Για συντονισμένες προσπάθειες για την θαλάσσια ασφάλεια, μίλησε η Ραούνα

Η Yφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μαριλένα Ραούνα, δήλωσε σήμερα ότι η ολοένα και πιο περίπλοκη φύση των ζητημάτων θαλάσσιας ασφάλειας απαιτεί συντονισμένες διεθνείς προσπάθειες και η ΕΕ μπορεί και πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτών των προσπαθειών.

Μιλούσε κατά την έναρξη τριήμερου σεμιναρίου το οποίο διοργανώνουν η Ακαδημία Ασφάλειας και Άμυνας του Υπουργείου Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ανωτέρων Σπουδών στην Εθνική Άμυνα (Institute for Advanced Studies in National Defence – IHEDN), υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου Ασφάλειας και Άμυνας στο Συντονιστικό Κέντρο «ΖΗΝΩΝ» στη Λάρνακα, με τίτλο «Οι Προκλήσεις της Θαλάσσιας Ασφάλειας για την ΕΕ: Εστιάζοντας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».

Η κ. Ραούνα ανέφερε ότι «μπορούμε όλοι να αναγνωρίσουμε, τώρα ίσως περισσότερο από ποτέ, ότι η θαλάσσια ασφάλεια αποτελεί βασική συνιστώσα της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ, ακριβώς επειδή είναι ζωτικής σημασίας για τα στρατηγικά συμφέροντα, την ασφάλεια και την ευημερία της ΕΕ και των πολιτών της. Οι θάλασσές μας είναι ζωτικής σημασίας, από την άποψη της ασφάλειας, από οικονομική άποψη, από περιβαλλοντική άποψη, και πρέπει να τις προστατεύσουμε, ιδίως τώρα».

Είπε ότι το σεμινάριο αυτό πραγματοποιείται στην Κύπρο – τη νοτιοανατολικότερη γωνιά της ΕΕ, που βρίσκεται «στην καρδιά μιας περιοχής που είναι κρίσιμη για τον κόσμο και κρίσιμη για την Ευρωπαϊκή Ένωση», προσθέτοντας ότι «η Κύπρος αποτελεί φάρο της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο, πυλώνα σταθερότητας, αξιοπιστίας και ασφάλειας».

Ανέφερε ότι η «η Κύπρος έχει αποδείξει την αξιοπιστία της ξανά και ξανά, πολλές φορές, δυστυχώς, στις πιο τραγικές συνθήκες, πρόσφατα δύο φορές με την εκκένωση από το Σουδάν και την εκκένωση ως αποτέλεσμα του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, με την λειτουργία του θαλάσσιου διαδρόμου Αμάλθεια που είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας διεθνούς ανθρωπιστικής συμμαχίας. Η πρωτοβουλία Αμάλθεια ήρθε για να μείνει και θα αναπτυχθεί περαιτέρω,» παρατήρησε.

Η Κυβέρνηση συνεργάζεται στενά για την περιφερειακή ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας ασφάλειας, με περιφερειακούς και διεθνείς στρατηγικούς εταίρους, με τις ΗΠΑ να είναι ένας από αυτούς, είπε και έκανε ειδική αναφορά στο «Cyprus Center for Land, Open-seas and Port Security» (CYCLOPS).

Σημειώνοντας ότι ο ναυτιλιακός τομέας αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις με την ασφάλεια να είναι εδώ και καιρό μία από αυτές, είπε ότι στο σημερινό γεωπολιτικό περιβάλλον, οι προκλήσεις που σχετίζονται με τον ναυτιλιακό τομέα έχουν γίνει όλο και πιο περίπλοκες.

Ταυτόχρονα, η κ. Ραούνα πρόσθεσε ότι ο ναυτιλιακός τομέας έχει μεγάλη σημασία για την ΕΕ, αποτελώντας ραχοκοκαλιά της οικονομίας, του εμπορίου και των μεταφορών της. Περίπου το 90% του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ πραγματοποιείται διά θαλάσσης, ενώ το 40% του παγκόσμιου στόλου ελέγχεται από πλοιοκτήτες της ΕΕ. Ο τομέας των θαλάσσιων μεταφορών συνδέει την ΕΕ με τις παγκόσμιες αγορές και εκτιμάται ότι συνεισφέρει περίπου 150 δισεκατομμύρια ευρώ στο ετήσιο ΑΕΠ της ΕΕ.

