Μπαίνει στην πράξη το Σχέδιο Δράσης για τάξη στο Μακένζι – Προειδοποιεί με εξώσεις το ΥΠΕΣ

Πηγή: dialogos.com.cy

Μέχρι στιγμής, από τις 18 επιχειρήσεις έχει βάλει την υπογραφή του σε νέα σύμβαση μίσθωσης ένας δικαιούχος, ενώ έπονται υπογραφές από άλλους τέσσερις. Απομένουν 13 επιχειρηματίες, οι οποίοι θα πρέπει επίσης να αποδεχθούν ένταξη στο νέο πλαίσιο, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα οδηγηθούν στα δικαστήρια για να ζητηθεί η έξωσή τους, όπως ξεκαθάρισε μιλώντας στη «Χ» αξιωματούχος του Υπουργείου Εσωτερικών.

Του Τάσου Περδίου

Αυτές τις μέρες, λειτουργοί του Υπουργείου Εσωτερικών και της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών βρίσκονται στην ακτή Μακένζι και πραγματοποιούν ελέγχους που αφορούν μεταξύ άλλων τα ιδιοκτησιακά καθεστώτα των επιχειρήσεων (μετοχικές δομές κ.α.), ώστε να μπορέσει να προχωρήσει η διαδικασία υπογραφών στις νέες συμβάσεις μίσθωσης.

Όλα αυτά προχωρούν στη βάση του Σχεδίου Δράσης που εκπονήθηκε από τη Συμβουλευτική Επιτροπή για τη διαχείριση τουρκοκυπριακών περιουσιών και παρουσιάστηκε τον Ιούλιο του 2023 και στοχεύει στην αποκατάσταση της νομιμότητας σε όλα τα επίπεδα αγγίζοντας θέματα μισθώσεων, πολεοδομικών παραβάσεων και αδειών λειτουργίας των καφεστιατορίων, μεταξύ άλλων.

Βασικοί πυλώνες του Σχεδίου Δράσης είναι η συνομολόγηση νέων συμβάσεων μίσθωσης, η επικαιροποίηση των ενοικίων ώστε να προσαρμοστούν στα δεδομένα της αγοράς και η συμμετοχή του Δήμου Λάρνακας στη διαχείριση των δημοσίων χώρων προς την πλευρά της θάλασσας.

Οι αποφάσεις στηρίζονται στο ιστορικό της ακτής Μακένζι από το 1976 που συνήφθη η αρχική μίσθωση μέχρι την κατάσταση που δημιουργήθηκε τα τελευταία χρόνια με τις γνωστές υπεκμισθώσεις. Όλα αυτά τέθηκαν υπό το μικροσκόπιο της Νομικής Υπηρεσίας, η οποία ετοίμασε δύο γνωματεύσεις καθοδηγώντας το Υπουργείο Εσωτερικών έτσι ώστε να απεγκλωβιστεί από τη σημερινή προβληματική κατάσταση.

Παράνομη επέκταση μέχρι την παραλία

Αντικείμενο της μελέτης ήταν και η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας που διαπίστωσε ότι οι αναπτύξεις των υποστατικών που έγιναν στην περιοχή δεν περιορίστηκαν στο εμβαδό που προέβλεπαν οι συμβάσεις του 1987, αλλά επεκτάθηκαν αρχικά μέχρι το πεζοδρόμιο που χωρίζει τα υποστατικά από την παραλία και ακολούθως πέραν του πεζοδρομίου πάνω στην παραλία. Το Κτηματολόγιο διαχώρισε σε τρεις περιοχές τα οικόπεδα της παραλίας Μακένζι. Η περιοχή Α είναι το εμβαδό της αρχικής μίσθωσης και οι περιοχές Β και Γ οι χώροι όπου έγιναν παράνομες επεκτάσεις.

