Το κορωνοπαραμύθι έφθασε στην Επίτροπο-Η θέση ψυχολόγου

Πηγή: philenews.com

Αντιδράσεις έχει προκαλέσει σε μερίδα γονέων και εκπαιδευτικών το βιβλίο του Ευγένιου Τριβιζά για την πανδημία, με την επωνυμία «Όχι! Δεν θα μας μπείτε στη μύτη!», το οποίο το Υπουργείο Παιδείας διένειμε δωρεάν σε μαθητές της Α’, της Β’ και της Γ’ τάξης Δημοτικών Σχολείων.

Την ίδια ώρα, έτοιμη να ζητήσει εξηγήσεις από το Υπουργείο Παιδείας για τα κριτήρια, με βάση τα οποία επιλέχθηκε το εν λόγω εγχειρίδιο, παρουσιάζεται η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, ενώπιον της οποίας έφθασε παράπονο από ομάδα γονέων.

«Απαραίτητος ο έλεγχος των πληροφοριών, στις οποίες έχουν πρόσβαση τα παιδιά», διαμηνύει, μιλώντας στο philenews για το θέμα η εκπαιδευτική ψυχολόγος, Ιφιγένεια Στυλιανού. Eξετάζοντας τον σημαντικό παράγοντα «ηλικία», η ψυχολόγος εξηγεί ότι στην προκειμένη περίπτωση «τα παιδιά δεν είναι ηλικιακά έτοιμα, για την κατανόηση του αλληγορικού περιεχομένου του», το οποίο δύναται «να τα τρομοκρατήσει». Παράλληλα μοιράζεται μαζί μας εισηγήσεις, σχετικά με τον κατάλληλο τρόπο ενημέρωσης των παιδιών για τον κορωνοϊό. 

Γονείς: Αντί να εκπαιδεύει, εκφοβίζει

Το παραμύθι, όπως υποστηρίζεται από μερίδα γονέων, αντί να εκπαιδεύει, εκφοβίζει τα παιδιά σε σχέση με τον κορωνοϊό και την κοινωνική ζωή. Το συγκεκριμένο βιβλίο, σύμφωνα με  ισχυρισμούς, είναι προβληματικό και αντιπαιδαγωγικό όχι μόνο για τα μικρά παιδιά, αλλά και για οποιονδήποτε μαθητή και δεν συνιστά το κατάλληλο σχολικό εγχειρίδιο, για να εξοικειωθούν οι μαθητές με τις ιδιάζουσες συνθήκες της πανδημίας, ενώ ενοχοποιεί και στοχοποιεί τα παιδιά που αγκαλιάζουν τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους.

Αρνητικά έχουν σχολιαστεί τόσο οι εικονογραφίες του βιβλίου, οι οποίες απεικονίζουν τον κορωνοϊό σαν ένα λυσσασμένο και εκδικητικό τέρας, που «θα επιτεθεί στους ανθρώπους με μανία, ώσπου να πάθουν όλοι πνευμονία», όσο και το λεκτικό, που χρησιμοποιείται, όπως: «του κραταιού Κόβιντ ο στρατός ανυπόμονα καραδοκεί στη μύτη να τους μπει, να τους κλέψει την αναπνοή, τον λαιμό με μανία να τους σφίξει, να τους κάνει, να τους δείξει!… Καλεί ο Μακρυμούρ το τάγμα των ιών, που φορούν κορώνες από φαρμακερές καρφίτσες και φονικές βελόνες και δίνει εντολή στον στρατηγό των φριχτών, τον πιο φριχτό, τον Κόβιντ-19 τον Μικροπρεπή, ύπουλα να επιτεθεί».

«Να ακούσουμε και τα παιδιά», λέει η Επίτροπος

Σημειώνεται ότι ομάδα γονέων έχει υποβάλει παράπονο στο Γραφείο της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για τη διανομή του εν λόγω εγχειριδίου στα σχολεία.