Ως νησιωτική χώρα με ισχυρή ναυτική παράδοση, η Κύπρος έχει εξελιχθεί σταθερά σε ναυτιλιακό κέντρο παγκόσμιας κλάσης, ανέφερε η Υφυπουργός, προσθέτοντας ότι ο ναυτιλιακός τομέας αποτελεί σήμερα έναν από τους κύριους μοχλούς οικονομικής ανάπτυξης της Κύπρου. Ένας αποτελεσματικός και ολοκληρωμένος ναυτιλιακός κόμβος, η Κύπρος διαθέτει τον τρίτο μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στην Ευρώπη και τον 11ο μεγαλύτερο στον κόσμο, σημείωσε.

Η προστασία των θαλασσών και των οικοσυστημάτων μας είναι απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ναυτιλιακού τομέα, ο οποίος αναπόφευκτα βασίζεται σε σταθερές συνθήκες και ασφαλή ναυσιπλοΐα, είπε.

Η προσέγγιση της ΕΕ για μια βιώσιμη γαλάζια οικονομία εξυπηρετεί αυτόν τον σκοπό, καθώς στοχεύει στην αξιοποίηση του οικονομικού δυναμικού των θαλασσών και των ωκεανών, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τυχόν αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και διασφαλίζοντας την ανάπτυξη και την υπεύθυνη χρήση των πόρων και των οικοσυστημάτων, πρόσθεσε η κ. Ραούνα.

Τα τελευταία δύο χρόνια, η παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία με τις επιπτώσεις της στους διεθνείς ναυτιλιακούς διαδρόμους και πιο πρόσφατα οι επιθέσεις των Χούθι εναντίον πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, έφεραν τη θαλάσσια ασφάλεια στο διεθνές προσκήνιο, προκαλώντας προβλήματα στην ελεύθερη ναυσιπλοΐα και το θαλάσσιο εμπόριο, ενώ επιδείνωσαν το αυξανόμενο κόστος ναυτιλίας και τα ποσοστά πληθωρισμού με σημαντικές αλυσιδωτές επιπτώσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού της Ευρώπης και στη συνολική οικονομική ασφάλεια.

Ως κράτος μέλος της ΕΕ που αποτελεί ταυτόχρονα αναπόσπαστο μέρος της Ανατολικής Μεσογείου, δήλωσε η κ. Ραούνα, «ανησυχούμε βαθιά για τις εξελίξεις στην περιοχή μας», καθώς οποιαδήποτε κλιμάκωση και διάχυση επηρεάζει την ασφάλεια και τη σταθερότητα της ίδιας της ΕΕ.

Η περιφερειακή αναταραχή έχει εξίσου επιδεινώσει κρίσιμες θαλάσσιες προκλήσεις, όπως η παράτυπη μετανάστευση και το οργανωμένο έγκλημα, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης διακίνησης μεταναστών και της εμπορίας ανθρώπων, με σοβαρές κοινωνικές, οικονομικές, δημογραφικές και πολιτικές επιπτώσεις, ιδίως για τα κράτη μέλη της ΕΕ που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, όπως η Κύπρος.

Αναφέρθηκε στις πρόσφατες επισκέψεις του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη μαζί με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αίγυπτο και τον Λίβανο, οι οποίες «αποτελούν μέρος των συλλογικών προσπαθειών μας να κάνουμε την ΕΕ να εμπλακεί περισσότερο με την περιοχή, να προσεγγίσει τις χώρες της περιοχής ως πραγματικούς εταίρους, μέσα από μια ολιστική προσέγγιση που εξυπηρετεί τα συμφέροντα της περιοχής, της ΕΕ και των εταίρων μας».

Η κ. Ραούνα πρόσθεσε ότι η ολοένα και πιο περίπλοκη φύση των «ζητημάτων ασφαλείας απαιτεί συντονισμένες διεθνείς προσπάθειες. Η ΕΕ μπορεί και πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτών των προσπαθειών και η Κύπρος θα παραμείνει μια ισχυρή φωνή σε αυτό το θέμα, περιφερειακά και στις Βρυξέλλες».

Στην ομιλία της, η Γαλλίδα πρέσβης Σαλίνα Γκρενέ – Καταλάνο, δήλωσε ότι το σεμινάριο είναι πολύ επίκαιρο και ουσιαστικό υπό το φως της τρέχουσας κατάστασης στην περιοχή.