Συμβάσεις μίσθωσης και με μη εκτοπισμένους, αλλά με όρους

Μια ξεκάθαρη τροποποίηση την οποία εισηγείται ο Γενικός Εισαγγελέας είναι να υπογραφούν νέες συμβάσεις μίσθωσης και με άτομα που δεν είναι πρόσφυγες, πολλά από τα οποία είναι γνωστό ότι σήμερα διαχειρίζονται καφεστιατόρια με βάση παράνομες υπεκμισθώσεις με αρχικούς ενοικιαστές. Για να μπορούν να συνομολογηθούν νέες μισθώσεις όμως, ο Γενικός Εισαγγελέας έχει θέσει δύο βασικές προϋποθέσεις:

1. Εξόφληση όλων των οφειλόμενων ενοικίων, συμπεριλαμβανομένης της περιόδου 2017 – 2020 με βάση τις προηγούμενες συμβάσεις μίσθωσης και αναπροσαρμοσμένων ενοικίων για την περίοδο μέχρι τη συνομολόγηση νέας σύμβασης.

2. Εξόφληση οποιωνδήποτε οφειλών εκκρεμούν προς τους Δανειστικούς Επιτρόπους και άλλους φορείς σε σχέση με τη διαχείριση των υποστατικών.

Με βάση τις γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, ο Κηδεμόνας Τουρκοκυπριακών Περιουσιών θα καλέσει τους κατόχους των υποστατικών στην περιοχή Μακένζι και θα διαπραγματευτεί μαζί τους τη συνέχιση της λειτουργίας των υποστατικών, με νέα σύμβαση και νέο μίσθιο. Όπως ξεκαθαρίζεται, σε περίπτωση που δεν τελεσφορήσει οποιαδήποτε συμφωνία και με δεδομένη την ανυπαρξία σύμβασης σε ισχύ, θα μπορεί ο Κηδεμόνας να λάβει μέτρα ανάκτησης της κατοχής άμεσα.

Διευκρινίζεται επί τούτου ότι η σύναψη συμβάσεων με μη εκτοπισμένους μπορεί να δικαιολογηθεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις που επιτρέπουν την απόκλιση από τη γενικότερη πολιτική του Κηδεμόνα για τη διαχείριση τουρκοκυπριακών περιουσιών, κάτι που εκτιμάται ότι ισχύει για την ακτή Μακένζι.

Νέες συμβάσεις 14+14 χρόνια με αγοραία ενοίκια

Σε ό,τι αφορά τη διάρκεια των νέων συμβάσεων μίσθωσης, η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών εισηγείται όπως αυτές είναι για 14 έτη με δικαίωμα ανανέωσης για άλλα 14 έτη. Όπως αναφέρεται στο Σχέδιο Δράσης, ο καθορισμός του ενοικίου θα λαμβάνει υπόψιν το ιστορικό, τη νομική πολυπλοκότητα και κατά πόσον τα εμπλεκόμενα πρόσωπα είναι εκτοπισμένοι ή όχι.

Σύμφωνα με τη μελέτη που έγινε, τρία καφεστιατόρια θα κληθούν να καταβάλλουν 20% – 30% του αγοραίου ενοικίου (είναι αρχικοί ενοικιαστές που δεν παραβίασαν οποιονδήποτε ουσιώδη όρο της αρχικής σύμβασης) και επτά επιχειρήσεις θα πληρώνουν 80% του αγοραίου ενοικίου. Υπάρχουν επίσης οκτώ περιπτώσεις μη εκτοπισμένων, για τους οποίους το ενοίκιο θα αναπροσαρμοστεί 100% στο αγοραίο. Για όλες τις νέες συμβάσεις θα προβλέπεται αύξηση του ενοικίου της τάξης του 6% ανά διετία.

Επίσης, ένας από τους όρους που περιλαμβάνονται στο πλαίσιο των εισηγήσεων της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών για τη συνομολόγηση νέων συμβάσεων είναι η καταβολή εφάπαξ ποσού στο Ταμείο του Κηδεμόνα, ύψους 50.000-60.000 ευρώ από τους μακροχρόνιους υπεκμισθωτές που θα συνάψουν νέα σύμβαση ως αντιστάθμισμα για την απώλεια εσόδων του Ταμείου. Τα ποσά αυτά εκτιμάται ότι αντιστοιχούν περίπου σε ενοίκια δύο ετών.

