξει χιλιάδες οικογένειες που έμειναν από την μια μέρα στην άλλη χωρίς δουλειά και χωρίς τα βασικά. Ο κόσμος έπρεπε να μείνει σπίτι, η τοπική αυτοδιοίκηση έπρεπε να είναι έξω. Από την άλλη, έδειξε ότι δυνατοί δήμοι μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα και αυτό δείχνει την ανάγκη ότι πρέπει να προχωρήσει η μεταρρύθμιση για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε και σε πιο δύσκολες συνθήκες.

Όσον αφορά το οικονομικό, είχαμε μεγάλες μειώσεις στα έσοδα μας, ιδιαίτερα οι τουριστικοί δήμοι. Η μείωση είναι σοβαρή στους προϋπολογισμούς μας και μπορεί να φτάνει το 20-25% των συνολικών μας εσόδων. Βρεθήκαμε με σοβαρά ελλείμματα τα οποία είναι ένας αγώνας να καλύψουμε. Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι κάναμε και κάποιες εκπτώσεις στις χρεώσεις προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Γι’ αυτό ζητήσαμε βοήθεια από το κράτος. Υπάρχουν 4-5 ταχυτήτων δήμοι και κοινότητες και με την μεταρρύθμιση, θα προσπαθήσουμε να φτιάξουμε ένα πιο ενιαίο σύστημα.

 

 

ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ

Η Λάρνακα έχει έντονο αθλητικό προφίλ. Υπήρξατε και πρόεδρος στη Νέα Σαλαμίνα. Πιστεύετε ότι θα πρέπει να γίνουν επενδύσεις προς τα εκεί;
Θεωρώ ότι ο αθλητισμός είναι ένα πολύ σοβαρό προϊόν, πέραν από πολιτισμός. Είναι ένα σημαντικό σημείο αναφοράς οικονομικής ανάπτυξης. Λόγω των πολύ καλών συνθηκών που έχουμε, η Κύπρος είναι ένας πόλος έλξης για αθλητές και μεγάλα αθλητικά γεγονότα. Για παράδειγμα, διεξάγεται το παγκόσμιο πρωτάθλημα σκοποβολής στο σκοπευτήριο της Λάρνακας, και είναι όλη η αγορά γεμάτη για ένα μήνα. Ο Μαραθώνιος Λάρνακας έφερε γύρω στις 3.000 άτομα. Δεν έβρισκες δωμάτιο σε ξενοδοχείο, μήνα Νοέμβριο και ήταν όλη η Λάρνακα ζωντανή από ένα αθλητικό γεγονός. Θεωρώ ότι πρέπει να επενδύσουμε στον αθλητικό τουρισμό. Είμαι πεπεισμένος ότι είναι μια πάρα πολύ καλή επένδυση και έχει απίστευτες προοπτικές που δεν εκμεταλλευόμαστε.

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ

Γιατί να επενδύσει κάποιος στη Λάρνακα;
Αυτή τη στιγμή επισκέπτονται το δημαρχείο επενδυτές από το εξωτερικό και την Κύπρο γιατί νιώθουν την προοπτική της Λάρνακας. Μίλησα με επενδυτές, οι οποίοι νιώθουν ότι είναι μια πόλη η οποία διατηρεί την κουλτούρα και το χαρακτήρα της, δεν νιώθουν ότι υπάρχει μια αποξένωση ενώ υπάρχει και μια προοπτική πιθανοτήτων να έχουν επιπρόσθετα κέρδη. Είναι μια φιλική πόλη για τον τουρίστα, για να κατοικείς, χωρίς κίνηση, χωρίς εγκληματικότητα. Οι επενδυτές θεωρούν ότι είναι ο τόπος στον οποίο αξίζει τον κόπο να επενδύσεις γιατί έχεις όλες τις προοπτικές να έχεις μια επιτυχημένη επένδυση. Και το ενδιαφέρον αυξάνεται, το βλέπουμε ξεκάθαρα τα τελευταία χρόνια.

Τελικά τι σημαίνει η λέξη «ανάπτυξη» για τη Λάρνακα;
Σημαίνει πρώτα οικονομική ευημερία για τους πολλούς. Πρέπει να είναι με τέτοιο τρόπο σχεδιασμένη που να φέρει ποιοτικές θέσεις εργασίας, να στηρίξει τους μικρομεσαίους, την μεσαία τάξη και τους επιχειρηματίες. Το δεύτερο, σημαίνει τη διατήρηση της κουλτούρας και χαρακτήρα της Λάρνακας, δεν πρέπει να αλλοτριωθούμε και το τρίτο είναι να μην βλέπω τη Λάρνακα το πρωί να αδειάζει από τους νέους που εργάζονται είτε Λευκωσία, είτε Λεμεσό. Η Λάρνακα θα πρέπει να είναι ο τόπος που θα προσέχει και θα δώσει στα παιδιά της προοπτική.

Φωτογραφίες: Δημήτρης Βαττής

Συνέντευξη στο περιοδικό Forbes Κύπρου (τεύχος Ιουλίου 2020)

Πηγή: Φιλελεύθερος