Η συμπολίτισσα μας επιστήμονας Θέα Χρυσοστόμου πίσω από τη διοργάνωση του πρώτου Συνεδρίου Συνθετικής Βιολογίας στην Κύπρο

Στο άκουσμα της είδησης ότι θα διοργανωθεί στην Κύπρο το πρώτο Συνέδριο Συνθετικής Βιολογίας, αρχικά αναρωτηθήκαμε τι είναι η συνθετική βιολογία.

Το συνέδριο διοργανώνεται από την Κύπρια επιστήμονα Θέα Χρυσοστόμου, πρέσβειρα του μη κερδοσκοπικού οργανισμού iGEM του πανεπιστημίου ΜΙΤ της Βοστόνης, σε συνεργασία με τα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα του τόπου μας.

Όπως δηλώνει η ίδια στη CITY, «η πρωτοβουλία για το συνέδριο προέκυψε από την ανάγκη να γνωστοποιηθεί το θέμα της συνθετικής βιολογίας στην Κύπρο, καθώς το νησί μας έμεινε εκτός της συγκεκριμένης επανάστασης».

Υποστηρίζει, παράλληλα, πως τα οφέλη μιας χώρας με την εισαγωγή της στη SynBio, είναι πάρα πολλά: οικονομικά, ιατρικά, τεχνολογικά και πολλά άλλα.

Το επικείμενο συνέδριο απευθύνεται όχι μόνο στον επιστημονικό και επιχειρηματικό κόσμο, αλλά και σε πρωτοπόρους, μελλοντιστές, καλλιτέχνες και σε φοιτητές που ασχολούνται με αυτό το διεπιστημονικό θέμα.

Μέσω της συνέντευξής της Θέας Χρυσοστόμου στη CITY μπορείς να μάθεις τα πάντα για το πρώτο Συνέδριο Συνθετικής Βιολογίας στην Κύπρο, αλλά και για την ίδια την επιστήμη και τα επαναστατικά οφέλη της.

Τι ακριβώς είναι η συνθετική βιολογία;

Η συνθετική βιολογία είναι η αξιοποίηση βιολογικών πόρων και παραγόντων μέσω εφαρμοσμένων καινοτόμων συστημάτων για την πρακτική εφαρμογή σε τομείς όπως ιατρική, τεχνολογία, μηχανολογία, κ.α. για τη βελτίωση της ζωής του ανθρώπου και του οικοσυστήματος. Η Συνθετική Βιολογία αναπτύχθηκε εντυπωσιακά την τελευταία δεκαετία, με στόχο τη δημιουργία «συνθετικών» οργανισμών-μηχανών, οι οποίες θα είναι ικανές να παράγουν βιολογικά καύσιμα, φαρμακευτικές ουσίες, τροφές υψηλής διατροφικής αξίας. Πρόκειται για γενετικά τροποποιημένους και επανασχεδιασμένους μικροοργανισμούς ή φυτά που όταν δεν προορίζονται να παράγουν χρήσιμες για τον άνθρωπο βιοχημικές ουσίες, θα μπορούν να αφομοιώνουν διοξείδιο του άνθρακα και άλλες βλαπτικές ουσίες από το περιβάλλον. Πρωτοπόροι ειδικοί περιγράφουν τη Συνθετική Βιολογία ήδη ως «επανάσταση» στην ανθρώπινη ιστορία.

Σε ποιους τομείς μπορεί να βρει εφαρμογή;

Η συνθετική βιολογία, όπως ανέφερα και πιο πάνω, εφαρμόζεται σε όλους τους τομείς (για ιατρικούς, τεχνολογικούς, παραγωγικούς, μηχανολογικούς). Οι σημαντικότερες πρόοδοι και οι πιο αξιόλογες τεχνολογικές εξελίξεις στο πεδίο της Συνθετικής Βιολογίας, σε παγκόσμιο επίπεδο, στηρίζονται στα διαρκώς τελειοποιούμενα εργαλεία της Μοριακής Βιολογίας. Για να αναφέρω μόνο μερικά από τα πιο πρόσφατα παραδείγματα: κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος επαναπρογραμματίζονται, ώστε να μπορούν να αναγνωρίζουν επιλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα και να τους επιτίθενται μόλις εμφανίζονται. Εναλλακτικά, μπορούμε να επαναπρογραμματίζουμε κανονικά κύτταρα, ώστε να αποκτούν ανοσοποιητικές ιδιότητες και να επιτίθενται στα καρκινικά κύτταρα. Μια άλλη επιτυχία ήταν η δημιουργία εντελώς νέων ζευγών νουκλεοτιδικών βάσεων Χ και Ψ που όταν ενσωματωθούν εργαστηριακά στο DNA των βακτηριδίων αντικαθιστούν ένα ζευγάρι από τις τέσσερις γνωστές νουκλεοτιδικές βάσεις του DNA. Έτσι, τα βακτηρίδια αποκτούν τη γενετική ικανότητα να παράγουν έναν εντελώς νέο αγγελιοφόρο RNA που, με τη σειρά του, μεταφράζεται σε εντελώς νέες πρωτεΐνες. Επίσης, σημαντική πρόοδος έχει επιτευχθεί στο ερευνητικό πεδίο των μεταμοσχεύσεων σε ανθρώπους γενετικά τροποποιημένων βιολογικών οργάνων χοίρων.