Η ασφάλεια στη θάλασσα, είπε, είναι ζωτικής σημασίας και κρίσιμη πρόκληση, καθώς και για τη Γαλλία, η οποία έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο θαλάσσιο τομέα στον κόσμο, ο οποίος επωφελείται τόσο από τον Ατλαντικό Ωκεανό όσο και από τη Μεσόγειο Θάλασσα, αλλά είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την Ευρώπη, και της οικονομίας μας, «να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας και να προστατεύσουμε το εμπόριό μας και την ασφάλειά μας από τις απειλές».

Σημειώνοντας ότι «η θαλάσσια ασφάλεια είναι εύθραυστη», είπε ότι βρίσκεται αντιμέτωπη με τρεις νέες προκλήσεις, η πρώτη είναι περιβαλλοντική με αναμενόμενη άνοδο της στάθμης της θάλασσας, θέτοντας δυνητικά 900 εκατομμύρια ανθρώπους σε κίνδυνο.

Το δεύτερο, πρόσθεσε, είναι η αύξηση του φαινομένου της διεκδίκησης θαλάσσιων εδαφών, θέτοντας σε κίνδυνο το διεθνές δίκαιο και την ελευθερία της ναυσιπλοΐας. Το τρίτο, πρόσθεσε, είναι η επέκταση των πολέμων που διεξάγονται στην ξηρά και αυτό ισχύει ιδιαίτερα σήμερα στη Μαύρη Θάλασσα και την Ερυθρά Θάλασσα.

Καταλήγοντας, η κ. Καταλάνο δήλωσε ότι «πρέπει να ενισχύσουμε συλλογικά την ανθεκτικότητά μας και να αυξήσουμε το επίπεδο διαλειτουργικότητας και εμπιστοσύνης στις χώρες που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις» για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.

Στην ομιλία του, ο Γενικός Διευθυντής του Υφυπουργείου Ναυτιλίας Στέλιος Χειμώνας είπε ότι οι περιοχές της ανατολικής Μεσογείου και της Ερυθράς Θάλασσας διευκολύνουν το διεθνές εμπόριο και χωρίς αμφιβολία αποτελούν γεωπολιτικές ζώνες στρατηγικής σημασίας. «Η πληθώρα των φυσικών πόρων, μαζί με τη στρατηγική θέση αυτών των περιοχών είναι ο λόγος για εδαφικές διαμάχες και παράνομες διεκδικήσεις και απαιτήσεις και πολύπλοκη δυναμική ισχύος», ανέφερε.

Η ασφάλεια των ναυτικών, παρατήρησε, «είναι υψίστης σημασίας για τη σταθερότητα και το παγκόσμιο εμπόριο, προσθέτοντας ότι «η διασφάλιση της ασφάλειάς τους δεν είναι μόνο θέμα ηθικής ευθύνης, αλλά και κρίσιμος παράγοντας για τη διατήρηση της ακεραιότητας της διεθνούς αλυσίδας εφοδιασμού».

Ζήτησε ενισχυμένα μέτρα ασφαλείας, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία των πλοίων από την πειρατεία και τις παράνομες ενέργειες.

«Αναμφίβολα, οι συλλογικές προσπάθειες της ΕΕ για τη διασφάλιση της ασφάλειας στη θάλασσα, την προάσπιση του κράτους δικαίου και την προώθηση της συνεργασίας είναι πιο απαραίτητες τώρα από ποτέ», πρόσθεσε.

Ανακοίνωση του Υπουργείου Αμυνας αναφέρει ότι η θαλάσσια ασφάλεια στη Μεσόγειο, αφορά πάνω από 500 εκατομμύρια ανθρώπους, εκ των οποίων τα 150 εκατομμύρια ζουν στις ακτές, και αποτελεί βασικό παράγοντα για την οικονομική ανάπτυξη, την προστασία του περιβάλλοντος, τη βιωσιμότητα των φυσικών πόρων και την ποιότητα ζωής.

Στόχος του σεμιναρίου είναι να ενημερώσει τους συμμετέχοντες σχετικά με τις πολιτικές, τις στρατηγικές και τις αποστολές/επιχειρήσεις θαλάσσιας ασφάλειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επιπλέον, θα παρέχει τη δυνατότητα εξοικείωσης με θεσμικές, νομικές και επιχειρησιακές πτυχές που συνδέονται με την εφαρμογή της Στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Θαλάσσια Ασφάλεια.

Οι συνολικά 40 συμμετέχοντες του σεμιναρίου προέρχονται από 10 κράτη (Κύπρο, Ρουμανία, Πορτογαλία, Πολωνία, Γαλλία, Μάλτα, Ισπανία, Ελλάδα, Βέλγιο και Ιταλία).

Πηγή: ΚΥΠΕ