Μιλώντας στο philenews, η κ. Δέσποινα Μιχαηλίδου Λιβανίου ανέφερε ότι «θα απαντήσουμε στο πλαίσιο των καθηκόντων μας, αφού απευθύνουμε σχετική επιστολή στο Υπουργείο Παιδείας, θέτοντας ερωτήματα, σχετικά με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε και τα κριτήρια που λήφθηκαν υπόψη για την επιλογή του, ξεκαθαρίζοντας εντούτοις πως «δεν έχουμε την ειδικότητα να κρίνουμε, αν είναι κατάλληλο ή έχει».

Σημείωσε ακόμη ότι η απόφαση θα εξεταστεί στη βάση της απάντησης του Υπουργείου Παιδείας, ενώ διευκρίνισε ότι οι γονείς έχουν κάθε δικαίωμα να απομακρύνουν από τα παιδιά τους το εν λόγω εγχειρίδιο, αφού δεν δόθηκε στα σχολεία στο πλαίσιο υποχρεωτικής διδακτέας ύλης, αλλά ως ένα συμβουλευτικό εγχειρίδιο στο πλαίσιο εξοικείωσης με τις συνθήκες της πανδημίας.

Η κ. Λιβανίου υποστήριξε ακόμη ότι έχει ιδιαίτερη σημασία να ακούσουμε τη γνώμη των παιδιών για το παραμύθι και πώς τα ίδια ένιωσαν, διαβάζοντας το, καθώς έχουν δικαίωμα και τα παιδιά να ακουστούν, πράγμα που δεν εξασκείται ιδιαίτερα στην Κύπρο.

Πάντως, από πλευράς υπουργείου Παιδείας, αρμόδια πηγή, δήλωσε στον «Φ» ότι πρόκειται για ένα παραμύθι ενός σπουδαίου συγγραφέα παιδικών βιβλίων, του γνωστού σε όλους Ευγένιου Τριβιζά, το οποίο δόθηκε δωρεάν στην Κύπρο για να εκτυπωθεί και να διαμοιραστεί σε σχολεία. Αναφέρθηκε ακόμη ότι, όσοι γονείς δεν επιθυμούν να έχουν το βιβλίο αυτό, να μην το παραλάβουν από το σχολείο καθώς δεν πρόκειται για εγχειρίδιο διδασκαλίας.

«Η πανδημία δοκιμάζει και την ψυχική ισορροπία»

«Η πανδημία δεν δοκιμάζει μόνο τα συστήματα Υγείας, αλλά και την ψυχική ισορροπία των ανθρώπων», ανέφερε, μιλώντας στο philenews για το ζήτημα, η εκπαιδευτική ψυχολόγος Ιφιγένεια Στυλιανού, κληθείσα να σχολιάσει την επίδραση ενός τέτοιου εγχειριδίου στην παιδική ψυχολογία, αλλά και τις επιπτώσεις της δυστοπικής συνθήκης της πανδημίας στις παιδικές ψυχούλες.

Η κ. Στυλιανού ανέφερε καταρχάς ότι «ενώ η πανδημία «δοκιμάζει» τα συστήματα υγείας και αποτελεί παγκόσμια απειλή, φαίνεται πως «δοκιμάζει» και τη ψυχική ισορροπία μικρών και μεγάλων, αφού αυτή η νέα κατάσταση εισέβαλε στη ζωή μας, φέρνοντας πολλαπλές αλλαγές και περιορισμούς, δημιουργώντας με την πρώτη επαφή φόβο και ανασφάλεια».

Συνέχισε, λέγοντας, ότι «εάν το ερώτημα είναι πόσο τρομοκρατημένα ένιωσαν ή νιώθουν τα παιδιά, κοιτάζοντας τους μήνες που πέρασαν, μπορούμε με βεβαιότητα να απαντήσουμε ότι τα παιδιά ανησύχησαν, βλέποντας πανικόβλητους γονείς να προσπαθούν να προστατεύσουν τις οικογένειές τους, σχολεία να κλείνουν ξαφνικά χωρίς προειδοποίηση, πάρκα και παιδικές χαρές να κατεβάζουν ρολά και αριθμούς ασθενών να παρελαύνουν στην επικαιρότητα».