Από ποια ανάγκη διοργανώνεται ένα τέτοιο συνέδριο στην Κύπρο;

Το συνέδριο συνδιοργανώνεται, όπως γνωρίζετε, με τα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα του τόπου μας, για να καλύψει το κενό που μέχρι σήμερα παρατηρείται. Ουσιαστικά, δεν υπάρχει. Η πρωτοβουλία μου αυτή προέκυψε από την ανάγκη να γνωστοποιηθεί το όλο θέμα. Η συνθετική βιολογία είναι το θέμα της παγκόσμιας επιστημονικής οικογένειας σήμερα για τους λόγους που έχω προαναφέρει και πολλές χώρες αξιοποιούν τα επιστημονικά κέντρα τους για μια θέση στο χάρτη.

Ποιος είναι ο δικός σας ρόλος στη διοργάνωση;

Ο δικός μου ρόλος στη διοργάνωση, ως πρέσβειρα του μη κερδοσκοπικού οργανισμού iGEM του πανεπιστημίου ΜΙΤ της Βοστόνης, είναι η προώθηση της συνθετικής βιολογίας στο νησί μας και ήταν μια πρωτοβουλία έτσι ώστε η πατρίδα μου να ενσωματώσει αυτή τη διεθνή κίνηση και στον τόπο μας. Οφείλουμε να ενημερώσουμε τον επιστημονικό κόσμο για αυτήν την επανάσταση ενημερώνοντας όμως και για τα ηθικά-νομικά αλλά και τα, εν πολλοίς, άγνωστα κοινωνικά ζητήματα που εγείρονται από την πρόσφατη δυνατότητά μας να δημιουργούμε και κυρίως να απελευθερώνουμε στο περιβάλλον συνθετικές μορφές ζωής που αποτελούν ήδη αντικείμενο σημαντικών μελετών και έντονου προβληματισμού διεθνώς.

Πρωτοπόροι ειδικοί περιγράφουν τη Συνθετική Βιολογία ήδη ως «επανάσταση» στην ανθρώπινη ιστορία.

Ποιοι θα είναι οι ομιλητές / εισηγητές;

Οι ομιλητές / εισηγητές του συνεδρίου είναι 25 ειδικοί από όλο τον κόσμο, κυριολεκτικά από ΟΛΕΣ τις ηπείρους, συμπεριλαμβανομένων και Κυπρίων.

Σε ποιους απευθύνεται το συνέδριο;

Το συνέδριο απευθύνεται όχι μόνο στον επιστημονικό και επιχειρηματικό κόσμο αλλά και πρωτοπόρους, μελλοντιστές, καλλιτέχνες και στους μαθητές των πανεπιστημίων μας που ασχολούνται με αυτό το διεπιστημονικό θέμα.

Τι θα κερδίσουν όσοι το παρακολουθήσουν;

Οι συμμετέχοντες θα γνωρίσουν το αντικείμενο, θα ενημερωθούν για τις εφαρμογές της συνθετικής βιολογίας, τους κινδύνους που έχω προαναφέρει, άπειρες δυνατότητες και ευκαιρίες που μπορεί η Συνθετική Βιολογία να προσφέρει στην Κύπρο μας, θα γνωρίσουν και θα δικτυωθούν με ειδικούς σε διάφορους τομείς από όλο τον κόσμο.

Γιατί μέχρι στιγμής η Κύπρος έμεινε εκτός της επανάστασης της Συνθετικής Βιολογίας;

Κατά τη γνώμη μου, μέχρι σήμερα η Κύπρος έχει μείνει εκτός συνθετικής βιολογίας, καθαρά λόγω μεγέθους και αριθμών. Αντιλαμβάνεστε ότι για την προώθηση οποιωνδήποτε καινοτομιών απαιτούνται πόροι (χρηματικοί και ανθρώπινοι). Επίσης, έχουμε την νοοτροπία να ακολουθούμε μια σταθερή πορεία στην ακαδημαϊκή κοινότητα, χωρίς να δοκιμάζουμε κάτι καινούργιο διεπιστημονικού περιεχομένου.

Η συνθετική βιολογία, όπως ανέφερα και πιο πάνω, εφαρμόζεται σε όλους τους τομείς (για ιατρικούς, τεχνολογικούς, παραγωγικούς, μηχανολογικούς). Για να αναφέρω μόνο μερικά από τα πιο πρόσφατα παραδείγματα: κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος επαναπρογραμματίζονται, ώστε να μπορούν να αναγνωρίζουν επιλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα και να τους επιτίθενται μόλις εμφανίζονται.