Μετά τη σύσκεψη της 14ης Ιουλίου 2023, το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι οι νέες ρυθμίσεις που προωθούνται είναι οι εξής:

• Περιλαμβάνουν τη συνομολόγηση συμβάσεων μίσθωσης με εκτοπισμένους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή και δεν παραβίασαν όρους και υποχρεώσεις, στα πλαίσια της προηγούμενης συμβατικής τους σχέσης με την Τοπική Αρχή.

• Περιλαμβάνουν συμβάσεις μίσθωσης με επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται και έχουν επενδύσει κεφάλαια για ανάπτυξη των υποστατικών, βάζοντας τέρμα στις στρεβλώσεις και σε παράνομες οικονομικές δοσοληψίες.

• Ανταποκρίνονται στα σύγχρονα οικονομικά δεδομένα, κυρίως σε ό,τι αφορά τα ενοίκια των οικοπέδων.

• Επιβάλλουν τη συμμόρφωση με όλους εκείνους τους όρους που θα πρέπει να πληρούνται σε σχέση με τη δραστηριοποίηση των κέντρων αναψυχής (πολεοδομικές ή/και οικοδομικές άδειες, άδειες λειτουργίας κ.α.).

• Επιτρέπουν την εισροή σημαντικών εσόδων στο Ταμείο του Κηδεμόνα (πέραν του ενός εκατομμυρίου ετησίως), τα οποία θα αξιοποιούνται για την ενίσχυση της στήριξης των εκτοπισμένων.

Το ιστορικό της Ακτής Μακένζι με την πρώτη σύμβαση να υπογράφεται το 1976

Η ιστορία του Μακένζι ξεκινά σχεδόν αμέσως μετά την εισβολή, αφού το 1976 συνήφθη η πρώτη μίσθωση μεταξύ της Κεντρικής Επιτροπής Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών και εκτοπισθέντων για βιοποριστικούς σκοπούς.

Το 1986 ολοκληρώθηκε ο σχεδιασμός 17 εστιατορίων/κέντρων αναψυχής με συναφείς υποδομές και το 1987 ανεγέρθηκαν 14 καφεστιατόρια με κατ’ εξαίρεση δάνεια από το Ταμείο Δανειστικών Επιτρόπων μέχρι 50% της συνολικής δαπάνης για την ανέγερση του κάθε κέντρου.

Το 1987 υπογράφηκε σύμβαση μίσθωσης μεταξύ Δήμου Λάρνακας και 14 εκτοπισθέντων μισθωτών για 33 χρόνια με δικαίωμα ανανέωσης για 10 χρόνια και τη διετία 2008-2010 έγινε η πρώτη προσπάθεια αναθεώρησης των αρχικών συμβάσεων χωρίς αποτέλεσμα.

Το 2012 το θέμα έφτασε στον Γενικό Εισαγγελέα και ο Κηδεμόνας αποφασίζει ανάκτηση του Μακένζι και μίσθωση ολόκληρης της περιοχής στον Δήμο Λάρνακας που ανέλαβε τις υπεκμισθώσεις.

Η προσπάθεια αυτή απέτυχε αφού από τους 14 μισθωτές ανταποκρίθηκαν μόνο οι πέντε, με αποτέλεσμα το 2016 ο Κηδεμόνας να ανακτήσει την κατοχή και να ξεκινήσει νέα μελέτη για διαχείριση του Μακένζι, το οποίο στο μεταξύ έγινε αυτό που γνωρίζουμε σήμερα.

Την τριετία 2019 – 2022 διεξήχθη η μελέτη από τον Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος κατέληξε σε δύο γνωματεύσεις πάνω στις οποίες βασίζεται το Σχέδιο Δράσης του Υπουργείου Εσωτερικών για επιβολή τάξης στην Ακτή Μακένζι.