Ο παράγοντας «ηλικία»

Σημείωσε ακολούθως ότι «δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις γονέων, εκπαιδευτικών, διευθυντών, δημοσιογράφων, που ορθά ζήτησαν τη βοήθεια των ειδικών, σχετικά με τον κατάλληλο τρόπο ενημέρωσης των παιδιών για τον κορωνοϊό», υπογραμμίζοντας ότι «αν και δεν υπάρχει κάποια μαγική συνταγή στον τρόπο επεξήγησης της νέας πραγματικότητας στα παιδιά, είναι απαραίτητο στην κάθε προσπάθεια να λαμβάνεται υπόψη ο παράγοντας ηλικία, αφού ένας σημαντικός συντελεστής, που επηρεάζει τον τρόπο, με τον οποίο κάποιο άτομο θα αντιληφθεί μία κατάσταση είναι το ηλικιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται τη δεδομένη στιγμή».

Εξήγησε ότι «λόγω του γεγονότος ότι τα παιδιά σε μικρή ηλικία (νηπιαγωγείο, προδημοτική τάξη, πρώτες τάξεις δημοτικού), μπορούν να σκεφτούν με ένα πιο συγκεκριμένο τρόπο, ως εκ τούτου δυσκολεύονται να συλλάβουν νέες έννοιες, να αντιληφθούν ορθά ποιο μήνυμα κρύβεται πίσω από ένα σύνθετο κείμενο ή να κατανοήσουν μια αλληγορία. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο η μάθηση γίνεται πιο σύνθετη όσο τα παιδιά μεγαλώνουν και γι’ αυτό δεν διδάσκονται σύνθετες μαθηματικές πράξεις, φυσική ή χημεία στην προδημοτική ηλικία».

«Πρέπει να ελέγχουμε το περιεχόμενο της ενημέρωσης»

«Έτσι», υποστήριξε, «είναι επόμενο, διαβάζοντας ένα βιβλίο με μηνύματα και αλληγορίες, τα παιδιά να μπερδευτούν και να παρανοήσουν την πραγματικότητα. Και σε αυτή την περίπτωση, κατανοώντας τον κορωνοϊό, ως μια πράσινη τρομακτική φιγούρα, που απειλεί τη ζωή τους, να πανικοβληθούν».

«Και το ζήτημα δεν είναι μόνο το «ακατάλληλο» περιεχόμενο του βιβλίου, όπως σχολιάστηκε από πολλούς», συμπλήρωσε, «αλλά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο βιβλίο επιλέχθηκε από υπεύθυνα άτομα για να δοθεί σε μικρά παιδιά, τα οποία δεν είναι έτοιμα για την κατανόηση του περιεχομένου του, με αποτέλεσμα η διδασκαλία αυτή να τα τρομοκρατήσει».

Υποστήριξε ότι «στο εν λόγω βιβλίο θα μπορούσαν να είχαν πρόσβαση έφηβοι μαθητές, όπου δεν θα υπήρχε σε υψηλό βαθμό ο κίνδυνος παρανόησης της πραγματικότητας και τρομοκρατίας τους. Ακατάλληλο όμως κρίνεται για μικρότερα παιδιά, όπου αυτή η αξιολόγηση θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί πολύ πριν το συγκεκριμένο βιβλίο ξεκινήσει να επηρεάζει αυτά τα μικρά παιδιά».

Τόνισε ακόμη ότι «την ίδια στιγμή, δεν μπορούμε να κρίνουμε αποκλειστικά τον οποιοδήποτε συγγραφέα, ο οποίος γράφει ένα βιβλίο, με σκοπό την ενημέρωση, ιδιαίτερα ένα συγγραφέα, με ιδιαίτερη φαντασία και εναλλακτική σκέψη. Αλλά εμείς σαν ενήλικες, γονείς, εκπαιδευτικοί, διευθυντές, πρέπει να ελέγξουμε το περιεχόμενο της ενημέρωσης, που καταλήγει στα χέρια των παιδιών».

Και συνέχισε λέγοντας ότι «όντως στο βιβλίο αυτό υπάρχουν εικόνες, που θα μπορούσαν να τρομάξουν τα μικρά παιδιά. Τέτοιες εικόνες, υπάρχουν καθημερινά σε ταινίες και βιντεοπαιχνίδια. Τρομακτικά για τα παιδιά γεγονότα συζητούνται και στην επικαιρότητα.

Συνεπώς σε αυτή την περίπτωση, όπου η καθημερινότητα κρύβει ακατάλληλες εικόνες και συζητήσεις, είναι ευθύνη των μεγαλύτερων να μεριμνήσουν για το πού τα παιδιά έχουν πρόσβαση, προστατεύοντάς τα, μέσα από τα όσα μπορούν να ακούσουν και να διαβάσουν από την τηλεόραση, τα βιβλία, τα βιντεοπαιχνίδια κτλ».

>> Εισηγήσεις για τον τρόπο ενημέρωσης των παιδιών

Η κ. Στυλιανού,  παραθέτει τις εξής εισηγήσεις για τρόπο ενημέρωσης των παιδιών για τον κορωνοϊό, λαμβάνοντας σημαντικά υπόψη τον παράγοντα ηλικία:

•        Δίνουμε τις απαραίτητες πληροφορίες, αποφεύγοντας αχρείαστες λεπτομέρειες: Με αυτό τον τρόπο εξηγούμε στα παιδιά τι είναι ο ιός και γιατί είναι σημαντικό να προφυλάσσουμε τον εαυτό μας, παρομοιάζοντας την κατάσταση με κάτι γνώριμο για τους ίδιους, με μια παλαιότερη εμπειρία που πιθανόν να είχαν, οπότε ήταν απαραίτητο να τηρούν κάποια μέτρα υγιεινής.

•        Απομακρύνουμε τα παιδιά από εικόνες και συζητήσεις, που ενδεχομένως να μην μπορούν να κατανοήσουν ή να τα επηρεάσουν αρνητικά.

•        Μέσα από το παιχνίδι και τη φαντασία, εξηγούμε τι σημαίνει «μέτρα πρόληψης»: Π.χ.: «Για τις επόμενες μέρες όλοι μας θα παίζουμε ένα παιχνίδι. Σε αυτό το παιχνίδι όλοι θα είμαστε νικητές κάθε μέρα, αν καταφέρουμε να πλένουμε με προσοχή τα χέρια…Επίσης, κάθε φορά που βρισκόμαστε έξω από το σπίτι, τα αντικείμενα στον χώρο (πόρτες, τραπέζια κτλ.) θα είναι τα «εμπόδια» που θα αποφεύγουμε. Κάποιες φορές οι γονείς μπορεί να ξεχνούν το παιχνίδι, γι΄αυτό τον λόγο είναι σημαντικό να το έχεις στο μυαλό για να μας το υπενθυμίζεις».

•        Επίσης, πρέπει να βοηθήσουμε τα παιδιά να θυμούνται τους κανόνες υγιεινής και τι χρειάζεται να προσέχουν: Π.χ.: «Αυτό το βραχιολάκι, που από σήμερα θα φοράμε στο χέρι, θα μας θυμίζει το παιχνίδι μας!». «Η ζωγραφιά στο ψυγείο θα μας θυμίζει πώς πλένουμε τα χέρια».

•        Τέλος, ας καθησυχάσουμε τα παιδιά, εξηγώντας τους ότι είναι φυσικό οι άνθρωποι να αρρωσταίνουν και πως οι αλλαγές στην καθημερινότητα έχουν σκοπό να βοηθήσουν μικρούς και μεγάλους να είναι καλά!